Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

Όρκοι παλαιοί και ευχές



Την μνήμη μου σαν σήκωσα
κάτω απ' την μαύρη πέτρα
προγόνων μύριων ήχησαν
βαθιά μου ιαχές

Το βλέμμα μου σαν ύψωσα
στου κίονα την λάμψη
λαμπρών αιώνων στοίχειωσαν
τον νου μου οι μορφές

Το χέρι μου σαν χάιδεψε
βωμό βαμμένο μ' αίμα
μες την καρδιά μετάγγισε
του γένους προτροπές

Το σώμα μου σαν γεύτηκε
της γης αυτής τα δώρα
μες τον χορό εσύρθηκε
λαμπρές κρυφές γιορτές

Ο άνεμος σαν γέμισε
το στέρνο μου με ρόδα
θυμάρι, μύρο σκέπασαν
τις γκρίζες εποχές

Και σαν το βλέμμα χόρτασε
το χέρι ανυψώθη
στο στήθος πάνω ακούμπησε
το μέρος της καρδιάς

Και όπως το σώμα χάιδευε
ο άνεμος ο θείος
μνήμη στην γλώσσα φύτεψε
όρκους παλαιούς και ευχές


Aurora Borealis


Πέτυχα σήμερα το πολύ όμορφο site της Καναδικής διαστημικής εταιρίας CSA που έχει Live feed της Aurora απο τον Καναδά. Επισκευτείτε το αξίζει

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Οι θνήσκοντες Θεοί και ο θάνατος του Μεγάλου Πανός

Μια "φίλη" ανέβασε σήμερα στο FB ένα Link από ένα μπλογκ που αναδημοσίευε ένα κείμενο για τον Θεό Πάνα. Είδα έκπληκτος μπροστά μου πατώντας το Link ένα κείμενο που είχα γράψει πολλά πολλά χρόνια πριν για το περιοδικό Διϊπετές. Αγαθό κείμενο, αγαθά χρόνια... Οπότε το "ανεβάζω" στο παρόν και εγώ, μαζί με το απαραίτητο συνοδευτικό τραγουδάκι, να μου τα θυμίζει.


Το δράμα ενός θνήσκοντος θεού, ενός θεού δηλαδή που πεθαίνει και αργότερα επιστρέφει στην ζωή, αποτελεί ένα βασικό μέρος αρκετών εθνικών θρησκειών και μοιάζει στις διάφορες παραλλαγές του να είναι κοινός τόπος των περισσότερων λαϊκών λατρειών που αναπτύχθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και Δυτικής Ασίας. Τα βασικά συστατικά αυτού του μύθου εμφανίζονται και σε βορειότερες παραδόσεις, όπως λ.χ. στην τευτονική, όπου συναντάμε τον θάνατο του θεού Όντιν από σταύρωση και την ανάστασή του μετά το πέρας μίας περιόδου εννέα ημερών. Όμως αρκετά πιο ολοκληρωμένη εικόνα των βασικών στοιχείων και των τελετουργιών που συνοδεύουν το μύθο του θνήσκοντος θεού έχουμε όταν στρέψουμε το βλέμμα σε θεούς όπως ο Βαβυλωνιακός Βααλ ή Βήλος, ο Αιγύπτιος Όσιρις, ο Σουμέριος Ταμμούζ αλλά και ο Διόνυσος και ο κρητικός Δίας. Μελετώντας συγκριτικά τους μύθους που συνοδεύουν αυτούς τους θεούς μπορούμε ανασυνθέτοντας να διαπιστώσουμε τα κεντρικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν αυτό το δράμα. Πρέπει βέβαια να λάβουμε υπόψη πως μια λατρεία που οι απαρχές της βρίσκονται στην λατρεία της φύσης, μπορεί αργότερα να πάρει και άλλες μορφές εκτός της ανάδειξης της "αενάου κινήσεως" και της αναγέννησης της φύσης, όπως αυτό συνέβη στο Διονυσιακό Δράμα με την πολυεπίπεδη συμβολιστική του. Οι μύθοι λοιπόν των πασχόντων αυτών θεών, αν και έχουν την ίδια βάση, βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα εξέλιξης όσον αφορά το νοηματικό και συμβολικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται. Τα κύρια στοιχεία της κοινής βάσης μπορούν, λίγο απλουστευτικά, να δοθούν ως εξής.


ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: Ο θεός αναχωρεί για να λάβει μέρος σε μια εκστρατεία, ένα κυνήγι. ή μια ηρωική ενέργεια άλλης μορφής, όπως λ.χ. η κάθοδος στον Άδη. Στο μέρος της άφιξής του, ο θεός λαβώνεται και πεθαίνει, αρκετές φορές λόγω της συμπαιγνίας άλλων αντιπάλων του δυνάμεων, συχνά θεϊκών, σε άλλες περιπτώσεις από το ίδιο το θήραμα που κυνηγάει. Μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε τις περιπτώσεις του Βάαλ, του Όσιρι και του Άδωνι . Ο Άδωνις κατά την διάρκεια κυνηγιού πέφτει λαβωμένος από το χτύπημα ενός κάπρου, ο Βάαλ ξανά σε κυνήγι σκοτώνεται από τέρατα και ο Όσιρις ύστερα από δολερή ενέργεια του αντιπάλου θεού Σήθ.


ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ: Με κάποιο τρόπο, ο θάνατος του θεού γίνεται γνωστός και το μήνυμα αμέσως μεταφέρεται σε όλους. Φράσεις αυτής της αναγγελίας, όπως οι παρακάτω, είναι στην φόρμα τους κοινές σε όλες τις λατρείες του θνήσκοντος θεού. " νεκρός είναι ο άξιος Βάαλ", "ώλετο ο καλός Άδωνις".Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι πολλές φορές η μορφή του θεού αντικαθίσταται από κάποιον ήρωα ή και θνητό. Αυτό είναι εμφανές στις τραγωδίες όπου τον ρόλο του θεού παίρνει λ.χ..ο Ιππόλυτος ή ο Πενθέας. Την αναγγελία του θανάτου του θεού, συχνά ακολουθεί η αναζήτησή του από κάποιον, συνήθως από κάποια συγγενική δύναμη. Έχουμε για παράδειγμα την αναζήτηση του Όσιρι από την Ίσιδα, του Άδωνι από την Αστάρτη , του Ταμμούζ από την Ιστάρ, αλλά και σε παραλληλισμό, όπως είπαμε στην περίπτωση των Τραγωδιών, τα κομμάτια του σπαραγμένου Πενθέα, βρίσκει ο Κάδμος.


ΘΡΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟ: Οι πιστοί θρηνούν την απώλεια του αξιολάτρευτου θεού και τον μαρασμό της φύσης που έρχεται ως συνέπεια. Οι τελετουργίες που αναπαριστούν αυτούς τους θρήνους, γίνονταν κάθε χρόνο από τους Ιερείς του πάσχοντος θεού και πολλές φορές οι πιστοί τις θεωρούσαν αναγκαίες για να επιστρέψει αυτός και να αναγεννηθεί η φύση που με την απώλεια του πέθανε και αυτή. Για τον λόγο αυτόν, οι τελετουργίες λάμβαναν χώρα στο τέλος του Χειμώνα και ην αρχή της Άνοιξης που συχνά ήταν και η αλλαγή του έτους. Κεντρικό σημείο των τελετουργιών αποτελεί το μέρος θανάτου του θεού ή η τοποθεσία του τάφου του (αν αυτά είναι γνωστά ). Συνήθως, ο τάφος βρίσκεται σε σπηλιά ( όπου εκτός ελαχίστων περιπτώσεων γεννήθηκε και ο θεός, οπότε και θα επιστρέψει από το ίδιο μέρος) όπως στην περίπτωση του κρητικού Δία και του Ιδαίου Άντρου. Η σπηλιά συμβολίζει την πύλη από όπου ο θεός εξέρχεται από τούτο τον κόσμο, την πορεία από το φως της ζωής στο συμβολικό σκοτάδι του θανάτου. Σε κάποιες περιπτώσεις όπως αυτή των θεών της Μεσοποταμίας ο τάφος βρίσκεται μέσα σε ναό ( τα γνωστά Ζιγκουράτ ) ο οποίος αναπαράγει την ίδια ετερότητα σε σχέση με τον έξω κόσμο όπως η σπηλιά. Εικάζεται ότι στα άδυτα των Δελφών βρισκόταν και ο τάφος του Διονύσου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τάφος του Άδωνι βρισκόταν κάτω από το ναό της Αστάρτης στην Βηθλεέμ, πού αργότερα αναγορεύθηκε σε τάφο του Τζέσουα από τον Κωνσταντίνο. Η οικειοποίηση των μύθων των εθνών της Ανατολικής Μεσογείου από τον Χριστιανισμό γίνεται ακόμα και σε αυτό το σημείο παραπάνω από εμφανής. Πρέπει εδώ να αναφέρουμε πως οι θρήνοι λάμβαναν πολλές φορές άμετρο χαρακτήρα ως προς τον τρόπο έκφρασης των πιστών, με λυγμούς κραυγές κ.τ.λ. κάτι που, βέβαια, δεν συμβάδιζε με την ελληνική ψυχή και φιλοσοφία γενικότερα, και γι' αυτό, το σημείο αυτό του "θείου δράματος" στην Ελλάδα υποβαθμίστηκε ή και σχεδόν εξαφανίστηκε.Όμως κάποιες λαϊκές θρησκευτικές ομάδες, και ιδιαίτερα οι γυναικείες, βρέθηκαν σε ένα κενό θρησκευτικής έκφρασης που αναπληρώθηκε με την αποδοχή του Άδωνι και την ευρεία του στήριξη από αυτές ακριβώς τις μάζες, αποδοχή που εξηγείται ακριβώς με τους παραπάνω λόγους. Έτσι, ο ξένος θεός Άδωνις, έδωσε ό,τι με την ανωτερότητα και αξιοπρέπειά του δεν μπορούσε να δώσει ο Έλληνας Διόνυσος. Η ίδια αμετροπρέπεια παρατηρείται και σήμερα κατά τον στολισμό και την περιφορά του Επιταφίου του Τζέσουα κατά την Μεγάλη Εβδομάδα των χριστιανών, η οποίες αποτελούν τελετουργίες αυτούσια Αδώνειες.


ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ: Βασικό στοιχείο του θείου δράματος αποτελούν οι επικλήσεις των πιστών για την "θεοφάνεια", την επιστροφή του θεού στον κόσμο των ζωντανών. Στις τελετουργίες καλέσματος μπορεί να περιλαμβάνονται διάφορες πρακτικές όπως το "κράξιμο" του θεού από τους πιστούς, η θυσία στις χθόνιες θεότητες για να τον απελευθερώσουν αλλά και το κάλεσμα μέσω ιερατικών μουσικών οργάνων όπως η σάλπιγγα. Αναφορικά, το σάλπισμα το βρίσκουμε την δεύτερη μέρα των τελετών του δράματος του Άττι στην Ρώμη, το κράξιμο στα Λήναια όπου ο δαδούχος προστάζει τους πιστούς " Καλείτε θεόν" και εκείνοι λένε την επίκληση " Σεμελήιε Ίακχε Πλουτοδότα" και την θυσία στις τελετές της Αλκυονίας Λίμνης από όπου κατεβαίνει και επιστρέφει από τον κάτω κόσμο ο θεός.Ο Πλούταρχος μας λέει πως οι πιστοί ρίχνανε ένα αρνί στην άβυσσο, προσφορά στον "πυλάοχον" του κάτω κόσμου και καλούσαν το θεό με μικρές σάλπιγγες κρυμμένες σε θυρσούς. Το κάλεσμα του θεού, ακολουθεί η ανάσταση του την οποία υποδέχονται οι πιστοί με κραυγές χαράς εναγκαλισμούς και ευχαριστίες. Η ανάσταση μπορεί να έχει την μορφή επιστροφής από τον Άδη ( Βήλος- Μαρντούκ), την αναγέννηση με μαγικό τρόπο ( με βότανο στον παράλληλο μύθο του Γλαύκου), και την πραγματική βρεφική αναγέννηση ( σπαραγμένος Ζαγρέας ).


Ο ΘΝΗΣΚΟΝ ΠΑΝΑΣ

Μια ιστορία που περιέχει κάποια από τα βασικά στοιχεία του μύθου και των τελετουργιών που συνοδεύουν έναν θνήσκοντα θεό, μας αφηγείται ο Πλούταρχος και αφορά τον θεό Πάνα. Μας μιλάει λοιπόν ο Πλούταρχος για ένα εμπορικό πλοίο που κατευθυνόταν στην Ιταλία με καπετάνιο τον Αιγύπτιο Θαμούν. Περνώντας κοντά από τους Παξούς οι επιβάτες του πλοίου άκουσαν μια φωνή από την στεριά να καλεί τον καπετάνιο. Αφού εκείνος αντεκάλεσε αρκετές φορές ζητώντας να μάθει ποιος τον ζητά, η μυστηριώδης φωνή του παρήγγειλε όταν περάσει από το Παλώδες να αναγγείλει πως " Παν ο Μέγας τέθνηκε".Εκπληρώνοντας την αποστολή του ο Θαμούν, φώναξε πως ο μέγας Παν πέθανε και πριν καλά - καλά προλάβει να ολοκληρώσει την αναγγελία του, από την στεριά ακούστηκε μέγα πλήθος να θρηνεί την απώλεια του θεού. Το περίεργο σε αυτήν την ιστορία είναι αν και μια συμβολιστική του θεού Πάνα τον θέλει να είναι και θεός της φύσης και της γονιμοποιάς της δύναμης, δεν υπάρχει πουθενά κάποια αναφορά που να υπονοεί πως αυτός κατείχε τον ρόλο ενός θνήσκοντος θεού, όπως ο Διόνυσος. Βέβαια, αρκετοί μελετητές, διακρίνοντας πολύ ορθά την αδιαμφισβήτητη ομοιότητα ( εξίσωση ) του ονόματος του καπετάνιου (Θαμούν) με τον Σουμέριο θεό (Ταμμούζ), αποδίδουν την ιστορία του Πλουτάρχου σε μια παρεξήγηση. Όμως ακόμα και αυτή η ερμηνεία της ιστορίας αφήνει κενά γιατί θα πρέπει να δεχθούμε πως ο ίδιος ο Πλούταρχος δεν γνώριζε καλά ή αγνοούσε τους μύθους που συνοδεύουν τον θεό Πάνα κάτι που ασφαλώς μπορεί να αμφισβητηθεί έντονα από την στιγμή που ο Πλούταρχος είναι ένας από τους πιο ολοκληρωμένους φιλοσόφους της εποχής του.

Μια άλλη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί, είναι να ήθελε ο φιλόσοφος και μύστης να περάσει μέσω συμβολισμών ένα μήνυμα. Ζώντας σε μια εποχή παρακμής του κλασσικού πνεύματος, κάτω από τον Ρωμαϊκό ζυγό, ο Πλούταρχος ίσως με αυτό τον τρόπο προλογίζει ή και προφητεύει το τέλος της Ελληνικής σκέψης που κράτησε για περίπου τρεις αιώνες μετά από αυτόν, με τους τελευταίους εθνικούς φιλοσόφους όπως τον Κέλσο, τον Λιβάνιο, τον Ελληνικής παιδείας Λουκιανό κ.α. Έτσι, επειδή ο θεός Παν αν και όχι Ολύμπιος συνδέεται με πλήθος θεϊκών ενεργειών και τεχνών, όπως η μαντική, η μουσική, η αρσενική γονιμοποιός δύναμη, αλλά και με ανώτερες εξουσίες ( εξουσία πάνω στις μοίρες, πάνω στα πλάσματα της φύσης και πολλές άλλες) χρησιμοποιείται από τον Πλούταρχο ως συμβολισμός ενός όλου της Ελληνικής ψυχής, του "Παν"-τός της. Για να το καταφέρει αυτό ο Πλούταρχος, τοποθετεί σε μια ιστορία τον θεό, εμφανίζοντας τον ως θνήσκοντα.

Βλέπουμε πώς στον παρά-μύθο αυτόν, έχουμε κάποια από τα βασικά στοιχεία του δράματος, την αναγγελία του θανάτου χωρίς όμως να προηγείται αναχώρηση, και τον θρήνο που ακολουθεί μαζί με τις επιπτώσεις του θανάτου του θεού στην φύση. Σταματώντας όμως την ιστορία στο σημείο αυτό και χωρίς να υπάρχει κάποιος μύθος που να μπορεί να την συνεχίσει, ο Πλούταρχος, στερεί τον θεό από την επιστροφή.Έτσι ό,τι ο θεός συμβολίζει ( ίσως την φύση, ίσως την τέχνη της μαντικής ή το προαναφερθέν όλον) πεθαίνει μαζί του χωρίς πιθανότητες αναγέννησης και οι συνέπειες του θανάτου του παραμένουν "ες αεί" χωρίς διαδικασία αναστροφής, χωρίς το "κράξιμο" (κάλεσμα) του θεού για να γυρίσει. Και σε αυτήν την ερμηνεία βέβαια υπάρχει ένα τρωτό σημείο το οποίο είναι το γεγονός ότι στην εποχή του Πλουτάρχου ο θεός Πάνας απολάμβανε πολλές τιμές, με πλήθος ναών, τοπωνυμίων και λαϊκών λατρειών, οπότε και είναι αξιοπερίεργο το γιατί θέλησε ο φιλόσοφος να χρησιμοποιήσει το όνομα αυτού του θεού και όχι κάποιου άλλου του οποίου η λατρεία ήταν παραμελημένη και έφθινε, εκτός αν θεωρήσουμε πως έτσι ισχυροποιείται το μήνυμα, αφού ακόμα και ο μέγας Παν μπορεί να πεθάνει. Τέλος, θα πρέπει να δώσουμε και μια τρίτη εκδοχή, αυτή της ύστερης παραποίησης του κειμένου. Είναι πολύ πιθανό, μιας και έχει συμβεί ξανά (ας θυμηθούμε το "είπατε τώ βασιλεί."), το κείμενο να έπεσε αργότερα θύμα κάποιου χριστιανού με διάθεση προπαγάνδας εκ των έσω.

Όποια ερμηνεία όμως και αν θελήσουμε να δώσουμε, το γεγονός παραμένει πως ο θεός Παν είναι ζωντανός, μέρος μας και εμείς μέρος αυτού. Αν δεν υπήρχε αυτός, ως συνέπεια εξάλειψης ενός κοσμικού νόμου και ενός μέρους της Τάξης του σύμπαντος, δεν θα υπήρχαμε και εμείς. Ακόμη καλύτερα είναι να θυμηθούμε λίγους στίχους του μεγάλου ποιητή Κ. Παλαμά από το ποίημα του που τιτλοφορείται "Προς τον Απόλλωνα":

Η ΑΡΧΑΙΑ ΨΥΧΗ

ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ

ΑΘΕΛΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ

Ο ΜΕΓΑΣ ΠΑΝ ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ

Ο ΠΑΝΑΣ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ




Αποχαιρετισμός στον Denis Guedj

Για κάποιο ανεξήγητο λόγο δεν πήρα χαμπάρι τον θάνατο του συγγραφέα Denis Guedj παρ' ότι προσπαθώ να προσέχω τέτοιες ειδήσεις. Αφού το διαπίστωσα έκανα και ένα search στο google και βρήκα η αλήθεια είναι ελάχιστες αναφορές γεγονός "ασύμετρο" σε σχέση με το έργο του συγγραφέα. Γι αυτό το λόγο έστω και με καθυστέρηση τόσων μηνών αντιγράφω τον αποχαιρετισμό του Τεύκρου προς τον δικό του Denis από την ιστοσελίδα του συλόγου "Θαλής + φίλοι"



Καλή αντάμωση Denis
Στις 24 Απριλίου 2010, ο συγγραφέας Denis Guedj έπαψε να υπάρχει. Για κάποιους από μας υπήρξε ένας στενός φίλος, για όλους μας ένας σοφός, πολύτιμος, γενναιόδωρος δάσκαλος. Με τα βιβλία του, εννιά από τα οποία μεταφράστηκαν στα Ελληνικά και αγαπήθηκαν ιδιαίτερα από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό (Το Θεώρημα Του Παπαγάλου, Τα Αστέρια Της Βερενίκης, Το Μηδέν, Η Έπαυλη Των Ανδρών, Επιχείρηση Μεσημβρία, Το Μέτρο Του Κόσμου, Λα Μπέλα, Το Δωρεάν Δεν Αξίζει Πλέον Τίποτα, Εξηγώντας Τα Μαθηματικά Στις Κόρες Μου), έφερε τα μαθηματικά πιο κοντά στο μη εξειδικευμένο κοινό και κατάφερε να αναδείξει τον ανθρώπινο χαρακτήρα τους.
Στην ομάδα Θαλής + Φίλοι θα τον θυμόμαστε με αγάπη και ευγνωμοσύνη: για τα βιβλία του που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στις λέσχες ανάγνωσης και τα συνέδριά μας αλλά και για την απλότητα, την καλοσύνη, την ανθρωπιά του.

Ομιλία του Denis Guedj στο συνέδριο Mathematics and Narrative (Μύκονος 2005)


Αναδημοσιεύουμε πιο κάτω το άρθρο του Sylvestre Huet από την Liberation:
Ο Denis Guedj δεν υπάρχει πια. Έφυγε το Σάββατο 24 Απριλίου. Έτσι θα του άρεσε να ειπωθούν τα πράγματα. Λιτά. Χωρίς μελοδραματισμούς. Και χρησιμοποιώντας αριθμούς μια και ο Denis Guedj ήταν άνθρωπος των μαθηματικών, της γραφής, του πολιτισμού.
Την ώρα που πρέπει να σκύψουμε το κεφάλι, ν’ αραδιάσουμε τα λόγια του αποχαιρετισμού, να επιχειρήσουμε να τον κάνουμε να ξαναζήσει, έστω και για μια μονάχα στιγμή, οι εικόνες σωρεύονται και συνωστίζονται. Πρώτη απ’ όλες η πιο πρόσφατη. Αυτή του εβδομηντάρη που πέρσι – τότε που η Άνοιξη των Πανεπιστημίων του πρόσφερε την ευκαιρία να ξαναζήσει τις πιο ωραίες αναμνήσεις της ζωής του, το Μάη του 68 – έδινε μαθήματα στράτευσης στους φοιτητές της Vincennes στο Saint-Denis.
Υπήρξε ένας από τους οργανωτές της «άπειρης περιπόλου των πεισματωμένων» (στη φωτογραφία συμμετέχει σε μια διαδήλωση της περιπόλου) που πολιορκούσε, συχνά νυχθημερόν, το υπουργείο της Valérie Pécresse και που ρίζωσε στην πλατεία του δημαρχείου του Παρισιού. Παρόλο που η υγεία του δεν τον βοηθούσε, τον νιώθαμε πανευτυχή που άλλη μια φορά είχε κατεβεί στους δρόμους, που συμμετείχε ξανά στην εξέγερση, που αρνιόταν να συμβιβαστεί, να υποταχθεί στην εξουσία και στη ρουτίνα.
Πολυγραφότατος, γνώρισε την παγκόσμια αναγνώριση με το Θεώρημα του Παπαγάλου (Seuil, 1998) που μεταφράστηκε σε είκοσι γλώσσες και τα Αστέρια της Βερενίκης (Seuil, 2002). Μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός – δε δίστασε να κάνει ντουέτο μ’ έναν ακροβάτη για να κουβεντιάσουν ... σχετικά με τα μαθηματικά. Αλλά και σεναριογράφος, με μια ταινία το 1978, ένα ντοκυμανταίρ που ο τίτλος του, la Vie, t’en as qu’une,(Ζωή, δεν έχεις παρά μόνο μία) συνοψίζει την ουσία της σκέψης του, τη διδασκαλία του. Γιατί ο Denis Guedj ήταν πάνω απ’ όλα δάσκαλος. Για τον Pascal Binczack, σημερινό πρόεδρο του Πανεπιστημίου Paris 8 με τον οποίο τον συνέδεε μια στενή φιλία, ήταν «ένας συνάδελφος αφοσιωμένος, συγκινητικός που έδινε όλο του τον εαυτό στο έργο του εκπαιδευτικού – ερευνητή, που επένδυε προσωπικά στη στενή σχέση με τους φοιτητές του ξεπερνώντας συχνά τα όρια αυτού του κατά σύμβαση απαραίτητου. Το πάθος του και η ειλικρίνειά του, του κόστισαν συχνά αντιπάθειες στο χώρο μας. Τελικά η λέξη που τον περιγράφει καλύτερα είναι «γενναιοδωρία».
Ο Denis Guedj συνέχισε να διδάσκει μέχρι τα 69 του, μέχρι πέρσι τον Σεπτέμβρη. Είχε ζητήσει να ενταχθεί στο τμήμα ... κινηματογράφου του Paris 8 όπου έδινε μαθήματα σεναριογραφίας. Αλλωστε και τι δεν είχε διδάξει; Ανατρέχοντας στους τίτλους των μαθημάτων που δίδαξε το 1969 ο Pascal Binczack βρήκε, «Η λειτουργία της επιστήμης», «Οικολογία και επιστήμη», «Η εξουσία της επιστήμης» αλλά ακόμα και «Ο καπιταλισμός πρέπει να αλλάξει ή να εξαφανιστεί»... Με λίγα λόγια ήταν ένας άνθρωπος «χωρίς όρια».
Ο Denis Guedj είναι άρρηκτα δεμένος με την περιπέτεια των Vincennes. Υπέρμαχος της λαϊκής παιδείας, του ανοίγματος του πανεπιστημίου σε όλα τα ακροατήρια, συναντούσε με χαρά αυτές που αποκαλούσε «κυριούλες του δάσους των Vincennes», εργαζόμενες μητέρες που παρακολουθούσαν τα βραδινά του μαθήματα. Παρέμεινε πιστός στον «Μάη του 68» και δεν εγκατέλειψε ποτέ την προσωπική του δέσμευση για να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε ομάδα διεύθυνσης ή διαχείρισης του πανεπιστημίου. Τελικά όλοι τον αποδέχονταν έτσι: αιώνια ανατρεπτικό, αντι – αυταρχικό μέχρι τέλους.
Οι αναγνώστες της Libération επωφελήθηκαν της θέλησης του Denis Guedj να τα μοιράζεται όλα. Έλαβε μέρος στο εγχείρημα των επιστημονικών τετραδίων Eurêka, που γεννήθηκε το 1990. Στη συνέχεια εγκαινίασε στην εφημερίδα την τακτική στήλη Μαθηματικά Χρονικά. Έπαιζε με τους μαθηματικούς όρους και την καθημερινή τους σημασία, πιστεύοντας ότι έτσι αποκαλύπτονται και το μυστικά των μαθηματικών και αυτά της κοινωνίας. Με το αρνητικό και το θετικό μας οδήγησε σε μια αποτίμηση ... των σοσιαλιστικών κρατών. Μέσω της αρχής του εγκλεισμού – αποκλεισμού, μια έννοια καθαρά μαθηματική, έφτασε σε αυτούς «που δεν είναι» και «που δεν έχουν ... εργασία, σπίτι, κοινωνική κάλυψη». Η έννοια της «απόκλισης» – που προϋποθέτει να είναι δυο μαθηματικά μεγέθη σύμμετρα εφαρμόστηκε σε αυτό που χωρίζει «φτωχούς και πλούσιους» και που «βαθαίνει συνεχώς». Όσο για την ιστορία του μέτρου και της κυριάρχησής του στον κόσμο – που την αφηγήθηκε το 2000 στο βιβλίο του Το μέτρο του κόσμου το συνέδεσε με την έννοια της Δημοκρατίας που είναι μία και αδιαίρετη: «Μια μοναδική ορθολογική μονάδα μετρήσεως ενώπιον της οποίας όλοι οι πολίτες είναι ίσοι».

Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς - «Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά – Η μαγεία στον αρχαίο και χριστιανικό κόσμο».

Πάρα πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις αυτό το ΣΚ υπο το θεματικό τίτλο «Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά – Η μαγεία στον αρχαίο και χριστιανικό κόσμο».

Μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι ανοίγουν τις πόρτες τους σε πλήθος επισκεπτών σε όλη την Ευρώπη
Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς – με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – αναμένεται να προσελκύσουν για άλλη μια φορά περίπου 20 εκατομμύρια άτομα σε 49 χώρες που θα επισκεφτούν επιλεγμένα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Παράλληλα στη Λιουμπλιάνα, στις 22-23 Σεπτεμβρίου, στο δεύτερο φόρουμ ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, εμπειρογνώμονες θα συζητήσουν για τις τελευταίες εξελίξεις στις ψηφιακές τεχνικές που θα εξασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσβαση του κοινού στην πολιτιστική κληρονομιά.
Το δεύτερο Φόρουμ Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς πραγματοποιείται στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας στις 22-23 Σεπτεμβρίου με τον τίτλο «Πολιτιστική κληρονομιά, δημιουργικότητα και καινοτομία». Οι επαγγελματίες θα συζητήσουν τη σχέση της καινοτομίας με την πολιτιστική κληρονομιά, ιδιαίτερα την ψηφιακή πρόσβαση του κοινού σε αρχεία, βιβλιοθήκες και μουσεία σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Μέσα από την ευρύτερη σκοπιά του φόρουμ προκύπτει ότι οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς δεν αφορούν μόνο τα μνημεία αλλά και το περιεχόμενο των κτιρίων, των αρχαιολογικών χώρων, των αρχείων, των μουσείων, που χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι παντού γύρω μας και η ψηφιακή τεχνολογία την καθιστά όλο και προσιτή.
Από το 1999, οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς διοργανώνονται από κοινού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως επιστέγασμα, απονέμει κάθε χρόνο το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Europa Nostra – για να τιμήσει την αριστεία και την αφοσίωση αρχιτεκτόνων, τεχνικών, πολιτιστικών οργανώσεων, εθελοντών, σχολείων, τοπικών κοινοτήτων και μέσων ενημέρωσης.
Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει εκδηλώσεις σε μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους το τριήμερο 25-27 Σεπτεμβρίου 2010 για να γιορτάσει τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το θέμα των φετινών εκδηλώσεων είναι «Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά – Η μαγεία στον αρχαίο και χριστιανικό κόσμο».
Συγκεκριμένα, οι εκδηλώσεις κατά περιοχές είναι οι εξής:
ΑΤΤΙΚΗ:
1. Αθήνα, Νότια κλιτύς Ακρόπολης, Ιερό Ασκληπιού, 27 Σεπτεμβρίου 2010 (11.00-13.00)
«Μαγεία και θεραπεία στην αρχαιότητα». Θεματικές περιηγήσεις για το ευρύ κοινό
2. Αθήνα, Αρχαιολογικός χώρος Λόφων Πνύκας, Νυμφών και Μουσών, 25 Σεπτεμβρίου 2010
«Το μεγαλύτερο κέντρο των ξωτικών». Θεματικές ξεναγήσεις, αφήγηση παραμυθιών για παιδιά (10.00 – 12.00). Χοροθεατρικό δρώμενο σε συνεργασία με το «Δρυός Τόποι»
(Θέατρο Δώρας Στράτου, 17.30-20.00)
3. Αθήνα, Αρχαία Αγορά – Στοά Αττάλου, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Δεσμοί Μαγείας στην Αρχαία Αγορά». Μικρή περιοδική έκθεση.
4. Πειραιάς, Δημοτική Πινακοθήκη (Παλαιό Ταχυδρομείο Πειραιά, Φίλωνος 29)
22 - 24 Σεπτεμβρίου 2010
Έκθεση με θέμα: «Ιστορία και Αρχιτεκτονική του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Η Μαγεία της Σκηνής».
5. Πειραιάς, Πολυχώρος «Απόλλων», Ερμουπόλεως και Πηλίου 1, Καμίνια
19 – 30 Οκτωβρίου 2010
«DEUS EX MACHINA. Η μαγεία της σκηνής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Ένα επίτευγμα της τεχνολογίας των μηχανισμών σκηνής του 19ου αιώνα». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα, έκθεση, διάλεξη. Ημερίδα με θέμα «Νεοκλασικά Θέατρα της Ελλάδας».
6. Αθήνα, Κτίριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134-136)
25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Βάσκανος οφθαλμός: Σύμβολα μαγείας από ιδιωτικές αρχαιολογικές συλλογές». Έκθεση εποπτικού υλικού, σχετικού με τη μαγεία στον αρχαίο και το χριστιανικό κόσμο.
7. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
26 Σεπτεμβρίου – 31 Οκτωβρίου 2010
«Η μαγεία στην αρχαιότητα. Μύθοι και Σύμβολα». Μικρή περιοδική έκθεση (τρεις προθήκες) με εκθέματα του Μουσείου σχετικά με τη Μαγεία στην αρχαιότητα. Ξενάγηση – συζήτηση στην έκθεση για ενήλικες (26/9).
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. www.namuseum.gr
8. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο
25,26 Σεπτεμβρίου 2010
«Μυθικά όντα στα νομίσματα και στα ζωγραφικά μοτίβα του Ιλίου Μελάθρου». Ειδικές θεματικές επισκέψεις.
Νομισματικό Μουσείο. www.nma.gr
9. Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
25 Σεπτεμβρίου – 25 Οκτωβρίου 2010
«Φυλακτά και ξόρκια». Έκθεση
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
10. Αθήνα, Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (κεντρικό κτίριο, Κυδαθηναίων 17)
27 Σεπτεμβρίου 2010
«Φίδια, νεράιδες και ξωτικά, γοργόνες, δράκοι και στοιχειά – Ο μαγικός κόσμος των συμβόλων στη λαϊκή τέχνη». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών.
Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. www.melt.gr
11. Αθήνα, Μουσείο Ελληνικής Τέχνης, Λουτρό των Αέρηδων
27 Σεπτεμβρίου 2010
«Τα μαγικά του δέντρου και του νερού». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 8-12 ετών στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Ιστορίες του τοπίου: από την παράδοση στην αειφορία».
Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. www.melt.gr
12. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτίριο, Κουμπάρη 1)
25-27 Σεπτεμβρίου 2010 (10.00 – 15.00)
«Φόβοι και φυλακτά στον ελληνικό χρόνο». Διαχρονική διαδρομή με αφετηρία την αρχαιότητα, μέσα από επιλεγμένα αντικείμενα των συλλογών του μουσείου.
Μουσείο Μπενάκη. www.benaki.gr
13. Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»
25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Μαγεία και Επιστήμες». Προβολή μικρού μήκους ταινίας για την αστρονομία και τις προεκτάσεις της στο χώρο της μεταφυσικής.
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
14. Αθήνα, Ελληνικό Παιδικό Μουσείο
26,27 Σεπτεμβρίου 2010 (11.00-12.30 και 13.00 - 14.30)
«Το ταξίδι του αλχημιστή». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 4-12 ετών. Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων. www.hcm.gr
15. Αθήνα, Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Θησείο)
25-27 Σεπτεμβρίου 2010 (Π-Σ 13.00-21.00, Κ 11.00-19.00)
«Από το μύθο της Περσεφόνης στους δράκους της λαϊκής παράδοσης». Έκθεση με έργα παιδιών και εικαστικά εργαστήρια για παιδιά ηλικίας 5-7 (Σάββατο 13.30-15.30) και 8-10 ετών (Κυριακή 13.30-15.30).
Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, Μουσείο Ηρακλειδών. www.childrensartmuseum.gr , www.herakleidon-art.gr
16. Αθήνα, Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη – Κέντρο Εθνομουσικολογίας (Διογένους 1-3, Πλάκα)
25, 27 Σεπτεμβρίου 2010
«Κουδούνια, κουδουνάκια ήχοι μαγικοί». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά Δημοτικού.
Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη – Κέντρο Εθνομουσικολογίας, Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς www.instruments-museum.gr
17. Αθήνα, Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού (Λεωφ. Αμαλίας 4)
25 - 27 Σεπτεμβρίου 2010
«Magic Buzz» Έκθεση γλυπτών (έως 4/10), ομιλίες με θέμα τη μαγεία της τέχνης και της ζωής.
Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού. www.katakouzenos.gr
18. Αθήνα, Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής
27 Σεπτεμβρίου 2010 (11.00)
«Η μαγεία της φωτιάς». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά Δημοτικού με θέμα την προσφορά του δώρου της φωτιάς στους ανθρώπους από τον Πρωταγόρα του Πλάτωνα.
«Ο Κλήδονας». Δρώμενο για παιδιά Δημοτικού με αφορμή τα παραδοσιακά αγγεία που χρησιμοποιούνται στο λαϊκό έθιμο του Κλήδονα.
Ίδρυμα οικ. Γ. Ψαροπούλου – Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής. www.potterymuseum.gr
19. Πειραιάς, Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας
25-26 Σεπτεμβρίου 2010 (και μέχρι το τέλος του 2010 με ραντεβού)
«Θεοί, δαιμόνια και μάγισσες της θάλασσας». Διηγήσεις μύθων, θρύλων και δεισιδαιμονιών. Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας.
20. Ελευσίνα, αρχαιολογικός χώρος και πλατεία Ελευσίνας
Οκτώβριος 2010
«Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά». Εκπαιδευτικά προγράμματα στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, δρώμενα στην πλατεία της πόλης.
Λαογραφικός Σύλλογος Ελευσίνας «Το Αδράχτι», Γ΄ ΕΠΚΑ, ΠΟΔΕ Ελευσίνας.
21. Αθήνα, Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής
Ηλεκτρονικό έντυπο με τίτλο «Γούρια, ξόρκια και φυλακτά: Οικιακές πρακτικές και παραδόσεις στον ελληνικό χώρο», το οποίο θα διανεμηθεί αρχικά σε μαθητές δημοτικών σχολείων.
Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής.

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

22. Ολυμπία, Αρχαιολογικό Μουσείο 25, 26 Σεπτεμβρίου 2010
«Η Μέδουσα Γοργώ στο Μουσείο της Ολυμπίας. Αποτρέποντας το κακό στην αρχαιότητα». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα (25/9) και συναντήσεις με το κοινό (11.00-13.00). Ζ΄ ΕΠΚΑ.
23. Κάστρο Μονεμβασίας, Πλ. Χρυσαφίτισσας, 26 Σεπτεμβρίου 2010
«Η μαγεία στο χριστιανικό κόσμο». Ομιλία, μουσική εκδήλωση.
5η ΕΒΑ.
24. Ναύπλιο, Μουσείο «Β. Παπαντωνίου», 25, 26 Σεπτεμβρίου 2010
«Μάγια, ξόρκια, φυλακτά». Έκθεση και βιωματική προσέγγιση του κοινού στο θέμα. Τα παιδιά του Μουσείου Παιδικής Ηλικίας γνωρίζουν και παρουσιάζουν στο κοινό σχετικά εθιμικά δρώμενα.
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Μουσείο Παιδικής Ηλικίας «ΣΤΑΘΜΟΣ», Σωματείο «Φίλοι Π.Λ.Ι.». www.pli.gr
25. Καλαμάτα, Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Ο μαγικός κόσμος των σφραγιδόλιθων». Ψηφιακή παρουσίαση πληροφοριακού υλικού, φωτογραφική έκθεση, θεματικές ξεναγήσεις
26. Τρίπολη, Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης
6-8 Οκτωβρίου 2010
«Μαγικές ιστορίες στα αρχαία χρόνια». Βιντεοπροβολή και ομιλία με θέμα: «Η μαγεία στην αρχαία Ελλάδα» και εκπαιδευτικά παιχνίδια για παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ – ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

27. Βόλος, Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Μαγικά αντικείμενα – λαϊκές δοξασίες» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών, θεματικές ξεναγήσεις.
ΙΓ΄ ΕΠΚΑ.
28. Αλμυρός, Αρχαιολογικό Μουσείο, 5-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Ιδιωτικές τελετουργίες». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών, θεματικές ξεναγήσεις.
ΙΓ΄ ΕΠΚΑ.
29. Ρεντίνα Ν. Καρδίτσας, Οκτώβριος 2010
«Τα ζώδια και ο τροχός της ζωής στην Ιερά Μονή Ρεντίνας Αγράφων». Ομιλίες, ξεναγήσεις.
19η ΕΒΑ.
30. Ν. Τρικάλων, αρχαιολογικός χώρος Αρχαίας Πέλιννας, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
Ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
ΙΔ΄ ΕΠΚΑ.
31. Φθιώτιδα, Υπάτη, Βυζαντινό Μουσείο και Κάστρο Λαμίας, 26, 27 Σεπτεμβρίου 2010
«Όψεις της μαγείας στη χριστιανική τέχνη: Παραδείγματα από την ιστορία και τα μνημεία της Φθιώτιδας». Ημερίδα και οργανωμένες ξεναγήσεις στο Μουσείο και σε μνημεία της Υπάτης.
24η ΕΒΑ.
32. Αγρίνιο, Λαογραφικό Μουσείο Αιτωλοακαρνανίας, 26 Σεπτεμβρίου 2010
«Μάγοι, ξόρκια και φυλακτά: Η μαγεία στον αρχαίο και το χριστιανικό κόσμο».
Ημερίδα, Θεατρικό Δρώμενο – απόσπασμα από το θεατρικό έργο της Μ. Χρυσικοπούλου «Το κτήμα», σκηνή 6: Η ξορκίστρα.
Λαογραφικό Μουσείο Αιτωλοακαρνανίας, Παναιτωλοακαρνανικός Σύλλογος Γυναικών, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αγρινίου

ΗΠΕΙΡΟΣ – ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ

33. Ιωάννινα, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25 Σεπτεμβρίου 2010
«Τρόποι μαντείας στο Ιερό της Δωδώνης». Θεματική ξενάγηση στην αίθουσα της Δωδώνης, προβολή ταινίας με θέμα το Ιερό της Δωδώνης.
ΙΒ΄ ΕΠΚΑ, www.amio.gr
34. Ζάκυνθος, Αμφιθέατρο Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων, 26 Σεπτεμβρίου 2010 (19.00)
«Η μαγεία στο χώρο και το χρόνο». Ημερίδα με τις εξής ανακοινώσεις: Η Μαγεία στην Τέχνη, (Κατερίνα Δεμέτη), Μάγοι, Ξόρκια, Φυλακτά: από την αρχαιότητα στην πρώιμη Ευρώπη (Αλ. Μελίτα), Κοινωνιολογική προσέγγιση του φαινομένου της Μαγείας στη Ζάκυνθο (Σπ. Ξένος), Πάμφυλα και τάματα σε φορητές εικόνες: επικοινωνία με το θείο ή παράγοντας φθοράς των έργων τέχνης (Κώστας Στουπάθης)
Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, www.museumsolomos.gr
35. Κέρκυρα, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Το βλέμμα της Μέδουσας». Θεματικές ξεναγήσεις.
Η΄ ΕΠΚΑ.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ

36. Αιανή Κοζάνης, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Η μαγεία στην Αιανή»
Ξεναγήσεις με έμφαση στα αντικείμενα – σύμβολα μαγείας, ομιλία με θέμα τους καταδέσμους και ομιλία με θέμα «Ένα μαγικό ταξίδι. Από την Κίρκη στον Χάρυ Πότερ: παρουσίαση γνωστών μαγισσών και μάγων της μυθολογίας και της ιστορίας».
Λ΄ ΕΠΚΑ.
37. Βέροια, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Μαγεία: Η άλλη όψη του αρχαίου κόσμου». Ανάρτηση αφισών με θέμα το αργυρό φυλακτήριο, με μαγικό κείμενο από τη Βέροια.
ΙΖ΄ ΕΠΚΑ.
38. Βέροια, Βυζαντινό Μουσείο, 25 Σεπτεμβρίου 2010 (19.30)
Ομιλία της εθνολόγου Μ. Τερζοπούλου, ερευνήτριας στο Κ.Ε.Ε.Λ. της Ακαδημίας Αθηνών με τίτλο «Τι είναι μαγεία;», θεματικές ξεναγήσεις στις μόνιμες εκθέσεις του Μουσείου.
Οι φίλοι του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας, 11η ΕΒΑ.
39. Άνω πόλη Θεσσαλονίκης, διατηρητέο οδού Μουσών 47
25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Άμπρα κατάμπρα: Πέτρα, χώμα και νερό, γίνε σπίτι μαγικό». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης Δημοτικού (12.00) και έκθεση εποπτικού υλικού (10.00-21.00)
Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας.
40. Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Μαγικά αντικείμενα – Ανεξερεύνητα μυστικά». Πρόγραμμα εκπαιδευτικού δράματος και θεματικές περιηγήσεις στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, www.amth.gr
41. Θεσσαλονίκη, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
25-27 Σεπτεμβρίου 2010. (Η περιοδική έκθεση θα διαρκέσει ως τις 30 Νοεμβρίου)
«Μαγεία και θρησκεία». Περιοδική έκθεση με αντικείμενα του Μουσείου που δεν εκτίθενται, θεματικές ξεναγήσεις (26,27/9), παιχνίδι ρόλων με τίτλο «Η μαγεία της πίστης» για ενήλικες, αφήγηση λαϊκών παραμυθιών για παιδιά δημοτικού συνοδεία ζωντανής μουσικής με τίτλο «η Λυγερή και το πουλί τ’ αηδόνι».
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, www.mbp@culture.gr
42. Ν. Φλώρινας, Αρχαιολογικό Μουσείο, ελληνιστική πόλη Φλώρινας, ελληνιστική πόλη Πετρών, Δισπηλιό
25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Η μαγεία στον αρχαίο κόσμο».
25/9. Θεματικές ξεναγήσεις στο Α.Μ. Φλώρινας και στην Αρχαιολογική Συλλογή Δισπηλιού για τα σχολεία (10.00-14.00), διάλεξη στο Α.Μ. Φλώρινας (20.00), εγκαίνια έκθεσης υδατογραφίας με θέμα «Έμπνευση Αρχαίου» της Όλγας Αναστασιάδη.
26,27/9: Θεματικές ξεναγήσεις στο Α.Μ. Φλώρινας, στις ελληνιστικές πόλεις Φλώρινας και Πετρών και την Αρχαιολογική Συλλογή Δισπηλιού για το ευρύ κοινό.
ΚΘ΄ ΕΠΚΑ, Τοπικοί φορείς.
43. Σουφλί, Μουσείο Μετάξης, 25, 26 Σεπτεμβρίου 2010
«Μάγισσα, μάγισσα, τι μαγειρεύεις;» Δημιουργικά εργαστήρια.
25/9: 11.00-13.00 μόνο για σχολεία. 26/9: 11.00-13.00 και 17.30 αφήγηση παραμυθιών με τη Σάσα Βούλγαρη, για μικρούς και μεγάλους).
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, www.piop.gr
44. Άβδηρα, Αρχαιολογικό Μουσείο, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Αποτροπαϊκά σύμβολα της Θράκης». Διανομή φυλλαδίου.
ΙΘ΄ ΕΠΚΑ.

ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ

45. Πύργος Τήνου, Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Φύετε κακά από δω…» καλλιτεχνικά εργαστήρια (25/9: 9.00-14.00, μόνο σχολεία, 26/9: 10.00-18.00, 27/9: 10.00-14.00 για μικρούς και μεγάλους)
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, www.piop.gr
46. Ρόδος, Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, 25-27 Σεπτεμβρίου 2010
4η ΕΒΑ.
47. Ηράκλειο, Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, 25 Σεπτεμβρίου 2010
«Μαγεία στο Βυζάντιο». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, www.historical-museum.gr
48. Οινούσσες, Ναυτικό Μουσείο, 25 Σεπτεμβρίου 2010
«Μυθολογία – Γοργόνες – Ακρόπρωρα». Εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Ομιλία και θεματική ξενάγηση με τίτλο Τα αποτροπαϊκά σύμβολα της ναυτικής παράδοσης – Ο μύθος της Γοργόνας
Ναυτικό Μουσείο Οινουσσών.
49. Σίγρι, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου
25-27 Σεπτεμβρίου 2010
«Η μαγεία των απολιθωμάτων: Από τη μυθολογική Μέδουσα στην επιστημονική θεώρηση των απολιθωμάτων».
Έκθεση, εκπαιδευτικό πρόγραμμα, παρουσίαση διαδραστικής εφαρμογής «Από τις ηφαιστειακές εκρήξεις στην αιωνιότητα – Η διαδικασία της απολίθωσης», διάλεξη με θέμα «Η μαγεία των απολιθωμάτων – Η εξέλιξη της ζωής στα γραμματόσημα», προβολή ντοκιμαντέρ.
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, www.lesvosmuseum.gr, www.petrifiedforest.gr
Η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία θα είναι ελεύθερη το Σαββατοκύριακο 26-27 Σεπτεμβρίου.



Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2010

Ηρως, Βίος




Εμπρός!, τα πόδια στύλωσε
και τράβα το σπαθί σου
απ' το θηκάρι το παλαιό
κρεμιέται η ζωή σου

Ψηλά στα άστρα δείξε το
να ακονιστεί με λάμψη
Να κόβει με το θείο φως
της μοίρας μαύρο αδράχτι

Βροτών γενιά και βλάστημα
πολλών θανάτων θύμα
άθελα σου θα βρεθείς
της τύχης δούλος, κτήμα

Η θέληση σου επιλογή
της λευτεριάς ειν' όπλο
ξοπλίζει μέλη με ισχύ
σε στεφανώνει δόξα

Πολλών θανάτων διαδρομή
τυφλή, υποταγμένη
διάλεξε δρόμο με πυγμή
ψυχή ατσαλωμένη

Εμπρός!, το χέρι ύψωσε
αστρόφως στην καρδιά σου
Μην σε ξοδέψουν,
Ξόδεψε!
μονάχος σου το βιός σου


Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Επικήδειος Λόγος Σικελιανού για τον Παλαμά

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Σικελιανός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πνευματική αντίσταση του λαού, με κορυφαία εκδήλωση το ποίημα και το λόγο που εκφώνησε στην κηδεία του Παλαμά το 1943.



.