Μετά από τόσο καιρό ‘κρίσης’ και μνημονιακής πολιτικής με πλήθος πια συζητήσεων για το ζήτημα ελάχιστα δείγματα βελτίωσης υπάρχουν και η όλη φιλολογία για το θέμα με κάνει και νοιώθω εξωγήινος. Νομίζω πως και οποιοδήποτε 10χρονο με απλή λογική πάλι εξωγήινο θα ένοιωθε.
Και αυτό όχι μόνο γιατί η κυρίαρχη χυδαιότητα δεν μπορεί να αναγνωρίσει – μπολιασμένη με τις ανόητες οικονόμο-κοινωνικές ιδεολογίες που ξεπήδησαν την αυγή της βιομηχανικής επανάστασης – πως η οποιαδήποτε οικονομική κρίση έπεται των πολύ σημαντικότερων κρίσεων των θεσμών, των πολιτισμών, των πολιτικών κτλ τα οποία βέβαια στον σύγχρονο κόσμο μοιάζει να έχουν τεθεί όλα σε υπηρεσία της ‘οικονομίας΄αλλά κυρίως γιατί αυτό που λέμε σήμερα οικονομία, η οικονομική επιστήμη, μαζί και οι υψηλόμισθοι και αξιοσέβαστοι αρχιεπίσκοποι της , παίρνουν και Νόμπελ αν είναι δυνατόν, είναι απλά ΗΛΙΘΙΟΙ.
Φυσικά δεν φταίνε οι ίδιοι καθώς ένα IQ test μάλλον θα διέψευδε την ανώτερη μου δήλωση, αλλά οι ίδιες οι βάσεις, ή αλλιώς τα αξιώματα στα οποία στηρίχθηκε αυτή η ‘επιστήμη’. Το βασικό πρόβλημα είναι γενικότερο βέβαια και έγκειται στην προσπάθεια των νέων επιστημών - ανθρωπιστικών, κοινωνικών κτλ – να ακολουθήσουν το επιτυχημένο δρόμο των λεγόμενων φυσικών επιστημών στηριζόμενες και αυτές στην μαθηματικοποίηση των αρχών και μοντέλων τους.
Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση για να αναφέρουμε ένα ενδογενές λάθος των επιστημών με την ανωτέρω έννοια που βασίζεται στην περίπου απόλυτη κυριαρχία της γνωστής φιλοσοφικής αρχής του DesCartes ‘σκέφτομαι άρα υπάρχω’. Το λάθος εδώ είναι πως σύμφωνα με την φιλοσοφία του DesCartes αυτό που υπάρχει περιορίζεται σε αυτό που μπορεί να νοηθεί. Το φιλοσοφικό δόγμα αυτό η επιστήμη το πήγε παραπέρα και ταύτισε ή καλύτερα περιόρισε το ‘νοηθεί’ με τα εργαλεία (πχ μαθηματικά) και τις μεθόδους ( πχ πείραμα ). Βέβαια αυτό δεν έβλαψε ιδιαίτερα τις ‘φυσικές’ επιστήμες καθώς λόγω αντικειμένου έδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα στις έρευνες τους παρά την προφανή φιλοσοφική ηλιθιότητα που περιέχει η δήλωση. Γιατί δηλ το μόνο που υπάρχει είναι αυτό που μπορεί να νοηθεί ( λες και δεν γίνεται να έχουμε περιορισμούς ) αλλά και αυτό που μπορεί να νοηθεί είναι μόνο το μετρήσιμο ( λες και ούτε τα εργαλεία ενδέχεται να έχουν περιορισμούς).
Όπως και να έχει και συγγνώμη για την παρένθεση, πάνω σε αυτά τα στοιχεία βασίζεται και η σύγχρονη ‘επιστήμη’ της οικονομίας με αποτέλεσμα να μας έχει καταστρέψει. Για παράδειγμα μερικά από τα αποτελέσματα των ανωτέρω λάθος ‘αρχών’ στην οικονομία;
Το μόνο που μπορούμε να μαθηματικοποιήσουμε και να μετράμε με ασφαλή τρόπο είναι το χρήμα.
Ναι μεν το χρήμα είναι η Μονάδα Μέτρησης του πλούτου ( ζήτω ο Άνταμ Σμίθ ), αλλά είτε επειδή ο πλούτος δεν μπορεί να ορισθεί με ασφαλή τρόπο ή διαφοροποιείται ή ή, τελικά ταυτίζουμε τον πλούτο με το χρήμα.
Και όχι μόνο αυτό αλλά επειδή υπάρχει και πλούτος που δεν μπορούμε να μετρήσουμε καθόλου, δεν χωράει δηλ στα μοντέλα μας δεν τον σκεφτόμαστε καθόλου. Με αποτέλεσμα να μην υπάρχει στις εξισώσεις μας, στις πολιτικές μας, στο μυαλό μας. Δηλ όπως το υπάρχει ότι μετριέται, στην γενική επιστημονική θεώρηση έχουμε εδώ τελικά το ότι το χρήμα είναι ο πλούτος.
Αν πάμε πίσω στις πηγές της σύγχρονης οικονομικής σκέψης – είπαμε βιομηχανική επανάσταση Ανταμ Σμίθ και λοιπά – θα δούμε και ένα άλλο τραγικό σφάλμα. Παρά το ότι όλη η οικονομική δραστηριότητα του ανθρώπου (δευτερεύουσα οικονομία) έχει μια βασική προϋπόθεση, την οικονομία του φυσικού περιβάλλοντος (πρωτεύουσα οικονομία) η δεύτερη έχει θεωρηθεί δεδομένη και ανεξάντλητη, αέναη ανάπτυξη, αειφόρος ανοησία και λοιπές %#*$#&$. Και επειδή το χρήμα μετριέται πιο εύκολα, μπαίνει σε διαγράμματα, φτιάχνουμε και excel κτλ τα τελευταία χρόνια αποδεσμεύτηκε και από την δευτερογενή ‘πραγματική’ οικονομία με αποτέλεσμα την ανεξαρτητοποίηση και αυταξία του. Δεν εξηγείται αλλιώς πως ο σπασίκλας που μαγειρεύει Bonds πληρώνεται περισσότερο από τον αγρότη που καλλιεργεί πατάτες.
Άλλη μια παρένθεση εδώ καθώς έχουμε το άλλο ηλίθιο φαινόμενο η ‘ανάπτυξη’ της οικονομίας να βασίζεται στο παραγόμενο έργο/ εργάτη που το παραγόμενο έργο μετριέται με το πόσο χρήμα παίρνει δηλ ανάπτυξη είναι συνάρτηση των μισθών και ποιοι παίρνουν περισσότερο χρήμα πχ οι χρηματιστές άρα η οικονομία με την μεγαλύτερη ανάπτυξη είναι η οικονομία του χρηματιστηρίου….. Οπότε καταλαβαίνετε τι φανταστικά πράγματα μετράνε οι ηλίθιοι οικονομολόγοι και παίρνουν αποφάσεις οι εξίσου ηλίθιοι πολιτικοί…..
Τώρα Βέβαια και για να επιστρέψω στο 10χρονο, δεν θέλει και πολύ μυαλό για να καταλάβεις πως αν πχ όλο το χώμα στην γή είναι μολυσμένο, δεν μπορείς να έχεις την δευτερογενή οικονομία του αγρότη, και αν δεν την έχεις έ τότε φάε spreads ρε μαλάκα να δούμε αν θα ζήσεις. Αυτό το λέω σαν Hint του τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να βγούμε από την κρίση….
Αν προσθέσουμε και άλλες ηλιθιότητες όπως το αόρατο χέρι των αγορών (δεν ισχύει μακροσκοπικά αφού η πρωτογενής οικονομία αντιθέτως με το ανεξαρτητοποιημένο χρήμα έχει περιορισμούς – δεν μπορείς να έχεις πχ άπειρο πετρέλαιο, μάλιστα το 2005 πατήσαμε την κορυφή στην παραγωγή παγκοσμίως και έκτοτε έχουμε πτώση – ‘ μα γιατί δεν εξισορροπεί την παραγωγή το αόρατο χέρι των αγορών’ αναρωτιέται το 10χρονο, ή την παρανοϊκή θετική ανάδραση με την οποία λειτουργεί το χρήμα( ανεβαίνουν οι τιμές των σπιτιών, έ άρα θα ανέβουν κι’ άλλο οπότε χτίστε/αγοράστε ) πριν από κάθε φούσκα, σε αντίθεση με τους νόμους της θερμοδυναμικής και την αρνητική ανάδραση των φυσικών συστημάτων μας έχουν νομοτελειακά οδηγήσει εδώ που είμαστε.
Με αυτά και με αυτά και συγγνώμη για την πολυλογία δεν χρειάζεται να αναρωτιόμαστε γιατί φτάσαμε εδώ, δεν χρειάζεται να αναρωτιόμαστε αν θα βγούμε ποτέ από την κρίση ( παγκοσμίως εννοείται πως όχι συνεχίζοντας έτσι), και δεν χρειάζεται και εγώ να αναρωτιέμαι ‘ μα καλά γιατί όλοι εστιάζουν πως θα επιστρέψουμε στις αγορές για να δανειστούμε και άλλα και όχι πως θα ξεφύγουμε από αυτό’ ή πως γίνεται και η πιο σοβαρή αντιπολιτευτική, στην μνημονιακή πολιτική θέση, είναι πχ να χαρακτηρίσουμε το χρέος απεχθές , τρομάρα τους για επιστήμονες και πανεπιστημιακούς ή ποιος τα έφαγε τρομάρα μας για λαός.
Τώρα για τον κόσμο που κατεβαίνει στους δρόμους ( και εγώ μαζί ) με βασικό προβληματισμό του ότι περικόβονται οι συντάξεις έ στο ίδιο ηλίθιο κλίμα είναι καμιά προσπάθεια επιστροφής στις αρχικές πηγές του προβλήματος, οπότε ο πλανήτης των πιθήκων πάει για φούντο, και δυστυχώς δεν πρόκειται να βγώ λάθος σαν τους χιλιαστές ή τους 2012-ιστές.
Εκτός και αν αλλάξουμε μυαλά…..
Στο χέρι μας έιναι……
Συνεχίζεται....ίσως
5 σχόλια:
Τό μεσημέρι, διάβαζα μιά εργασία γιά τήν ''σεισάχθεια'' τού Σόλωνος. Πέρα από τά γνωστά μέτρα,αυτό πού μού έκανε εντύπωση, δέν τό είχα διαπιστώσει παλαιότερα, είναι ότι δέν αποτυπώθησαν οί νόμοι γραπτώς καί μιά καταπληκτική ρήση του:
Τον κόρον υπό του πλούτου γεννάσθαι, την δε ύβριν υπό του κόρου.
Πανδίωνα κάπου τα έχεις μπερδέψει.
α) Ο Σμιθ ποτέ δεν είπε ότι το χρήμα είναι μονάδα μέτρησης του πλούτου, αυτό διετυπώθη (όχι βεβαίως έτσι ακριβώς) πρώτη φορά από τον Alfred Marshall, ο οποίος έζησε έναν αιώνα μετά τον Σμιθ.
β) Η "αόρατος χειρ" (έννοια που εισήγαγε η Σμιθ) δεν είναι τίποτα άλλο από έναν τρόπο ώστε η παραγωγή να αποκτήσει την μέγιστη δυνατή αξία, καμία σχέση δηλαδή με αυτό που αναφέρεις εσύ (που ακούγεται σαν από μηχανής θεός).
γ) Κανείς δεν είπε ότι η κρίση δεν έπεται των υπόλοιπων θεσμών· ακριβώς το αντίθετο, όλοι λένε ότι η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα κρίσης σοβαρότερων θεσμών.
δ) Τέταρτον, η επιστήμη της οικονομίας δε βασίζεται σε τίποτα από όλα αυτά που αναφέρεις. Απλώς οι σύγχρονοι "οικονομολόγοι" την έχουνε διαστρεβλώσει και την κοπτοράψανε στα μέτρα τους (πού ακούστηκε σε καπιταλιστικό σύστημα το κράτος να επεμβένει και να σώζει χρεοκοπημένες ασφαλιστικές και τράπεζες;).
ε) Η οικονομία όντως βασίζεται στο παραγόμενο έργο/εργάτη, εσύ δηλαδή πώς θα τη μετρούσες την οικονομική ανάπτυξη;
στ) Βλέπω πολλά για ηλίθιους οικονομολόγους, ηλλιθιους πολιτικούς, ηλίθιο κλίμα, δε βλέπω όμως τίπτοα για ηλίθιους νεοέλληνες που ψηφίσανε αυτούς τους ηλίθιους οπικονομολόγους και πολιτικούς. Γιατί;
Πιθανότατα φίλε μου μένει να αποδειχτεί, το σίγουρο είναι εξ αποτελέσματος πως αυτοί τα έχουν μπερδέψει καλύτερα
Α) Δεν λέω πουθενά πως το είπε ο Σμιθ, τον αναφέρω γιατί με το έργο ο ‘πλούτος των εθνών’ έθεσε πολλές από τις βάσεις των εσφαλμένων οικονομικών πιστεύω από βιομηχανική εποχή έως και σήμερα που θα μας %*$%(*##@. Και ο ορισμός ισχύει
Β) Αναφέρομαι στην αόρατη χειρ των αγορών ( που φυσικά προέρχεται από τις ιδέες του Σμιθ, αφού εν χρειάζεται καμιά παρέμβαση για να λειτουργήσουν σωστά οι αγορές και μπλα μπλα προς όφελος των ανθρώπων) που δήθεν εξισορροπεί τις σχέσεις τιμής/ζήτησης /παραγωγής και η οποία ναι λειτουργεί σαν από μηχανής θεός αφού αναφέρεται μόνο στις σχέσεις δευτερογενούς/τριτογενούς οικονομίας και δεν λαμβάνει υπ’ όψιν το πιο σημαντικό την φυσική πρωτογενή οικονομία.
Γ) Κανείς δεν το είπε αλλά όλοι συμπεριφέρονται σαν να το πιστεύουν. Αλλιώς γιατί δεν παίρνονται μέτρα ΠΟΤΕ σε άλλους τομείς και γιατί όλοι κατεβαίνουν στους δρόμους γι’ αυτό;
Δ) Λές ε; Σε τι βασίζεται; Εμμμ οι σύγχρονοι ( και μη ) οικονομολόγοι δεν διαμορφώνουν την επιστήμη της οικονομίας όπως οι σύγχρονοι και μη φυσικοί διαμόρφωσαν την φυσική επιστήμη; (Ακούστηκε μια χαρά όταν τα κράτη είναι εντολοδόχοι του κεφαλαίου, απλό δεν είναι;)
Ε) Μίλησα για τους δείκτες ‘ανάπτυξης’. Δηλαδή συμφωνείς πως το παραγόμενο έργο είναι συνάρτηση του μισθού οπότε η καλύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία είναι η τριτογενής των δυτικών κρατών; Σκέψου το λίγο…. Για μένα η οικονομία είναι η επιστήμη της συντήρησης και εξασφάλισης πόρων για το μέλλον δεν έχει σχέση με την οποιαδήποτε ‘ανάπτυξη’ έτσι όπως την ορίζουν.
ΣΤ) Ε γιατί δεν είναι το θέμα του κειμένου μου; Άσε που ουδέποτε ψήφησε κανένας οικονομολόγο για να τον σώσει. Πόσοι οικονομολόγοι χρειάζονται για να καλλιεργήσουν μια πατάτα;
Και ένα copy paste απο την WIkki για το Β
'Από τον καιρό του Σμιθ, η αρχή του αόρατου χεριού έχει ενσωματωθεί περαιτέρω στην οικονομική θεωρία. Ο Leon Walras ανέπτυξε ένα μοντέλο γενικής ισορροπίας τεσσάρων εξισώσεων που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το ατομικό προσωπικό συμφέρον που δρα σε μια ανταγωνιστική αγορά παράγει τις μοναδικές συνθήκες κάτω από τις οποίες η ολική ωφέλεια μιας κοινωνίας μεγιστοποιείται. Ο Vilfredo Pareto χρησιμοποίησε ένα γράφημα κουτιού edgeworth για να δείξει μια παρόμοια κοινωνική αποτελεσματικότητα.
Ο Von Mises, στην «Ανθρώπινη Δράση» (βλ. σημείωση 3, στο κάτω μέρος του συνδέσμου) ισχυρίζεται ότι ο Σμιθ πίστευε πως το αόρατο χέρι ήταν ουσιαστικά το χέρι του Θεού. Επίσης επισήμανε ότι αυτό δεν αποτελούσε κριτική, δεδομένου ότι η αλήθεια του αόρατου χεριού αποδείχτηκε μεσω κοσμικών (secular) συλλογισμών και όχι βάση κάποιας μεταφυσικής ή θρησκευτικής πίστης.
Το αόρατο χέρι θεωρείται παραδοσιακά ως μια αρχή των οικονομικών, αλλά όπως έδειξε ο Robert Nozick στο «Αναρχία, Κράτος και Ουτοπία» ουσιαστικά η ίδια αρχή υπάρχει και σε διάφορους άλλους τομείς της ακαδημαϊκής πραμάτειας κάτω από διαφορετικά ονόματα, όπως η Δαρβίνεια Φυσική Επιλογή, την οποία στην συνέχεια ο Daniel Dennett υποστήριξε στο βιβλίο «Η Επικίνδυνη Ιδέα του Δαρβίνου» αντιπροσωπεύει ένα “καθολικό οξύ” που, μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορους φαινομενικά ανόμοιους τομείς της φιλοσοφικής έρευνας (συνείδηση και ελεύθερη βούληση).'
Και για να το επισημάνω πάλι . Το μέγα σφάλμα είναι πως αυτά ( ακόμα και το χέρι του ΓΙαχβέ να έιναι ) μπορούν να ισχύουν μόνο στους δευτερο/τριτογενείς τομε΄ςι της οικονομίας. Και επειδή δεν λαμβάνουν υ' όψιν την φυσική οικονομία που είνια πεπερασμένοι είναι απλα ΗΛΙΘΙΟΤΗΤΑ.
ΔΙαφωνείς;
Πανδίων
α) Γράψε λάθος. Μπερδεύτηκα διότι ανέφερες τη σχέση χρήμα=μονάδα μέτρησης και μέσα σε παρένθεση ανάφερες τον Σμιθ, οπότε υπέθεσα ότι αναφέρεσαι σε αυτόν.
β) Να τι λέει ο Σμιθ για την αόρατη χείρα.
«Κάθε άτομο προσπαθεί όσο μπορεί να αξιοποιήσει το κεφάλαιό του έτσι ώστε το προϊόν του να αποκτήσει τη μέγιστη δυνατή αξία. Επομένως, κάθε άτομο πασχίζει κατ’ ανάγκην να καταστήσει και το ετήσιο προϊόν της κοινωνίας όσο γίνεται μεγαλύτερο. Γενικώς ειπείν, βεβαίως, ούτε πρόθεση έχει το άτομο να προαγάγει το δημόσιο συμφέρον ούτε καν γνωρίζει σε ποιο βαθμό όντως το προάγει. Ευνοώντας την εγχώρια μάλλον παρά την ξένη οικονομία, αποβλέπει μόνο στη δική του ασφάλεια. Κατευθύνοντας την οικονομική του δραστηριότητα κατά τρόπον ώστε η παραγωγή να αποκτά την μέγιστη δυνατή αξία αποβλέπει στο δικό τον και μόνο κέρδος. Στην περίπτωση αυτή, όπως και σε άλλες καθοδηγείται από μιαν αόρατη χείρα προς προαγωγήν ενός σκοπού που δεν περιλαμβανόταν στις προθέσεις του. Δεν είναι δε κατ’ ανάγκην αρνητικό το γεγονός ότι η κοινωνία δεν έπαιξε κανένα ρόλο σ’ αυτές τις προθέσεις. Προωθώντας το δικό του συμφέρον το άτομο, προωθεί συχνά πολύ αποτελεσματικότερα αυτό τούτο το συμφέρον της κοινωνίας, παρά όταν επιδιώκει ειλικρινώς να το προαγάγει πρωτογενώς. Δεν γνωρίζω να έχουν ποτέ προσφέρει τίποτε το σπουδαίο αυτοί που ισχυρίζονται ότι επιδίδονται σε οικονομκές δραστηριότητες για το δημόσιο καλό»
Εγώ εδώ δε βλέπω ένα χέρι θεού, παρά μία οικονομική αρχή. Αλλά ας αφήσουμε να το εμρηνεύσει ο καθένας όπως θέλει.
γ) Ο λόγος που γίνεται είναι διότι με την οικονομική ευμάρεια μπορεί να επέλθει και κοινωνική, θεσμική και επιστημονική ανάπτυξη. Οι μεγαλύτερες επαναστάσεις του κόσμου γίνανε με την οικονομική ανάπτυξη. Από αρχαιοτάτων μέχρι προσφάτων χρόνων. Και το πιο σημαντικό από όλα, με τη βιομηχανική επανάσταση ήτανε που έγινε η μετάβαση από τη μοναρχία σε δημοκρατία, που εδραιωθήκανε τα ανθρώπινα δικαιώματα και που ελεύθερώθηκε η γη από φεουδαρχικές εξαρτήσεις.
δ) Ίσως και να ισχύει αυτό που λες. Για εμένα όμως οι οικονομικές αρχές του κάθε οικονομικού συστήματος παραμένουνε αναλλοίωτες, και αλλάζει μόνο σε επί μέρους πράγματα. Ο καπιταλισμός ας πούμε παραμένει καπιταλισμός και σήμερα. Δεν μπορεί κάποιος να έλθει και να πει "τα μέσα παραγωγής και το κεφάλαιο ανοίκουνε σε όλους" και να θεωρηθεί καπιταλισμός. Κάθε βαθιά αλλαγή έχει ως απότοκο τη δημιουργία νέου οικονομικού συστήματος, όχι αλλαγή του υπάρχοντος. Αυτό που αλλάζει είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήται ο καπιταλισμός. Μπορεί να είναι τελείως φιλελεύθερο, τελείως ελεγχόμενο ή λίγο και από τα δύο, κλπ.
Μπορώ να σου αντιπαραθέσω τη θεολογία. Μπορείς να διατυπώσεις νέες αρχές για το θείο και να λες ότι μιλάς για το ίδιο θεολογικό σύστημα που ορίσανε οι πρώτοι διατυπώσαντες;
ε) Αυτό που ορίζεις εσύ δεν είναι οικονομία, είναι περισσότερο κάτι σαν αυτάρκεια. Σήμερα οι οικονομία είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που βασίζεται σε πρω/δευτε/τριτο-γενή παραγωγή, εργασία, κεφάλαιο, κανόνες και μέσα παραγωγής. Για να είναι μετρήσιμο όλο αυτό το σύστημα αναγκαστικώς καταφεύγουμε στη συνάρτηση παραγόμενο έργο/εργάτη και ώρες παραγωγής.
στ) Οικονομολόγους δεν ψηφίσανε. Ψηφίσανε όμως αυτούς που εκλέξανε οικονομολόγους και τους αφήσανε να αλωνίζουνε. Νομίζω ότι το κύριο βάρος το φέρει ο ηλίθιος πολίτης, όχι ο ηλίθιος πολιτικός.
Δημοσίευση σχολίου