Κλήδονας, φωτιές του ηλιοστασίου

Κλήδονας, (κλείδονας, Σ.) παίγνιον δεισιδαιμονικόν, παιζόμενον κατά την εορτήν του Αγίου Ιωάννου. Εις αγγείον γεμισμένον νερόν, βάλλει καθείς από τους συμπαίκτορας δακτυλίδιον ή άλλο τι σημείον, τα οποία έπειτα ανασύρει τις εν καθέν, επιλέγων τι, οθέν μαντεύεται καθενός η τύχη καλή η κακή. Η ορθή του γραφή είναι δια του η, διοτι είναι από το ελλ. Θλυκ. Κλήδων, ονος,
Από την κληδόνα εσηματίσαν οι παλαιοί και ρήμα το Κληδονίζω, Ελλ. «Μαντευόμενος μαντείαν, Κληδονιζόμενος και οιωνιζόμενος» (Δυτερονομ. Ιη ΙΟ ), το οποίον οι σχολιασταί ηρμήνευσαν «Εκ των λαλουμένων στοχαζόμενος», ως το εξηγεί και ο Ησύχιος «Κληδονίσαι, ακούσαι φήμην τινά, μαντεύσασθαι»…..

Αυτά μας αναφέρει ο Κοραής στα ‘Ατακτα’ του για τον Κλήδονα.
Για τον κλήδονα που συνοδεύει ως έθιμο τις φωτιές του Αη Γιάννη ή καλύτερα τις φωτιές της θερινής τροπής του ηλίου, το θερινό ηλιοστάσιο προφανώς από αρχαιοτάτων χρόνων.

Ευτυχώς για τους ρομαντικούς δεισιδαίμονες παγάνες σαν και του λόγου μου η αθέλητα κρυμμένη αρχαία ψυχή κατά πως την θέλει ο Παλαμάς κράτησε και αυτό το έθιμο με αποτέλεσμα να καταφέρνει να γεφυρώνει τους κόσμους, το χρόνο και τον χώρο έτσι ώστε να εμφανίζεται και σήμερα σε διάφορες περιοχές ακόμα και της Αθήνας.
Τα προηγούμενα χρόνια το έθιμο το κράταγε ο Βαγγέλης στην Καισαριανή, φέτος δεν ξέρω γιατί αλλά μάλλον δεν θα το κάνει, όμως άλλοι θύλακες καλά κρατούν (Παπάγου) και αλλού μόλις τώρα γίνονται τα πρώτα βήματα (Γέρακας).

Μαζί με φίλους από την κοινότητα θα επισκεφτούμε λοιπόν δήμο του Γέρακα να ενισχύσουμε την πρώτη προσπάθεια η οποία ελπίζουμε να στεριώσει.

Όχι μόνο γιατί σε αυτές τις εκδηλώσεις της λαϊκής ψυχής πάντα περνάμε καλά, αλλά κυρίως γιατί η αθέλητα κρυμμένη ψυχή, ξέρει πολύ καλά πώς να εκφράζει την ουσία του είναι μας χωρίς περιορισμούς, χωρίς κάλπικες μάσκες και το κυριότερο χωρίς επιβαλλόμενες ιδεολογικές και ψυχολογικές μιζέριες αποδυκνύοντας πως στο κέντρο μας βρίσκονται άλλα πράγματα και όχι αυτά που συνήθως μας απασχολούν.

Με τις ευχές μου στις ανύπαντρες να ‘δουν’ ποιον θα πάρουν σας προτρέπω και εσάς να κάνετε μια βόλτα σήμερα το βράδυ στα λιγοστά εκείνα τρίστρατα στην Αθήνα όπου η Ελληνική ψυχή θα προσπαθήσει (ακόμα και κρυμμένη, ακόμα και χωρίς αυτοσυνειδησία) να εκφραστεί.

Κάποια λινκ που βρήκα με αναφορές στο έθιμο αε μια πρόχειρη αναζήτηση για όσους δεν το γνωρίζουν:
http://www.thrakomikra.snn.gr/klidonas.htm
http://archigenis.gr/el/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=1
http://blogs.sch.gr/itsikalak/2010/10/04/%CF%84%CE%BF-%CE%B5%CE%B8%CE%B9%CE%BC%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B1/


Και ένα βιντεάκι από τον περσινό κλήδονα στον Βαγγέλη (και άλλα ανάλογα βιντεάκια)