Supernatural, όταν οι Θεοί πεθαίνουν

Μερικά βράδια αφού έχω χαζέψει από την δουλειά το διάβασμα το τρέξιμο και ότι άλλο βάζω στο laptop καμιά σειρά να δω για κανα μισάωρο να χαλαρώσω. Ο καλύτερος μυαλοφάγος που έχω βρει για χάζεμα είναι μακράν το Supernatural. Η σειρά έχει όλα τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για τέτοια χρήση. Φαντασία, δράση, γελοίο σενάριο, παιδική πλοκή και μπόλικη χαζομάρα ξεκουράζουν το μυαλό τέλεια.

Τα δύο αδέλφια πρωταγωνιστές έχουν όσα χρόνια παίζεται η σειρά σκοτώσει βαμπίρ, λυκάνθρωπους, φαντάσματα, shape shifters, δαίμονες, αγγέλους, trolls, κανίβαλους, διάφορα άλλα μυθολογικά όντα, Λεβιάθαν και μερικές φορές και  θεούς. Βασικά στην σειρά όλα πεθαίνουν με την κατάλληλη μαγική συνταγή ή αντικείμενο εκτός από τους Γουιντσεστερς οι οποίοι ακόμα και όταν πεθάνουν γυρνάνε πίσω για άλλη μια σεζόν.

Στο προχθεσινό επεισόδιο κατάφεραν και σκότωσαν (όχι οι ίδιοι αλλά θα εξηγήσω) ακόμα και τον Δία. Εν ολίγης η πλοκή είχε ως εξής. Τα αδέλφια βρίσκουν μια περίεργη υπόθεση με έναν τύπο ο οποίος πεθαίνει και μετά ξαναγυρνά στην ζωή. Ερευνώντας τον βρίσκουν και διαπιστώνουν πως η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται κάθε μέρα απ' όσον ο ύποπτος τους λέει. Ο Ίδιος δεν θυμάται καν ποιος είναι. Κάθονται κάτω με τα occult βιβλία τους βρε ποιος να είναι, τελικά είναι ο Τιτάνας Προμηθέας. Σκάει και μια γκόμενα με ένα 6χρονο φαίνεται πως ο Προμηθέας έχει γιό. Το πιτσιρίκι όμως έχει κληρονομήσει την κατάρα του πατέρα του. Οι Γουιντσεστερς πρέπει να δράσουν. Αφού μελετούν το σχετικό Lore, αποφασίζουν πως πρέπει να καλέσουν τον Δία (μέσω της σχετικής τελετής) και να τον πείσουν να πάρει πίσω την κατάρα. Μάλιστα έχουν προετοιμάσει και ένα παλούκι από κεραυνοβολημένο δέντρο για να τον σκοτώσουν αν δεν τους κάνει την χάρη. Εμφανίζεται ο Δίας, ο οποίος δεν γουστάρει τσαμπουκάδες και φαίνεται και λίγο οξύθυμος μην πω και χαιρέκακος ο οποίος μας πληροφορεί πως είχε χάσει τον Προμηθέα από το βουνό τα τελευταία 10 χρόνια . Για να μάθει να κάνει ο Τιτάνας μαλακίες ο Δίας του λέει πως θα πάρει στην θέση του το πιτσιρίκι να βασανίζει αυτό από δω και πέρα στην αιωνιότητα. Το πράγμα δεν πάει καλά και με κανα δυο κεραυνάκια οι ήρωες έχουν εξουδετερωθεί. Όμως στο πάρτι εμφανίζεται και η Άρτεμις η οποία απ' ότι φαίνεται είχε οδηγίες από τον Δία να βρεί τον Προμηθέα (κυνηγός γαρ η θεά). Αυτή όμως μάλλον ψιλογούσταρε τον Τιτάνα και γι αυτό δεν τον έβρισκε τόσα χρόνια.

Τα αδέλφια εκμεταλλεύονται το γεγονός, στρέφουν την Αρτεμη κατά του Δία, αυτή τον απειλεί με το τόξο της να αφήσει το κακόμοιρο το πιτσιρίκι ο Δίας είναι ανένδοτος και κεραυνοβολεί τον Προμηθέα. Η Άρτεμις βαράει ένα βέλος προς τον θεό αυτός χρησιμοποιεί σαν ασπίδα τον Τιτάνα, ο Προμηθέας πριν πεθάνει σπρώχνει το βέλος που έφαγε στο στήθος καρφώνει και τον Δία, πέφτουν και οι δύο κάτω (μάλλον νεκροί). Η Άρτεμις παίρνει τον πατέρα της και εξαφανίζεται η κατάρα για το πιτσιρίκι λύθηκε, άλλο ένα επεισόδιο τελείωσε ηρωικά και νικηφόρα για τους Γουιντσεστερς. Κλασσικά πράγματα αυτοί έχουν φάει το μισό ευρωπαϊκό Πάνθεον τόσες σεζόν.

Ο λόγος που είπα να ασχοληθώ στο παρόν είναι πως στο επεισόδιο αυτό περνάνε κάποιες τετριμμένες  ιδέες οι οποίες έχουν μεγάλη πέραση στην σύγχρονη φαντασία.
Ένα βασικό μοτίβο της σειράς είναι πως η μαγεία στα χέρια των κατάλληλων ανθρώπων είναι πανίσχυρη και μπορεί να σκοτώσει τα πάντα μέχρι και τους θεούς. Ο μόνος που δείχνει να διαφεύγει από αυτή την μοίρα μέχρι στιγμής είναι Ο Θεός (ο οποίος δεν έχει εμφανιστεί και ποτέ στην σειρά αλλά υπονοείται). Φυσικά η σειρά είναι fantasy όμως έχει και αυτό την σημασία του. Ο άνθρωπος με τα κατάλληλα εργαλεία μπορεί να νικήσει τα πάντα. Φυσικά και αυτή η νοοτροπία παρά το ότι τα εργαλεία είναι ανορθολογικά δηλαδή η μαγεία είναι εντελώς σύγχρονη και αθεϊστική. Μάλιστα η ίδια η μαγεία παρά τις όποιες ομοιότητες στην πρακτική με την ιερουργία και τις τελετές, από τους αρχαίους συχνά θεωρείτο αθεϊα καθώς τις περισσότερες φορές σκοπό της έχει των εξαναγκασμό των ισχυροτέρων του ανθρώπου δυνάμεων προς όφελος του μάγου. Ο μάγος πιστεύει πως με τα κατάλληλα εργαλεία μπορεί να εξαναγκάσει ακόμα και τους θεούς να υποταχθούν στην θέληση του. Ο παραλληλισμό με τον σύγχρονο άνθρωπο ο οποίος με τα κατάλληλα εργαλεία, αυτή την φορά όχι μαγικά αλλά τεχνολογικά τίθεται υπεράνω των πάντων είναι προφανείς. Μάλιστα στην πραγματική ζωή όπως και στην σειρά ο άνθρωπος είναι και το ηθικό μέτρο και ο κριτής των πραγμάτων. Σιγά μην αφήσουμε τον Δϊα να καταραστεί τον φιλάνθρωπο Προμηθέα, ο Δίας είναι κακός.

Με αυτό ερχόμαστε στην δεύτερη κοινή πεποίθηση. Πως οι θεοί ναι μεν μπορεί να υπάρχουν για τις ανάγκες μιας fantasy σειράς όμως δεν είναι τόσο δυνατοί όσο κάποτε. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι δεν τους λατρεύουν. Συχνές τέτοιες αναφορές στην σειρά και μάλιστα για αυτό κατηγορεί ο Δίας τον Προμηθέα (και τον τιμωρεί), πως δίνοντας τις τέχνες και την φωτιά στους ανθρώπους αυτοί επάψαν να λατρεύουν τους θεούς οπότε αυτοί έχασαν την δύναμη τους. Δηλαδή η δύναμη των θεών αν όχι ακόμα και αυτοί οι ίδιοι εξαρτάται από τους ανθρώπους. Άλλη μια προφανής επίδραση του αθεϊσμού, του οποίου οι διάφορες σχολές έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει πως οι θεοί είναι κατασκευάσματα του ανθρώπου. Και αυτό το μοτίβο φοριέται πολύ στα μυθιστορήματα. Έτσι στα γρήγορα μου έρχονται στο μυαλό τουλάχιστον δυο πολύ ωραία, όπως "το άρωμα του ονείρου" του Ρόμπινς και το  "ο πόλεμος των θεών" του Neil Gaiman το καθένα με τις ιδιαιτερότητες του έχουν καλλιεργήσει τέτοιες απόψεις.



Γι' αυτό το σύγχρονο πνεύμα, υπάρχει ένα κυρίαρχο σύμβολο, το οποίο μάλιστα πολλοί αποδίδουν συνολικά στον Ευρωπαϊκό (σύγχρονο) πολιτισμό. Το σύμβολο αυτό είναι ο Προμηθέας. Είναι λένε ο Προμηθεικός ή Φαουστικός χαρακτήρας του ανθρώπου, ο οποίος φανερώνεται και με΄σω των τεχνών που κατεργάζεται ο ίδιος παίρνει την θέση που του πρέπει στην κοσμική πυραμίδα, πάνω από δαίμονες και φανταστικά όντα πάνω από τους ίδιους τους θεούς. Όσον αφορά τον χαρακτήρα του Φάουστ πολύ πιθανόν να είναι έτσι τα πράγματα καθώς η εξέγερση του Διαβόλου κατά του χριστιανού θεού και η ταύτιση του ανθρώπου με τον Φαουστικό χαρακτήρα δείχνει την μετάβαση από την θεοκρατική υποταγή του μεσαίωνα στον μοντέρνο κόσμο της επιστήμης και της λογικής. Είναι όμως άραγε έτσι τα πράγματα και με τον Προμηθέα; Είναι δηλαδή ο τιτάνας ένα πρώιμο πρότυπο του δυτικού άθεου ανθρώπου - οπότε καλά έκαναν και οι Γουιντσεστερς και τον βοήθησαν - ή μήπως ο τρόπος που από πολλούς διαβάζεται ο μύθος είναι λανθασμένος;.

Η λανθασμένη αυτή ανάγνωση του μύθου οφείλεται κυρίως στην αποσπασματικότητα με την οποία αντιμετωπίζεται κατά την οποία από τα τρία ουσιαστικά τμήματα του ίδιου μύθου λαμβάνεται υπόψη μόνο το ένα. Έτσι πολύ ορθά ο Vernant πριν χρόνια είχε υποστηρίξει πως ο μύθος του Προμηθέα έχει νόημα μόνο αν εξεταστεί συνολικά. Μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του μύθου έχει ως εξής.
Τα ανθρώπινα όντα (φτιαγμένα από τους θεούς;) ήταν αρχικά ομοτράπεζοι των θεών και ζούσαν σαν αθάνατοι μαζί τους. Όμως οι θεοί με εξέχοντα τον Δία αποφάσισαν πως θα έπρεπε να υπάρξει διαχωρισμός μεταξύ των δύο οντικών καταστάσεων. Για το πώς θα γίνει αυτό ο πολυμήχανος Δίας σκαρφίστηκε τα εξής και επέλεξε για όργανο της θέλησης του τον μοιραίο Τιτάνα.

Ο Δίας, σε ένα από τα κοινά τραπέζια, αφήνει στον Προμηθέα την πρωτοβουλία του διαχωρισμού του φαγητού. Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι ομοτράπεζοι θεοί και άνθρωποι καλούνται να έχουν ξεχωριστές μερίδες. Ο Προμηθέας, Τιτάνας γάρ έχει το μπάχαλο στο αίμα του (γι αυτό και είναι το όργανο της θέλησης του Δία για την περίσταση) αποφασίζει να ρίξει τους θεούς και να ευνοήσει τους ανθρώπους. Έτσι παίρνει τα καλά κομμάτια κρέατος και τα δίνει στους ανθρώπους ενώ μασκαρεύει με λίπος τα κόκαλα και τα προσφέρει στους θεούς. Ο δήθεν ανήξερος Δίος τα παίρνει στο κρανίο αλλά κάνει προσωρινά την πάπια. Τέλος πρώτου επεισοδίου και πρώτου διαχωρισμού. Οι άνθρωποι από εδώ και πέρα χρειάζονται την βροτή τροφή (το κρέας κτλ που χαλάει και καταναλίσκεται) για να θρέψουν τις γαστέρες τους εν αντιθέσει με τους θεούς οι οποίοι την βγάζουν μια χαρά και με τα άσπρα αθάνατα κόκκαλα.

Ο διαχωρισμός όμως δεν είναι πλήρης και ο Δίας περνάει στην δεύτερη μηχανορραφία. Ωραίο λέει το όν άνθρωπος αλλά δεν θα ήταν πιο ωραίο και αν ελάμβανε ένα συμπληρωματικό όν για συντροφιά σαν δώρο από τους θεούς; Ας φτιάξουμε ένα όν γυναίκα προικισμένο με όλα μας τα δώρα να κάνουν παρέα. Φτιάχνουν λοιπόν την Πανδώρα στην οποία κάθε θεά και θεός έδωσαν από ένα χάρισμα της περάσαν και ένα κουτί έκπληξη και την στείλαν στον αδελφό του Προμηθέα τον Επιμηθέα. Τα υπόλοιπα γνωστά έγινε ο χαμός, τέρμα δευτέρου επεισοδίου και δεύτερου διαχωρισμού. Από εδώ και πέρα οι άνθρωποι δεν είναι ολοκληρωμένα όντα σαν τους θεούς αλλά διαχωρισμένα σε δύο φύλλα χάνουν την αθανασία και πρέπει να αναπαράγονται.

Ο Διαχωρισμός βροτών από αθανάτους επετεύχθει αλλά μαζί με όλα τα δεινά στον κόσμο της φυσικής εκδήλωσης, οι άνθρωποι είναι λίγο γυμνοί και ανίκανοι, οπότε για να την παλέψουν χρειάζονται εφόδια. Εισέρχεται λοιπόν ξανά στην ιστορία ο Τιτάνας μας, ο οποίος από φιλανθρωπία και από νεύρα που του γύρισε μπούμερανγκ η πρώτη μηχανοραφία με το τραπέζι κλέβει την φωτιά και την πάει στους ανθρώπους. ο Δίας πάλι το παίζει ανήξερος, λές και δεν ήταν αυτός που ήθελε τον αρχικό διαχωρισμό, αφήνει την φωτιά στους ανρθώπους και τιμωρεί τον Τιτάνα. Εξ' άλλου  Τιτάνας ήταν που σε κάθε περίσταση με τις πράξεις του πραγματοποίησε τον οντικό διαχωρισμό των ανθρώπων με τους θεούς. Ο Δίας  δεν έκανε κάτι. Η βούληση του όμως έδρασε μέσω του Προμηθέα απ' όταν πάρθηκε η αρχική απόφαση να είναι ο Τιτάνας αυτός που θα κληθεί να μοιράσει το κρέας. Ίσως αν το μοίραζε ισόποσα να ήμασταν ακόμη ομοτράπεζοι των θεών.

Έτσι με αυτή την οπτική ο Τιτάνας ούτε φιλάνθρωπος είναι αφού στάθηκε το όργανο του διαχωρισμού, αλλά ούτε και επαναστάτησε αφού στην πραγματικότητα ολοκλήρωνε την μητιδα (πονηριά) του Δία. Επομένως δεν μπορεί και να χρησιμοποιηθεί ως σύμβολο για τον φαουστικό χαρακτήρα του σύγχρονου ανθρώπου.

Ίσως βέβαια όλα αυτά, μέχρι και το επεισόδιο όπου οι τρομεροί Γουιντσεστερς νομίζουν πως βοηθούν τον Προμηθέα εξοντώνοντας τον κακό Δία, να μην είναι τίποτα άλλο παρά ένα ακόμα παιχνίδι του πατέρα θεού, ο οποίος κοιτώντας από ψηλά γελάει με την χαζομάρα μας (ανθρώπων και Τιτάνα) και περιμένει να δει πότε θα βάλουμε μυαλό. Ίσως αν δει πως με ελεύθερη βούληση σοβαρευόμαστε να μας ξανακαλέσει στο μεγάλο τραπέζι του Ολύμπου. Μέχρι τότε οι άνθρωποι θα είμαστε καρφωμένοι με τα δεσμά της φυσικής ύπαρξης, εξαναγκασμένοι από την μοίρα και την βούληση του Διός να στενάζουμε και να πεθαίνουμε. Στο ενδιάμεσο με τις τέχνες μας θα βλέπουμε και κανα Supernatural να περνά η ώρα.