139 νέοι Ύμνοι της Εθνικής Ελληνικής Θρησκείας

Τα υμνητικά προς τους θεούς άσματα ήταν μια βασική λατρευτική πράξη κατά την αρχαιότητα. Σήμερα, οι ύμνοι συγχέονται συχνά με τις προσευχές αλλά η ουσιαστική διαφορά είναι πως οι ύμνοι δεν είναι σκέτος λόγος αλλά λόγος μετά μελωδίας. Παρουσιάζονταν σε επίσημες εορτές, διάσημοι μουσουργοί λάμβαναν μέρος σε αγώνες, και αφιερώνονταν σε ιερά προς τιμήν της θεότητας. Ως εκ τούτου οι ύμνοι δεν είχαν τον χαρακτήρα παγιωμένων θεολογικών κειμένων τα οποία κάποιοι ιερείς έψελναν  σε συγκεκριμένες τελετές, όπως γίνεται σήμερα στις μονοθεϊστικές θρησκείες, παρ' όλα αυτά υπήρχαν και περιπτώσεις ύμνων που γίνονταν σουξέ ενώ κάποια άλλα θρησκευτικά άσματα μοιάζουν στον χαρακτήρα μετάδοσης τους με τα παραδοσιακά τραγούδια και εκτελούνταν όντως σε συγκεκριμένες περιστάσεις, όπως πχ ο υμέναιος.


Καθώς μας έχουν διασωθεί ελάχιστα τέτοια άσματα από την αρχαιότητα (ή και προσευχές), λογικό είναι η μοναδική συλλογή των λεγόμενων "Ορφικών Ύμνων" να έχει μεγάλη σημασία, τόσο θεολογική, όσο και πρακτική για τους σύγχρονους πολυθεϊστές. Καθώς μάλιστα το ύφος τους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, για παράδειγμα το παρακλητικό κλείσιμο, τους διαφοροποιούν μεν από τους παραδοσιακούς ύμνους, αλλά τους φέρνουν πιο κοντά στις σύγχρονες θρησκευτικές αντιλήψεις, έχουν μια πολύ ευρεία διάδοση και έχουν αποκτήσει μια αντιστρόφως ανάλογη, σε σχέση με την αρχαιότητα, χρηστικότητα. Στα πλαίσια αυτά, σε συνδυασμό με την άγνοια στα περί των ύμνων/προσευχών κτλ, όπως αυτά προαναφέρθηκαν αρκετοί είναι οι σύγχρονοι πολυθεϊστές οι οποίοι αναπτύσσουν μια τελείως στρεβλή αντίληψη για αυτά τα κείμενα και την χρησιμότητα τους, εκδηλώνοντας μια φετιχιστική, ή μαγικοθρησκευτική στάση απέναντι  τους, με αποτέλεσμα μάλιστα να κριτικάρουν αρνητικά την παραγωγή νέων ύμνων ή προσευχών, στάση την οποία έχουμε συχνά αντιμετωπίσει και στην κοινότητα.

Τα λέω αυτά, χωρίς να έχω σκοπό να γράψω κάποιο κείμενο ειδικά για το ζήτημα, μόνο και μόνο για να καταδείξω πόσο σημαντικό είναι όταν κάποιος καταφέρνει και ξεφεύγει από αυτό το κλίμα και παράγει νέους "ύμνους" (τα αποσιωπητικά γιατί μιλάμε για λόγο) σήμερα. Τέτοια είναι η περίπτωση του κ. Γεωργίου Πάσσαλη, στο έργο του οποίου θέλω να αναφερθώ.

Σε επαφή με κάποιους, αρκετούς, ύμνους του ήρθα πριν αρκετό καιρό μέσω του φόρουμ του 12830 και μου έκανε εντύπωση η πολύ προσεγμένη δουλειά του. Ο φορουμικός Παλλάδιον, εμπνέεται προφανώς από τους Ορφικούς ύμνους και ακολουθώντας πιστά τα πρότυπα τους γράφει 139 καινούργια "ποιήματα" στην νεοελληνική, τα οποία θέλω να πιστεύω χαροποιούν τους θεούς όπως και τα υμνητικά άσματα του παρελθόντος. Πατώντας στις σταθερές βάσεις των παραδεδομένων, αρκετά από  αυτά είναι δύσκολα διακριτά από τις νεοελληνικές αποδόσεις των Ορφικών Ύμνων ενώ σε άλλα οι προσωπικές πινελιές και η ιδιαίτερη ανάγνωση ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών των θεοτήτων εκ μέρους του συγγραφέα είναι πιο εμφανής, χωρίς ωστόσο να ξενίζει καθόλου. Ίσα ίσα αποδεικνύει πόσο ζωντανή μπορεί να είναι η παράδοση όταν οι ρίζες του παλιού δίνουν ζωή σε νέα κλαδιά.

Με μεγάλη λοιπόν χαρά, πληροφορήθηκα χθές πως το εν λόγω έργο αναρτήθηκε απο τον συγγραφέα υπό την μορφή δωρεάν E-book το οποίο μπορούμε να κατεβάσουμε εδώ, κάτι το οποίο ασφαλώς σας προτρέπω να πράξετε. Αν θέλετε, καλό θα ήταν να αφήσετε και ένα σχόλιο για τον Παλλάδιον, για την πολύ καλή δουλειά που έκανε, από εμένα σίγουρα έχει ένα μεγάλο μπράβο.
Κλείνω εδώ μεταφέροντας έναν "ύμνο" του για τον Πάνα ακολουθούμενο από μια νεοελληνική απόδοση του Ορφικού για τον ίδιο θεό από το eleusis69 για να δείτε πόσο κοντά είναι τα δύο κείμενα παρά την δισχιλιετή χρονική τους απόσταση.

107. ΤΟΥ ΠΑΝΟΣ

Επικαλούμαι τον Πάνα, τον βουκολικό θεό, τον αγλαόφημο,
τον πολυδόξαστο, τον πολύτρανο υιό του θεϊκού μαντατοφόρου,
αυτόν που η ομορφόποδη Δρυόπη έφερε στο φως στην πανίερη γη της Αρκαδίας˙
έλα μακάριε θεέ, εραστή της άγριας φύσης, πολύκροτε,
λαμπρότριχε, κερασφόρε, ποιμενικέ, τραγοπόδαρε βακχευτή,
που την αιχμηρή βουκέντρα στο χέρι των βοσκών οδηγείς,
κι όλα τα ζωντανά πλάσματα˙ όσα υποταγμένα σε χλωρόκαρπα λιβάδια τρέφονται,
κι όσα ελεύθερα σε βαθύσκιωτους τόπους πλανιούνται,
με γλυκόηχο αυλό εξουσιάζεις, πολύμορφε, δασοδίαιτε, πανόλβιε,
ποιμενικέ, που με τις καλλίζωνες Ναϊάδες ιερουργείς
μέσα σε δροσερές Αρκαδικές σπηλιές, και σε καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά,
αγνέ αυλητή του κόσμου, που με μόνη συντροφιά την Ηχώ σε μέρη πολυδαίδαλα πλανιέσαι, πολυχαρή θεέ, συγχορευτή του κισσοστέφανου Βάκχου,
που μαζί με τις λυγερόκορμες Ορεστιάδες τον χορό της ζωής οδηγείς,
τις αιολόμορφες νεφέλες ξεσηκώνοντας με της σύριγγας τους θαυμάσιους ήχους,
σμίγοντας το δάκρυ του πατέρα Ουρανού με της πανθρέπτειρας θεάς το άχραντο σώμα,
ω πολύβουλε άνακτα, άφθαρτε, αμόλυντε, μειλίχιε, φρικτέ, φανερέ και αφανή,
ρητέ και άρρητε, που πολυειδείς οπτασίες γεννάς,
και τον ολέθριο πανικό στα φρένα των ανθρώπων σπέρνεις.
Χαίρε παντοδότη, Πάνα αυξητικέ, που τα πάντα μ’ εσένα βλαστάνουν,
κι ολόκληρη η πλάση, εκστατική, με ύμνους τον ερχομό σου αναγγέλλει.
Σ’ εσένα δέομαι, ω παντογόνε, να έλθεις με πρόσωπο ευμενές,
σβήνοντας κάθε φόβο ζοφερό, και χαρίζοντας στις ψυχές την πολυπόθητη ηρεμία.

Ορφικός ύμνος Πανός (θυμίαμα ποικίλα)
Τον Πάνα προσκαλώ τον ίσχυρόν, των ποιμενικόν το σύμπαν του κόσμου (το κοσμικόν σύμπαν) τον ούρανόν και την θάλασσαν και την γήν πού είναι βασίλισσα των πάντων, και το αθάνατον πυρ διότι αυτή είναι τα μέλη του Πάνος. Ελα εσύ πού είσαι μακάριος, πηδηχτής, πού τρέχεις γύρω. και κάθεσαι στον ίδιο θρόνο με τάς ώρας (τάς έποχάς) εσύ πού τα μέλη σου μοιάζουν με της γίδας, ό μανιακός, πού εύκολα ενθουσιάζεσαι και περνάς τη ζωή σου μέσα σε σπήλαια· εσύ υφαίνεις την άρμονίαν του κόσμου με παιχνιδιάρικο τραγούδι, εΐοαι ό βοηθός των φαντασμάτων και ό δημιουργός μεγάλων φόβων εις τους ανθρώπους· χαίρεσαι να είσαι στις πηγές με γιδοβοσκούς και βοίδοβοσκούς και βλέπεις μακρυά, είσαι κυνηγός, φίλος της Ηχους, καί χορεύεις μαζί με τις νύμφες παράγεις τα πάντα, είσαι πατέρας των πάντων, εσύ ό θεός με τα πολλά ονόματα είσαι κυρίαρχος του κόσμου, αύξητής (συντελείς εις την αύξησιν), φέρεις το φως, είσαι ό καρποφόρος Παιάν χαίρεσαι στα σπήλαια, υπερβολικά θυμώνεις, καί είσαι αληθινός (πραγματικός) Ζευς με κέρατα διότι εις εσένα στηρίζεται το άπέραντον δαπεδον της γης καί υποχωρεί το βαθύ ρεύμα του ακαταπόνητου πόντου.
καί ο Ωκεανός ελίσσεται γύρω από τ ην γήν μέσα στα νερά· καί το έναέριον μέρος (μερίδιον) της τροφής, πού είναι σπινθήρ ζωής εις τα ζωντανά καί το μάτι του ελαφρότατου πυρός επάνω από την κορυφήν διότι αυτά τα θεϊκά, πού είναι πολυποίκιλα, προχωρούν (κινούνται) δια των ιδικών σου εντολών συ μεταβάλλεις τάς φύσεις (την φυσικήν κατάστασιν) όλων τον πραγμάτων κατά τάς ίδικάς σου προβλέψεις καί τρέφεις το γένος των ανθρώπων εις τον άπέραντον κοσμον.
Άλλα βάδιζε (έλα) εις τάς ίερωτάτας σπονδάς συ ό μακάριος, πού είσαι γεμάτος από βακχικήν μανίαν. Ο ενθουσιώδης, καί δόσε να εχωμεν καλόν τέλος του βίου καί δίωξε την μανίαν του πανικού (τον μανιακον πανικόν) εις τη πέρατα της γης.

Και μιας και αναφέραμε πως ο ύμνος θέλει μουσική, ας βάλω και μια δική μας προσπάθεια με την ελπίδα στο μέλλον να μπορέσω -  εαν και εφ' όσον ο ίδιος το θέλει- να μελοποιήσω και κάποιους από τους καινούργιους 139.