Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2013

Εορτή πένθιμος Αθήνησιν...


φέροις δε Πρωτογενείας άστει γλώσσαν, ιν' αιολοβ'ρεντα Διός αίσα
Πύρρα Δευκαλίων τε Παρνασσού καταβάντε δόμον έθεντο πρώτον,
άτερ δ' εύνας ομόδαμον κτισσάσθαν λίθινον γόνον.λαοί δ' ονύμασθεν.
εγειρ' επέων σφιν οίμον λιγύν, αίνει δε παλαιόν μεν οίνον, άνθεα δ' ύμνων νεωτέρων.
λέγοντι μαν χθόνα μεν κατακ'λύσαι μέλαιναν ύδατος σθένος, 
αλλά Ζηνός τεχναις ανάπτωτιν εξαίφνας άντλον ελείν. 
Κείνων δ' έσαν χαλκάσπιδες υμέτεροι προγόνοι αρχάθεν, 
Ιαπετιονίδος φυτ'λας κούροι κοράν και φερτάτων Κρονίδαν. 'Πίνδαρος Ολυμπιόνικος 9'

Είθε δε φέροις την γλώσσαν εις το άστυ της Πρωτογενείας, 
όπου κατά βούλησιν του ποικιλοβρόντου Διός 
Πύρρα και Δευκαλίων εκ του Παρνασσού καταβάντες πρώτον ωκοδομήσαντο οίκον,
άνευ δε συνουσίας εκτήσαντο εκ λίθων ανθρώπους, του αυτού αυτοίς δήμου.
Ούτοι δε ένελα της γενέσεως λαοί ωνομάσθησαν. Άνοιξον λιγυράν οδόν επών. 
επαίνει δε οίνον παλαιόν μεν, ζήτει δε άνθη ύμνων νεωτέρου τρόπου.
Λέγουσιν ουν,οτι την μέλαιναν γην κατέκλυσε πλησμονή ύδατος.
αλλά τέχνη του Διός το πλημμυρήσαν ύδωρ αίφνης παλιν ανερροφήθη. 
Εξ εκείνων δε οι υμέτεροι χαλκάσπιδες πρόγονοι ήσαν, 
εξ αρχής παίδες της Ιαπετονίδος φυλής εκ θυγατέρων αρίστων Κρονίδων.
'Απόδοση: Κ. Κλεάνθους (1886)'



Ο μύθος του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα (το 1529 σύμφωνα με το Πάριο Χρονικό) είναι γνωστός. Ο Δίας θυμωμένος με το χάλκινο γένος αποφάσισε να το εξαφανίσει με έναν κατακλυσμό. Επειδή όμως το ανθρώπινο είδος έπρεπε να επιβιώσει, ο θεός επέλεξε να σωθούν η Πύρρα και ο Δευκαλίωνας  ώστε να γίνουν οι γενάρχες της νέας αρχής.

ἔστι δὲ ἀρχαῖα ἐν τῷ περιβόλῳ Ζεὺς χαλκοῦς καὶ ναὸς Κρόνου καὶ Ῥέας καὶ τέμενος <Γῆς> [τὴν] ἐπίκλησιν Ὀλυμπίας. ἐνταῦθα ὅσον ἐς πῆχυν τὸ ἔδαφος διέστηκε, καὶ λέγουσι μετὰ τὴν ἐπομβρίαν τὴν ἐπὶ Δευκαλίωνος συμβᾶσαν ὑποῤῥυῆναι ταύτῃ τὸ ὕδωρ, ἐσβάλλουσί τε ἐς αὐτὸ ἀνὰ πᾶν ἔτος ἄλφιτα πυρῶν μέλιτι μίξαντες.

Οι Αθηναίοι, όπως μας υπενθυμίζει και ο Πλούταρχος στο παραπάνω απόσπασμα, τιμούσαν τους νεκρούς του κατακλυσμού την τρίτη ημέρα των Ανθεστηρίων με τα Υδροφόρια

Υδροφορία: εορτή πένιμος Αθήνησιν επι τοίς εν τω κατακλυσμώ απολομένοις


Σχημάτιζαν μια πομπή και κουβαλώντας υδρίες έφταναν στο χάσμα δίπλα στο ιερό της Γής απ' όπου αποτραβήχτηκαν τα νερά του κατακλυσμού, και εκεί έριχναν ως χοή το ύδωρ για τους νεκρούς.

 11 Ανθεστηριώνος, πρώτη ημέρα των Ανθεστηρίων έχουμε σήμερα (μέχρι το βράδυ). Βέβαια ελάχιστοι είναι οι σημερινοί Αθηναίοι οι οποίοι τιμούν τους νεκρούς του κατακλυσμού όπως έκαναν οι πρόγονοι τους για χιλιάδες(;) χρόνια.  Ο καιρός είπε να προλάβει αυτούς τους ελάχιστους, ο πατέρας θεών και ανθρώπων διέταξε και οι ουρανοί άνοιξαν με μια σπάνια σε ποσότητα βροχή η οποία τίμησε με τον καλύτερο τρόπο τους παλαιούς χαμένους.

Το χάσμα της Γής κοντά στο ναό του Ολυμπίου Διός (το οποίο ιερό κατά τον μύθο ίδρυσε ο Δευκαλίων) δεν έχει βρεθεί, μάλλον η γή αποφάσισε να το κλείσει όταν πάψαν οι χοές, έτσι οι τεράστιες ποσότητες νερού σήμερα δεν είχαν που να πάνε, χώμα ελεύθερο κάτω από τα τσιμέντα δεν υπάρχει, ρίζες να συγκρατούν το νερό στα βουνά ούτε, οπότε η Αθήνα πλημμύρισε. Βέβαια, δεν μιλάμε για κατακλυσμό τάξης Δευκαλίωνα, δεν έχει πάρει ακόμα την απόφαση ο Δίας πως και το σιδηρούν γένος είναι για τα μπάζα και καλύτερα να εξαφανιστεί, αλλά ένας χαμός έγινε.

στένω σε, πάτρα, και τάφους Ατλαντίδος
δύπτου κέλωρο, όςποτ' εν ραπτώ κύτει,
οποία πόρκος Ιστριεύςτετρασκελής,
ασκώ μονήρης αμφελυτρώσα δέμας
Ρειθυμνιάτης κέπφος ώς ενήξατο,
Ζήρυνθον άντρον της κυνοσφαγούς θεάς
λιπών, ερυμνόν κτίσμα Κύρβαντων Σάον,
οτ' ημάθυνε πάσαν ομβρήσας χθόνα
Ζηνός καχλάζων νασμός. οι δε προς πέδω
πύργοι κατηρείποντο, τοι δε λοισθίαν
νήχοντο μοίραν προύμμάτων δεδορκότες.
φηγόν δε και δρύκαρπα και γλυκύν βότρυν
φάλλαι τε και δέλφινες αι τ' επ αρσένων
φέρβοντο φώκαι λέκτρα θούρωσαι βροτών

Λυκόφρων 'Αλεξάνδρα'
...Και οι πύργοι τους ισοπεδώθηκαν στο έδαφος, και οι άνθρωποι ξεκίνησαν να κολυμπούν, βλέποντας μπροστά στα μάτια τους τον τελικό χαμό τους....

Άρχισαν πάλι στα κανάλια και που είναι το κράτος, και πωπωπω ο Ιλισσός ξεχείλισε και βοήθα Παναγιά πλημμύρισαν τα υπόγεια των καημένων ανθρώπων.

Θύματα δεν είχαμε, οπότε νομίζω δικαιολογούμαι να νοιώθω μια άγρια χαρά (πριν ιδιωτικοποιήσουν τα ύδατα της Γης), σε μια από αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις όπου η Φύσις δείχνει την ανόθευτη δύναμη της. Αμόλυντη πάντα από την ανθρώπινη βλακεία.


Θυμήθηκα και την εξαιρετική ταινία το Σμαραγδένιο Δάσος (δείτε την οπωσδήποτε), καθώς δεν χρειάζεται να είμαστε προφήτες για να ξέρουμε, πως θα έρθει η ώρα που οι θεοί θα διεκδικήσουν ξανά τον χώρο, από το τεχνητό περιβάλλον/γυάλα με το οποίο σαν χρυσόψαρα έχουμε περιβάλει τον εαυτό μας.

Ελπίζω πριν γίνει αυτό, η Γη να μας κάνει την χάρη να έχει ανοίξει πάλι το αρχέγονο χάσμα που τράβαγε τα νερά. Μέχρι τότε, οι έστω ελάχιστοι ας θυμούνται, και μεθαύριο, ας κάνουν μια χοή ύδατος, για τους νεκρούς του μεγάλου κατακλυσμού, από τον οποιο ξεπήδησε η γενιά μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: