Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014

Το νέο ποίημα της Σαπφούς - Νεοελληνική απόδοση

Σίγουρα όλοι θα διαβάσατε την είδηση με την ανακάλυψη δυο άγνωστων μέχρι τώρα ποιημάτων της μυθικής πια ποιήτριας από την Λέσβο. Απ' ότι φαίνεται οι πάπυροι από την οξύρρυγχο συνεχίζουν να κρύβουν μυστικά και μάλιστα τεραστίου μεγέθους καθώς η ανακάλυψη ανάμεσα στα σχετικά ασήμαντα πρωτοχριστιανικά κείμενα, ενός αρχαίου ποιήματος τέτοιας εμβέλειας είναι ότι πιο κοντινό σε θαύμα μπορεί να συμβεί. Και όχι μόνο αυτό αλλά το ένα εκ των δύο ποιημάτων σώζεται σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό, ίσως το δεύτερο πιο ολοκληρωμένο ποίημα της Σαπφούς που έχουμε πλέον. Δυστυχώς το δεύτερο είναι τραγικά αποσπασματικό και δεν μπορεί να ανακτηθεί σε κάποια πιο ολοκληρωμένη μορφή, αλλά ας μην τα θέλουμε όλα δικά μας, η Αγαθή Τύχη ήδη μας χάρισε περισσότερα απ' όσα οι περισσότεροι θα έλπιζαν.

Στο Fb γκρούπ της κοινότητας σήμερα ένας φίλος (Εύγε Νικόλα) έκανε μια πρώτη προσπάθεια νεοελληνικής απόδοσης του εν λόγω ποιήματος και με μεγάλη χαρά την αναδημοσιεύω. Σημειωτέων τα δύο αντρικά ονόματα τα οποία εμφανίζονται στο ποίημα είναι κατά πάσα πιθανότητα οι δύο αδελφοί της ποιήτριας.



ἀλλ’ ἄϊ θρύλησθα Χάραξον ἔλθην
αλλά όλο λέτε οτι ο Χάραξος
νᾶϊ σὺµπλέαι
με πλοίο γεμάτο πλέει προς τα δω,
τὰ µέν̣, οἴο̣µα̣ι, Ζεῦς
τόσα υποθέτω, ο Ζευς μόνον γνωρίζει
οἶδε σύµπαντέσ τε θέοι.
κι οι υπόλοιποι θεοί.


σὲ δ’̣ οὐ χρῆ .
εσύ αυτά ανάγκη δεν υπάρχει
ταῦτα νόεισθαι,
να τα βάζει ο νους σου,
ἀλλὰ καὶ πέµπην ἔµε καὶ
μα εμένα στείλε και πρόσταξε
πόλλα λί̣σσεσθαι̣ βασί̣λ̣η̣αν Ἤ̣ραν
προσευχές πολλές στην Ήρα την βασίλισσα
ἐξίκεσθαι τυίδε σάαν ἄγοντα
ν' απευθύνω, ώστε να φτάσει εδώ
νᾶα Χάραξον,
ο Χάραξος μ' ανέπαφο το πλοίο,
κἄµµ’ ἐπεύρην ἀρτ̣έ̣µεας.
και να μας βρει ασφαλής.


τὰ δ’ ἄλλα
για τ' άλλα
πάντα δαιµόνεσσιν ἐπι̣τ̣ρόπωµεν
στους δαίμονες όλα ας τ' αποθεσουμε
εὐδίαι̣ γ̣ὰρ̣ ἐκ µεγάλαν ἀήτα̣ν̣
γιατί η αντάρα παντ' ακολουθεί
αἶψα πέ̣λ̣ο̣νται.
τη γαλήνη του πελάγου.
τῶν κε βόλληται
όσων την μοίρα επιθυμεί
βασίλευς Ὀλύµπω
ο άρχοντας του Ολύμπου
δαίµον’ ἐκ πόνων ἐπάρ-.-.-.
τώρα από άσκημη ...(σε ήπια )
`ω΄γον ἤδη περτρόπην,
να τρέψει,
κῆνοι µ̣άκαρες πέλονται
Μάκαρες είναι
καὶ πολύολβοι.
κι ασύγκριτοι στην τύχη.


κἄμμες, αἴ κε τὰν κεφάλαν ἀέρρῃ
όσο για μας, ο Λάριχος
Λάριχος καὶ δήποτ᾽ἄνηρ γένηται,
αν ποτέ άντρας γίνει
καὶ μάλ’ἐκ πόλλ...η... -
το κεφάλι του...πάρα πολύ...
`αν ́ βαρ̣υθύμ̣ιάν̣ κεν .
απ' έγνοιες πολλές
αἶψα λύθειμεν.
.εμάς θα απαλλάξει.

Επίσης για τους αγγλόφωνους φίλους μια αγγλική μετάφραση την οποία βρήκα εδώ

Poem I
But always you babble that Charaxus is coming
With a full ship. These things, I suppose, Zeus knows
and all the other gods—but you
don’t need to understand them.
Just send me and instruct me
to pour out prayers to Queen Hera;
and beg that, steering his boat here
unharmed, Charaxus
finds us safe and sound. The rest,
let’s consign it all to the stars,
for fair winds suddenly appear
out of great gales.
Those whose fortune the Olympian King
turns back from sorrow—
They are happy
and shine with blessings.
And we, if Larichus ever lifts his head
to become a man,
from great heavy-heartedness we’d be
quick released.
Poem II (Fragment)
How could anyone not gorge always
Cyprian goddess, whomever you should love
and fervidly wish to call back to you?
You have …
Having summoned me idly you cut
longing …  :

2 σχόλια:

nikmyk7 είπε...

Ωραιο και προχωρημενο το μπλογκ σου Πανδιωνα. Ευχαριστουμε για τις απειρες ωρες που μας βασανισες το νου...Η τιμη μεγαλη που αναρτας την αποδωση μου στην νεοελληνικη.Ευγνωμων,

Πανδιων είπε...

Μην το συζητάς, εμείς ευχαριστούμε για την ωραία και άμεση χρονικά απόδοση.