Αιματηρή θυσία και σύγχρονος πολυθεϊσμός

Συμμετείχα τις προάλλες σε μια διαδικτυακή συζήτηση περί αιματηρών θυσιών, όπου παρότι αυτή έλαβε χώρα ανάμεσα σε ένα κοινό στο οποίο οι κατά δήλωση πολυθεϊστές είναι η πλειοψηφία, οι απόψεις οι οποίες εκφράστηκαν ήταν σε μεγάλο βαθμό γενικότερα αντιπαραδοσιακές και ειδικότερα ξένες προς τις αντιλήψεις του κλασικού ελληνικού πολυθεϊσμού.
Βρίσκοντας λίγο χρόνο λοιπόν σήμερα είπα να ανεβάσω ένα κείμενο το οποίο είχα κατά το παρελθόν εν συντομία σημειώσει ως την πρόταση μου για το μελλοντικό δεύτερο βιβλίο της κοινότητας το οποίο θα εξετάζει τις πολιτικές (δηλαδή συλλογικές) εκφάνσεις της λατρείας και θα συμπληρώνει το πρώτο το οποίο περιορίζεται και εστιάζει στην οικιακή λατρεία. Έχοντας υπόψη πως από την μία δεν είναι ολοκληρωμένο και από την άλλη ενδεχομένως και να μην μπεί καθόλου στην μελλοντική έκδοση το ανεβάζω σαν draft αναμένοντας με ενδιαφέρον τις όποιες συζητήσεις προκληθούν από τις απόψεις που περιέχει.

Στην Ελληνική θρησκεία η θυσία, και δη η αιματηρή Θυσία, είναι η κεντρική λατρευτική πράξη γύρω από την οποία οργανώνονται και εκδηλώνονται όλες οι υπόλοιπες. Οι περιπτώσεις τελετών οι οποίες δεν συμπεριλάμβαναν θυσία ζώου ήταν ελάχιστες και αυτές είχαν να κάνουν με ιδιαιτερότητες συγκεκριμένων λατρειών αποτελώντας την εξαίρεση και όχι τον κανόνα ειδικά όταν το πεδίο αναφοράς μας είναι η πολιτική λατρεία.

Αντιστοίχως, και αντιθέτως με κάποιες κοινά διαδεδομένες απόψεις σε κύκλους σύγχρονων Πολυθεϊστών τα τελευταία χρόνια, οι περιπτώσεις και οι απόψεις κάποιων μυστηριακών λατρειών ή φιλοσοφιών (για παράδειγμα Πυθαγόρειοι, Ορφικοί) οι οποίες εξέφραζαν συνήθως μερική ή και ολική αποχή από τις αιματηρές θυσίες και την κατανάλωση του θυσιαζόμενου θύματος ήταν στην καλύτερη των περιπτώσεων απλά περιθωριακές.

Αυτό που είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη είναι πως, στην αρχαιότητα, η για διατροφικούς λόγους κατανάλωση κρέατος, ήταν αν όχι αποκλειστικά, σίγουρα σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη με την τελεστική πράξη της θυσίας. ως εκ τούτου η κρεοφαγία περιορίζονταν στις ημέρες των πάνδημων εορτών η άλλων θυσιών με αποτέλεσμα . να είναι εξαιρετικά πιο σπάνια σε σχέση με σήμερα, όπου παρά την υπερκατανάλωση κρέατος από τον μέσο άνθρωπο, αυτός εθελοτυφλώντας θεωρεί ως βάρβαρη' πράξη την αιματηρή θυσία και εύκολα τάσσεται φανατικά κατά αυτής, αντιμεταθέτοντας την ευθύνη της θανάτωσης σε απρόσωπες και ασεβής μεθόδους. 

Ομοίως ανεδαφικές είναι και κάποιες, συναισθηματικές συνήθως, απόψεις περί δήθεν κακομεταχείρισης, ή ακόμα χειρότερα περί υποβιβασμού της αξίας, των θυσιαζόμενων ζώων, στο περιβάλλον του πολυθεϊσμού, Ως προς αυτό αρκεί να αναλογιστούμε τα διάφορα θυσιαστικά ταμπού που υπήρχαν σε σχέση με τα άγρια, ελεύθερα ζώα, ή αντίστοιχα ταμπού για τα ζώα εργασίας και φυσικά την εσωτερική θρησκευτική διάσταση της αιματηρής θυσίας, εκφάνσεις της οποίας θα εξετάσουμε .

Ανιχνεύονται δύο κυρίαρχες θυσιαστήριες λογικές και από αυτές προκύπτουν αντίστοιχες ερμηνείες. Στην μεν πρώτη, η οποία συνήθως εμφανίζεται στην Διονυσιακή ή άλλες σχετικές μυστηριακές λατρείες το σφάγιο ενσαρκώνει την ίδια την θεϊκή ουσία καθιστώντας τους πιστούς που το καταναλώνουν μετά το πέρας της θυσίας μετόχους αυτής, δηλαδή ένθεους.

Στη δεύτερη και πιο διαδεδομένη, ειδικά στα πλαίσια της λατρείας της Πόλης, περίπτωση, το πάντα έμψυχο θυσιαζόμενο ζωο είναι το μέσο που μετέρχονται οι θνητοί για να διαρρήξουν το χάσμα μεταξύ των οντικών καταστάσεων που τους διαχωρίζει από τους Θεούς και μετέχοντας δια μέσω του θυσιαστηρίου σε ένα κοινό συμπόσιο και γεύμα με αυτούς, να αναπαράγουν τελεστικά την πρωταρχική μυθικά, ομοτράπεζη, κατάσταση τους. Επιτυγχάνεται λοιπόν με αυτό τον τρόπο όχι μόνο η εγγύτητα και ενότητα της ανθρώπινης κοινωνίας ως προς τον εαυτό της, αλλά και η ενότητα των ανθρώπων με τους Θεούς. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει βεβαίως πως η θυσία αντανακλά και την βαθύτερη κατανόηση των φυσικών νόμων, προσδίδοντας τους την απαραίτητη ιερότητα, η οποία καθιστά ιερή αυτή την γνώση, με αποτέλεσμα την ισορροπημένη και μακριά από ύβρη ζωή.

Θεωρούμε πως καθίσταται φανερό, πως σε οποιαδήποτε περίπτωση, η αξια ή σημασία του θυσιαστήριου για τους πολυθεϊστές, όχι μόνο δεν είναι υποβαθμισμένη αλλά αντιθέτως είναι εξαιρετικά αναβαθμισμένη σε σύγκριση με τις συνηθισμένες αντιλήψεις και συχνά ανώριμες και επιφανειακά συναισθηματικές συμπεριφορές των σημερινών ανθρώπων έναντι των άλλων έμβιων όντων. Μάλιστα αυτή η ποριά απο την αιματηρή θυσία στην από-ιεροποίηση των ζώων, όποτε έχει μελετηθεί, σχετίζεται άμεσα με τις αλλαγές οι οποίες επήλθαν με την βίαιη κατάργηση των πολυθεϊστικών αιματηρών θυσιών από τον μονοθεϊσμό και την έκτοτε μετατροπή των ζώων σε άψυχα εργαλεία-αντικείμενα, ή σε κατώτερα και μάλιστα 'δαιμονικά' (με την χριστιανική έννοια του κακού) όντα.

* Υπάρχει και μια τρίτη περίπτωση τελετουργικής θανάτωσης ζώων η οποία σχετίζεται με Καθαρτήριες τελετές σύμφωνα με την διαδεδομένη αντίληψη πως το αίμα μπορεί να δράσει ως ενεργός παράγοντας κάθαρσης σοβαρού μιάσματος την οποία όμως δεν θα εξετάσουμε εδώ καθώς ξεφεύγει από την χαρακτηριστική θυσιαστήρια πράξη στην οποία αναφερόμαστε.

Παρά την παραδοσιακή σημασία της αιματηρής θυσίας, στην συντριπτική πλειονότητα των σημερινών λατρευτικών εκφράσεων του Ελληνικού πολυθεϊσμού, και καθ’ ολοκληρία στις συλλογικές δημόσιες εκφράσεις του, έχει επιλεγεί η αποφυγή της, όχι γιατί το πνεύμα της εποχής μας βρίσκει σύμφωνους, ούτε γιατί με ευκολία ξεχνάμε η απεμπολούμε την βασική μας λατρευτική πρακτική, αλλά γιατί θεωρούμε πως ούτε οι σημερινοί άνθρωποι είναι έτοιμοι, ούτε και οι εξωτερικές συνθήκες ώριμες ώστε να επανεμφανιστεί όπως πρέπει αυτή η πρακτική, έχοντας δηλαδή το ουσιαστικό περιεχόμενο και το θρησκευτικό αποτέλεσμα τα οποία οφείλει να έχει. Μελλοντικές προυποθέσεις για μια τέτοια αναβίωση θα ήταν, τουλάχιστον, η δραστική μείωση της κατανάλωσης κρέατος σε μη θρησκευτική βάση, η ταύτιση της κατανάλωσης αυτής με την θυσιαστήρια πράξη και το ουσιαστικό θρησκευτικό της περιεχόμενο, και η ανατροφή και επιλογή των καταλλήλων ζώων από τους ίδιους του πολυθεϊστές, με τους σωστούς τρόπους, οι οποίοι θα επανατοποθετούν την αξία της ζωής στο σεβαστικό βάθρο που οφείλει να είναι. 

Λόγω των ανωτέρων περιορισμών, την θέση της αιματηρής θυσίας στις σημερινές τελετές παίρνουν οι βρώσιμες προσφορές, οι οποίες προετοιμάζονται από τους μετέχοντες, κατατίθενται στους βωμούς και μετά το πέρας της τελετής συνήθως καταναλώνονται από κοινού όπως θα συνέβαινε και στην περίπτωση αιματηρής θυσίας. 

Αντιστοίχως σε περιπτώσεις όπου παραδοσιακά δεν θα είχαμε κατανάλωση κρέατος από την θυσία (για παράδειγμα καθαρτήριες τελετές, τελετές ολοκαυτώματος κτλ), ή καθόλου μοίρασμα φαγητού και συμμετοχή σε κοινό δείπνο (κάποιες νεκρικές) πράττουμε και σήμερα τα ανάλογα. Σε πολλές περιπτώσεις ενδείκνυται η προσφορά ομοιωμάτων ζώων, είτε με την μορφή γλυκισμάτων (πλακούντων) είτε ως αναθήματα δηλαδή μη βρώσιμες υλικές κατασκευές, μια πρακτική η οποία υπήρχε ως συμβολική θυσία και στην αρχαιότητα σε περιπτώσεις ιδιωτών όταν κάποιος δεν είχε την –κυρίως οικονομική- δυνατότητα της καθορισμένης αιματηρής θυσίας. 

Τέλος θα πρέπει σίγουρα να γνωρίζουμε και να έχουμε στο μυαλό μας, τις ουσιαστικές εκπτώσεις σε θρησκευτικό επίπεδο που γίνονται με αυτή την αναγκαστική επιλογή και αντί να συνηθίσουμε και να αποδεχτούμε μια πρακτική η οποία πρέπει να λειτουργεί μόνο σαν προσωρινό υποκατάστατό, να επιδιώξουμε να επαναφέρουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την ομαλότερη έκφραση της θρησκευτικότητας μας, όπως άλλωστε θα πρέπει να κάνουμε με κάθε τι το οποίο έχει βιαίως αποκλίνει από την παραδοσιακή αρμονία στον σύγχρονο κόσμο και ως εκ τούτου εμποδίζει την επαφή μας με την Φύση και τους Θεούς. 

Όταν οι Θεοί στέλνουν φωτεινούς φάρους.

Κάποιες φορές, τα σημαντικά σε αριθμό χρόνια, στα οποία δραστηριοποιούμαι κοινωνικά στον χώρο του Ελληνικού πολυθεϊσμού βαραίνουν τα πόδια μου όσο δεν πάει. Οι παθογένειες της νεοελληνικής κοινωνίας γενικότερα και ειδικότερα του ευρύτερου "αρχαιολατρικού" χώρου με τον οποίο βρίσκομαι σε συνεχή επαφή, συχνά με αποκαρδιώνουν σε βαθμό τέτοιο που να αναρωτιέμαι αν όλη η ενέργεια, σωματική, ψυχική και πνευματική που σπαταλώ αξίζει τον κόπο, αν το αποτέλεσμα δικαιώνει. Αν σταθώ στα πάμπολλα και συχνά επαναλαμβανόμενα αρνητικά, ή στις προαναφερθείσες παθογένειες, τις οποίες δεν σκοπεύω να αναλύσω τώρα, σίγουρα η ζυγαριά δείχνει πως όχι. Φαντάζομαι πως αν δεν είχα ένα αίσθημα καθήκοντος και φυσική τάση προς το συλλογικό και κοινωνικό ( ή όποιο άλλο κόλλημα μπορεί να είναι που κάνει τους ανθρώπους να επιμένουν) θα τα είχα προ πολλού παρατήσει εστιάζοντας στα παραπάνω.

Φυσικά, υπάρχουν και πάμπολλα πράγματα που καθημερινά αποζημιώνουν αντισταθμίζοντας τα αρνητικά. Οι μικρές ή μεγαλύτερες νίκες στην προάσπιση των αξιών μας, η εδραίωση της ύπαρξης μας στην συνείδηση της κοινωνίας, ακόμα πιο σημαντικό οι φίλοι, οι συμπολεμιστές, οι ομόνοοι και ομόψυχοι όλα αυτά τα χρόνια συνοδοιπόροι. Πολλά όμως από αυτά τα θετικά θα τα είχα και χωρίς αυτή την άμεση έκθεση και εμπλοκή σε ένα περιβάλλον που φθείρει, ζημιώνει και συχνά απογοητεύει.
Έρχονται, όμως, και κάποιες σπάνιες στιγμές που εμφανίζονται πράγματα που δρουν ως οδοδείκτες, ως φωτεινοί φάροι που επισημαίνουν πως παρά τις φουρτούνες η πορεία είναι σταθερή και σωστή και που ανάμεσα στο πυκνό σκοτάδι λάμπουν ελπίδα. Μια ελπίδα που όχι μόνο εξισορροπεί, αποζημιώνει και αντισταθμίζει, αλλά νοηματοδοτεί και προσφέρει ανανέωση στα οράματα και τους στόχους. Ένας άριστος ισοδυναμεί με χίλιους είπε ο Ηράκλειτος. Στην περίπτωση μας ένα τέτοιο "σημείο" ισοδυναμεί με μύρια δεινά και δίνει την δύναμη για συνέχιση του αγώνα.

Μια σπάνια, λοιπόν τέτοια περίπτωση, ήταν το συγκινητικό άρθρο της φίλης ελληνίστριας Δανάης στο προσωπικό της Blog, το οποίο αναμεταδίδω σε μετάφραση του φίλου Miguel. Και οι δυο τους είναι φωτεινοί φάροι όταν τα πόδια βαραίνουν. Γι' αυτό τους ευχαριστώ.

Στη φωτό ο πρώτος βωμός της Δανάης και της Galena στην Ισπανία, με τον διπλό πέλεκυ στο κέντρο, μετά την επίσκεψη στην Ελλάδα.

Πάνω από τέσσερα χρόνια πριν μια φίλη μου έστειλε ένα βίντεο με Ελληνική μουσική, μου είπε δες το! Είναι Ορφικοί Υμνοι!. Το έβαλα και έμεινα ευχάριστα έκπληκτη, αναγνώρισα αμέσως κάποιες λέξεις και ήξερα ότι ήταν ο ύμνος του Αρεως αυτό που ακουγόταν. Την ίδια στιγμή ο νους μου ταξίδεψε στην Κλασική Ελλάδα, φαντάστηκα τους στρατιώτες που προχωρούσαν πολεμώντας τους Πέρσες, με τη δύναμη του Θεού του Πολέμου μέσα στις ψυχές τους. Το όνομα του συγκροτήματος ήταν ΚΑΒΕΙΡΟΙ. Τότε δεν ήξερα καν ποιοι ήταν οι Κάβειροι στην Ελληνική Μυθολογία, ούτε εάν αυτό το όνομα σήμαινε κάτι άλλο, κι έτσι το έψαξα κι ανακάλυψα ότι ήταν ένα βουνό στη Φρυγία κι ότι υπήρχαν με αυτό το όνομα κάτι Δαίμονες από τη Σαμοθράκη. Έμεινα μαγεμένη. Κι άρχισα να τους ακούω, στο youtube.com μπορείς να βρεις με ευκολία πολλά από τα τραγούδια τους και για άλλους θεούς. Ο ύμνος του Διός, της Σελήνης, της Περσεφόνης….
Σιγά σιγά συνήθιζα τις φωνές και την ενέργεια από αυτή την μουσική, που έγινε η αρχή στις οικιακές μας τελετές ή όταν ένοιωθα χαμένη και νόμιζα ότι ήμουν η μοναδική Ελληνίστρια πολυθεΐστρια στην Ισπανία….
Οι προτάσεις από το Youtube, κάποιους μήνες αργότερα, μου έδειξαν ένα άλλο βίντεο. Ηταν οι ίδιοι άνθρωποι αλλά έκαναν κάτι τελετές, ένα είδος θεάτρου ή κάτι παρόμοιο. Όχι μόνο συναυλίες. Σε ένα απ’αυτά τα βίντεο αντιλήφθηκα ότι δεν έβλεπα θέατρο, κι σαν τρελή έψαξα στο Facebook κάποια αναφορά στο όνομα που επαναλαμβανόταν συνέχεια: LABRYS.
Και βρήκα μια κοινότητα στα ερυθρόλευκα, που ακολουθούσαν την παράδοση των αρχαίων Ελλήνων. Υπερχαρούμενη κράτησα την ομάδα στο Facebook και στο youtube και συνέχισα με τη ζωή μου.
Εκείνη την εποχή η ομάδα της Εκάτης είχε μεγαλώσει και κάναμε τις προκαθορισμένες τελετές μας, λειτουργώντας περισσότερο με τον Wicca τρόπο παρά με άλλων παραδοσιακών πολυθεΐστικών λατρειών, αλλά ιδιωτικά αρχίζαμε να «κοιτάμε» λίγο έξω από την ομάδα Εκάτη και τον γνωστό σε εμάς «παγανισμό».
Τώρα πια στο Google μπορείς να βρεις πολλές αναφορές για τους θεούς και την λατρεία τους έξω από τους «νέο-παγανισμούς», αλλά ήταν λίγο δύσκολο να ξεφύγεις από αυτό. Μου έτυχε όταν γύρισα την πρώτη φορά από την Ελλάδα, οι μοναδικές ομάδες που βρήκα ήταν στην Αμερική με πολύ καλή οργάνωση, να είμαστε ειλικρινείς, και κάποιες Ελληνικές που φαινόταν ότι δεν δέχονταν κανέναν που είχε γεννηθεί εκτός από τα σύνορα της χώρας τους. Όταν όλα όσα νιώθεις δείχνουν προς ένα μοναδικό μέρος, αυτό σε θλίβει κάπως, και πιο πολύ όταν δεν μιλάς Αγγλικά ή Ελληνικά επαρκώς…
Η Galena κι εγώ αγοράσαμε ένα-δυο βιβλία κι αρχίσαμε μια τιτανια προσπάθεια να μεταφράζουμε στα Ισπανικά. Χάρη στον Timothy Alexander και τα δυο του βιβλία για τον Ελληνισμό καταλάβαμε την βάση και δομή του, κι αρχίσαμε ντροπαλά να τον αγναντεύουμε. Ενας ολόκληρος λογικότερος κόσμος άνοιγε μπροστά στις ψυχές μας, και οι συνήθεις πρακτικές μας άρχιζαν να αλλάζουν. Yστερα από μερικούς μήνες, στους οποίους δεν είχαμε ξανάρθει στην Ελλάδα, αποφασίσαμε ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να κάνουμε διακοπές. Θα γυρίζαμε στην Αθήνα, αλλά αυτή τη φορά όχι μόνες μας. Αναδύθηκε ένα ταξίδι χωρίς πολλές προετοιμασίες για να έρθουμε με τους φίλους μας. Ηθελε η Αγαθή Τύχη και οι Μοίρες, που υφαίνουν την ειμαρμένη των ανθρώπων, και μια εκδήλωση στο Facebook με ειδοποίησε, λίγες ημέρες αφότου αγόρασα τα αεροπορικά εισιτήριά μας, ότι το ταξίδι μας συμπίπτει με τα Αττικά Διονύσια τα οποία κάθε χρόνο γιορτάζονται στην Αθήνα. Οι υπεύθυνοι της εκδήλωσης είναι η Κοινότητα "Λάβρυς" και ο θίασος "Διόνυσος Ελευθερεύς". Όλους εκείνους τους τελευταίους μήνες η "Λάβρυς" με τα βίντεό της ήταν για μας ένα είδος διδασκάλου, και είχα πάρει την πρωτοβουλία να αρχίσω κάποιες συνομιλίες με τον E, που μου φάνηκε ότι ήταν κάποιος από τους υπευθύνους της ομάδας. Του έγραψα με κάποιο δέος ζητώντας άδεια για να παραστούμε στην τελετή, και πολύ ευγενικά και φιλικά μου απάντησε, λες και ήμασταν παλιοί γνώριμοι. Το συζητήσαμε κι αποφασίσαμε θετικά, θα πηγαίναμε.
Μυθικό ταξίδι εκείνο. Έγιναν τόσα πολλά σε τέσσερις ημέρες, που θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο με τις τότε εμπειρίες μας. Έφτασε η ημέρα να πάμε στα Αττικά Διονύσια, κι όπως μας είχε συμβουλέψει ο συμπαθητικός E, πήραμε ένα ταξί, μην έχοντας ιδέα πού βρισκόταν το πάρκο στο οποίο πηγαίναμε, άρα καλύτερα ήταν να βασιστούμε στον οδηγό (τότε βέβαια δεν ήξερα τόσο καλά τους οδηγούς ταξί στην Αθήνα,αλλιώς θα είχα φοβηθεί κάπως χαχαχαχα). Ο άνθρωπος δέχτηκε να μας πάει και τους πέντε μαζί, με την Galena ξαπλωμένη πίσω, σαν μικρό παιδί. “Εάν δούμε αστυνομία, κρύψτε την” μας είπε γελώντας. Στο δρόμο, και αφού είχε σταματήσει να μας αγοράσει νερά για να δροσιστούμε από τη ζέστη, και μας χάρισε και καραμέλες, μας πέταξε “ξέχασα να συστηθώ, το όνομά μου είναι Διόνυσος”. Εγινε σιωπή μέσα στο ταξί. Ο J , που ήταν μπροστά, μας κοίταξε εμάς που ήμασταν στο πίσω κάθισμα, ακόμα κι η Galena σηκώθηκε από τη θέση της. Κάποιος κατάφερε μα προσφωνήσει ένα “What?” κι αυτός επανέλαβε “Ναι, Διόνυσος όπως ο θεός του Οίνου, τον ξέρετε;” Κι άρχισε να γελάει. Από εκείνο το σημείο και μετά όλοι νοιώσαμε ότι κάτι ιδιαίτερο πρόκειται να συμβεί, κανείς δεν είχε αναφέρει μέχρι τότε τους θεούς, τελετές πόσο μάλλον τον Διόνυσο σε έναν άνθρωπο σχεδόν ηλικιωμένο, που όλα έδειχναν ότι ήταν χριστιανός ορθόδοξος. Όταν φτάσαμε στο πάρκο, το οποίο είναι τεράστιο, τύπου El Retiro στην Μαδρίτη, επέμεινε να βρει την “συναυλία” στην οποία πηγαίναμε, και να μας αφήσει όσο πιο κοντά γινόταν, κι έτσι άρχισε να ρωτάει για την δήθεν συναυλία όλον τον κόσμο. Ηταν φανερό ότι δεν είχαμε πει όλη την αλήθεια, λίγο από φόβο, λίγο για να μην δώσουμε πολλές εξηγήσεις, τελικά μια κοπέλα του είπε κάτι στα Ελληνικά που δεν καταλάβαμε δείχνοντας μια αφίσα κρεμασμένη από ένα φανάρι. Το προσωπείο του Διονύσου που διακοσμούσε τη διαφήμιση μας ανακάλυψε, κι όταν μας ρώτησε εάν ήταν εκεί που θέλαμε να πάμε, όλοι απαντήσαμε με νευρικά γέλια. Γέλασε πιο δυνατά και φώναξε “Είμαι ο πρωταγωνιστής της γιορτής, το αστέρι της βραδιάς”, τότε θυμήθηκα πόσες φορές οι θεοί κατέβηκαν στη γη στο παρελθόν να συναντήσουν τους θνητούς, και η καρδιά μου χτύπησε ταχύτερα και πολύ δυνατά. Η Ελλάς ύφαινε τα νήματα της στις ψυχές μας κι εμείς αφήναμε \να μας τυλίγει.
Φτάσαμε.
Ένα είδος μοντέρνου αμφιθεάτρου του οποίου η είσοδος ήταν γεμάτη κόσμο. Υπήρχαν μερικοί πάγκοι, δίσκοι των φημισμένων "Κάβειροι", μπλουζάκια της Λάβρυς και στρατιώτες. Οι στρατιώτες που βλέπαμε στα βίντεο, οπλίτες με τις περικεφαλαίες τους, ασπίδες και ξίφη. Επέστρεψε μέσα μου η μικρούλα που ερωτεύτηκε τους μηδικούς πολέμους στο σχολείο, και ήθελα να πηδήξω από τη χαρά μου. Δεν ξέραμε τι μας περίμενε εκεί μέσα. Διαβαίνοντας την είσοδο, ένας τεράστιος βωμός όμορφα διακοσμημένος υποδεχόταν τον κόσμο στο κέντρο της σκηνής. Κίονες, τρεις γιγαντιαίες προτομές , η μία σίγουρα ήταν του Διός, κεριά, φωτιά, άνθη και κόκκινες κουρτίνες. Κι εμείς χωρίς προσφορές. Μαζέψαμε κάποια λουλούδια και τα βάλαμε τον βωμό, θαυμάζοντας πριν καθίσουμε τα υπέροχα αγάλματα του Διονύσου και της Αθηνάς τοποθετημένα πάνω του. Καθίσαμε στην τρίτη σειρά.
Τότε άρχισε η μουσική. Πρώτα ένα συγκρότημα που έμοιαζε γκόθικ. Επαιξαν Μερικά τραγούδια κι έπειτα βγήκαν οι στρατιώτες. Στην πρώτη σειρά και με δώδεκα οπλίτες παραταγμένους μπροστά μου, η νύχτα αποφάσισε να πέσει. Τέλειωσε η ομάδα κι άρχισε ένα άλλο συγκρότημα. Αναγνώρισα τις μελωδίες τους αμέσως, και ο E, βγήκε στη σκηνή. Αρχισαν τα τραγούδια που η Galena κι εγώ τραγουδάγαμε στο σπίτι μας. Πραγματικά δεν ξέραμε εάν ήταν μέρος της τελετής ή όχι, εμάς μας φαινόταν κάτι μάλλον διασκεδαστικό. Ο κόσμος κάπνιζε και η συμπεριφορά ήταν πολύ νορμάλ. Εμείς όμως ήμασταν πολύ χαρούμενοι που βρισκόμασταν εκεί.
Κάποια στιγμή της βραδιάς βγήκε μια κοπέλα, η οποία σήμερα είναι για μας πολύ αγαπημένη και πολύ σημαντική, η K. και άρχισε να διαβάζει κάτι που βέβαια εμείς δεν καταλάβαμε και έγινε σιωπή. Κάποιος άναψε τους μεγάλους τρίποδες στη σκηνή. Από αριστερά εμφανίστηκε μια πομπή αποτελούμενη από άνδρες, ένας απ’αυτούς με γκρίζα μαλλιά σταμάτησε στο κέντρο, κι έπειτα από χτύπημα στο πάτωμα με το ραβδί άρχισε να απαγγέλλει.. Ο κόσμος σηκώθηκε και σήκωσαν τα χέρια ψηλά στον ουρανό. Κοιταχτήκαμε,η Τελετή μόλις άρχισε. Δεν θυμάμαι πολλά όσα γίνονταν, η αληθεια είναι ότι σχεδόν δεν καταλάβαμε τίποτα. Κάποια ονόματα των θεών. Αλλά θυμάμαι ότι ανάμεσα σε τόσους ύμνους και τόση συγκίνηση, κάποιες λέξεις ήρθαν καθαρά στο νου μου. Σήκωσα τα μάτια μου στον ουρανό και είδα ότι τα σύννεφα είχαν πάρει μια μορφή σαν αετό που έδειχνε ευθεία εκεί που ήμασταν εμείς και το μόνο που μπόρεσα να σκεφτώ ήταν : “Επιτέλους βρήκα αυτό που έψαχνα, επιτέλους η Ελλάς κι όχι η Γκρεκία είναι μπροστά στα μάτια μου”. Βγήκαν κι άλλες κοπέλες και άλλα αγόρια. Μας έκανε εντύπωση η ποιότητα της μουσικής και του χορού και ο συντονισμός ανάμεσα στους συμμετέχοντες. “Πρέπει να έχουν κάνει πρόβες μήνες ολόκληρους” είπε κάποιος από μας “Εχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε” σχολίασε άλλος. Δεν σταματάγαμε να κοιταζόμαστε όταν οι κοπέλες άρχισαν να βγάζουν άτομα από το κοινό για να χορέψουν. Η A, μια από τις φίλες μου, με κοίταξε και που πρότεινε να βγω. Κοίταξα τον J και την Galena και εκτοξευτήκαμε στη σκηνή για να χορέψουμε ενώ η A έλεγε “Αυτή είναι μοναδική ευκαιρία, πότε θα μπορέσετε να χορέψετε για τον Διόνυσο σε τελετή προς τιμή του;” Θυμάμαι να βρίσκομαι σε έκσταση. Ο κόσμος μιλούσε σε κάποια γλώσσα που δεν καταλάβαινα αλλά όλοι γελούσαν. Σκέφτηκα να πάω να χαιρετήσω τον E και να τον ευχαριστήσω, αλλά δεν ήθελα εκείνη τη στιγμή να μιλήσω στα Αγγλικά, κι έτσι περιορίστηκα στον χορό, Και η Galena χόρευε και διασκέδαζε αφηνόταν να την παρασέρνει η αλυσίδα από κόσμο που χόρευε από δω κι από κει. Η μουσική συνέχιζε και οι μουσικοί μας έκαναν να περάσουμε όμορφα. Αυτοί οι μουσικοί που σήμερα είναι φίλοι και έγιναν σε αυτό τον ενάμιση χρόνο στην Ελλάδα συνάδελφοι στη δουλειά και γείτονες. Στη μέση του χορού η μουσική σταμάτησε απότομα και ο J. αγγιξε τον ώμο μου για να μου δείξει ότι όλος ο κόσμος κοιτούσε προς την άλλη μεριά. Στην γωνία, ένας ψηλός άνδρας με δυο δάδες, κέρατα και μανδύα ενσάρκωνε τον Διόνυσο, τον θεό που ήρθαμε να τιμήσουμε. Εκείνη τη στιγμή όλος ο κόσμος επανέλαβε κάποιες λέξεις όπως κι εμείς. Δεν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία. Ηταν σαν ένα άλλο άτομο να δρούσε μέσα μου, μέσα στο είμαι μου. Σαν εκείνη η τελετή, εκείνη η ενέργεια, εκείνοι οι αρχαίοι ύμνοι να είχαν καλέσει κάτι που κοιμόταν μέσα στη Danae που όλοι γνώριζαν. Όταν τελείωσε, ο κόσμος συνέχιζε να χορεύει, και με μεγάλο καημό στην ψυχή φύγαμε να πάμε στο ξενοδοχείο. Περπατούσαμε να βρούμε τον οδηγό μας, που επέμεινε να γυρίσει να μας πάρει, και συμφωνήσαμε να σταματήσουμε για λίγο να ξεκουραστούμε. Καθίσαμε κοντά στον χώρο στάθμευσης και αρχίσαμε να μιλάμε για αυτά που είδαμε και ζήσαμε. Υπήρχε μονάχα ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που μας αποκάλυψαν ότι η σύγχρονη Ελλάδα δεν είναι τελείως ορθόδοξη και πως η Αρχαία Λατρεία ήταν ζωντανή. Θέλαμε να κάνουμε κάτι, κι από κει, με την ενέργεια του θεού που μας απελευθερώνει μέσα μας, γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργήσουμε την ελληνιστική ομάδα Panolympia.
Όταν γυρίσαμε στο ξενοδοχείο , κοιταχτήκαμε με την Galena. Καμία από μας δεν θα ξανάνοιωθε άνετα με τις Wicca τελετές μετά απ’ό,τι ζήσαμε εκείνη την ημέρα. Ηταν η στιγμή να βαδίσουμε στον δικό μας δρόμο μέσα στον Ελληνισμό και να δρούμε σύμφωνα με αυτά που είχαμε μάθει εκείνη τη νύχτα. Όταν γυρίσαμε στο σπίτι μας, φτιάξαμε τον πρώτο μας βωμό στους θεούς και επιτέλους βρήκαμε τι ήμασταν, Ελληνίστριες, ακολουθώντας την Ελληνική Παράδοση. Η ιστοσελίδα της Λάβρυς στα Αγγλικά έγινε ο φάρος μας και επαναλαμβάναμε, μελετώντας τις τελετές που κάθε εβδομάδα δημοσίευαν στο youtube.
Μακάρι να μπορούσα να τα γράψω αυτά στα ελληνικά, αλλά τα Ελληνικά μου είναι ακόμη πολύ περιορισμένα. Μακάρι διότι θα μου άρεσε να πω στο κάθε μέλος της Λάβρυς πόσο σημαντική είναι η εργασία της κοινότητας στην οποία τώρα ανήκουμε κι εμείς και αυτό που έκαναν σε εμάς εκείνο το βράδυ πριν τέσσερα χρόνια. Είχα έρθει τρεις φορές στην Αθήνα πριν μπορέσω να τους γνωρίσω, κι, αν και αγαπώ την χώρα αυτή ολόκληρη, με τα συν και τα πλην, ήταν αυτοί που μου άνοιξαν τις πύλες και μας κάθισαν μπροστά στο αρχαίο Πνεύμα, εκείνο που έχει κρατήσει ζωντανή την Παράδοση της οποίας είμαστε μέρος, εκείνη την ενέργεια που φροντίζουν με τόση προσπάθεια και τρυφερότητα και προστατεύουν σε κάθε τελετή που πραγματοποιούν, ούτως ώστε οι θεοί της Ελλάδας να είναι παρόντες στους δρόμους εκείνους. Μόνο μια λέξη υπάρχει για να εκφράσω όλο αυτό, κι αυτήν ξέρω να την λέω στα Ελληνικά.
"Ευχαριστώ"

Ελικόπτερα και ναυάγια: Επιφανείς και θάνατος από το Ρήγιο έως την Παταγονία

10 Μαρτίου 2015, δύο ελικόπτερα που μεταφέρουν Γάλλους ολυμπιονίκες και άλλους αθλητές, διαγωνιζόμενους σε κάποιο ριάλιτι, συγκρούονται για ανεξήγητους λόγους στο άκρο της Αργεντινής στην Παταγονία. Στα συντρίμμια κείτονται νεκροί οι επιφανείς αθλητές της Γαλλίας και όλη η χώρα βυθίζεται στο πένθος για αυτή την τραγική, άωρη, απώλεια. Η είδηση κάνει τον γύρο του κόσμου, συνοδεύεται από οπτικό υλικό που μας μεταφέρει την ίδια την στιγμή της σύγκρουσης. Διάφοροι επώνυμοι σχολιάζουν το τραγικό συμβάν που καταλαμβάνει 5 λεπτά σε κάθε δελτίο ειδήσεων, και 200 λέξεις σε κάθε εφημερίδα και ειδησιογραφικό ιστότοπο. Στις περισσότερες περιπτώσεις η είδηση αύριο θα ξεχαστεί, θα επικαλυφθεί από κάποιο άλλο νέο, εξίσου ή πιο τραγικό. Το ένα γεγονός θα καλύψει το προηγούμενο, όπως κάθε ημέρα. Στην Γαλλία, την πατρίδα των αδικοχαμένων επιφανών που συμμετείχαν σε μια τηλεοπτική παραγωγή εκατομμυρίων προφανώς με το αζημίωτο, το πένθος, οι συζητήσεις, η είδηση η ίδια θα κρατήσει λίγο παραπάνω. Ίσως μια ή δύο εβδομάδες. Για τους κοντινούς ανθρώπους των νεκρών ο πόνος ίσως κρατήσει μια ζωή. Το εύρος της μνήμης μας και της συναισθηματικής μας απόκρισης, σήμερα τοποθετείται κάπου ανάμεσα σε αυτούς τους χρόνους, ένταση πυροτεχνήματος που σβήνει γρήγορα καθώς κάποιο άλλο φως θα έρθει να το επισκιάσει.

Τον 5ο αιώνα προ ανατροπής του κόσμου η πόλη της Σικελικής Μεσσήνης, όπως συνήθιζε από έθιμο "αρχαίο" στέλνει απέναντι στο Ρήγιο της Καλαβρίας μια παιδική χορωδία 35 παιδιών με τον διδάσκαλο τους και έναν αυλητή, προφανώς ως αντιπροσώπευση, να συμμετάσχουν σε κάποια εορτή. Το καράβι καθώς διασχίζει το στενό το πιάνει κακοκαιρία και τελικά βυθίζεται παίρνοντας μαζί του τα παιδιά και τους συνοδούς τους. Οι Μεσσήνιοι είναι συντετριμμένοι από το γεγονός και αναθέτουν σε γλύπτη από την Ήλιδα να φτιάξει ένα σύμπλεγμα των 35 παιδιών, του διδασκάλου τους, και του αυλητή το οποίο τελικά αναθέτουν στην Ολυμπία, το μεγάλο ιερό και θησαυροφυλάκιο της φυλετικής μνήμης όπως όλα τα ιερά της αρχαιότητας άλλωστε. Το γλυπτό σύμπλεγμα βλέπει ο περιηγητής Παυσανίας 500 χρόνια! μετά το γεγονός (παρότι κατά καιρούς τα αναθηματικά έργα στα ιερά ανακυκλώνονταν για να δημιουργηθεί χώρος για τα νέα) και μας παραδίδει την ιστορία του. Εύρος μνήμης τουλάχιστον 500 χρόνων, μπορεί και για πάντα, αν δεν είχαμε την απότομη και βάναυση διακοπή της από την εισβολή της ανατολής ενός νέου κόσμου. Ενός κόσμου με μνήμη κοντή και επιφανείς ανθρώπους που καταπίνουν οι ειδήσεις του πενταλέπτου.

[25.2] Μεσσηνίους τοὺς ἐπὶ τῷ πορθμῷ κατὰ ἔθος δή τι ἀρχαῖον πέμποντας ἐς Ῥήγιον χορὸν παίδων πέντε ἀριθμὸν καὶ τριάκοντα καὶ διδάσκαλόν τε ὁμοῦ τῷ χορῷ καὶ ἄνδρα αὐλητὴν ἐς ἑορτήν τινα ἐπιχώριον Ῥηγίνων, κατέλαβεν αὐτούς ποτε συμφορά, μηδένα ὀπίσω τῶν ἀποσταλέντων σφίσιν ἀποσωθῆναι: ἀλλὰ ἡ ναῦς ἡ ἄγουσα τοὺς παῖδας ἠφανίσθη σὺν αὐτοῖς κατὰ τοῦ βυθοῦ. ἔστι γὰρ δὴ ἡ κατὰ τοῦτον θάλασσα τὸν πορθμὸν θαλάσσης χειμεριωτάτη πάσης: [25.3] οἵ τε γὰρ ἄνεμοι ταράσσουσιν αὐτὴν ἀμφοτέρωθεν τὸ κῦμα ἐπάγοντες ἐκ τοῦ Ἀδρίου καὶ ἐξ ἑτέρου πελάγους ὃ καλεῖται Τυρσηνόν, ἤν τε καὶ ἀνέμων ἀπῇ πνεύματα, ὁ δὲ καὶ τηνικαῦτα ὁ πορθμὸς κίνησιν βιαιοτάτην αὐτὸς ἐξ αὑτοῦ καὶ ἰσχυρὰς παρέχεται παλιῤῥοίας: θηρία τε τοσαῦτα ἐς αὐτὸν τὰ ἀθροιζόμενά ἐστιν, ὡς καὶ τὸν ἀέρα τὸν ὑπὲρ τῆς θαλάσσης ταύτης ἀναπίμπλασθαι τῶν θηρίων τῆς ὀσμῆς, ὡς σωτηρίας γε ἐκ τοῦ πορθμοῦ μηδὲ ἐλπίδος τι ὑπολείπεσθαι ναυαγῷ. εἰ δὲ ἐνταῦθα συνέπεσε καὶ Ὀδυσσεῖ διαφθαρῆναι τὴν ναῦν, ἄλλως μὲν οὐκ ἄν τις πείθοιτο ἐκνήξασθαι ζῶντα ἐς τὴν Ἰταλίαν αὐτόν: τὸ δὲ ἐκ τῶν θεῶν εὐμενὲς ἐπὶ παντὶ ἐργάζεται ῥᾳστώνην. [25.4] τότε δὲ ἐπὶ τῇ ἀπωλείᾳ τῶν παίδων οἱ Μεσσήνιοι πένθος ἦγον, καὶ ἄλλα τέ σφισιν ἐς τιμὴν αὐτῶν ἐξευρέθη καὶ εἰκόνας ἐς Ὀλυμπίαν ἀνέθεσαν χαλκᾶς, σὺν δὲ αὐτοῖς τὸν διδάσκαλον τοῦ χοροῦ καὶ τὸν αὐλητήν. τὸ μὲν δὴ ἐπίγραμμα ἐδήλου τὸ ἀρχαῖον ἀναθήματα εἶναι τῶν ἐν πορθμῷ Μεσσηνίων: χρόνῳ δὲ ὕστερον Ἱππίας ὁ λεγόμενος ὑπὸ Ἑλλήνων γενέσθαι σοφὸς τὰ ἐλεγεῖα ἐπ' αὐτοῖς ἐποίησεν. ἔργα δέ εἰσιν Ἠλείου Κάλλωνος αἱ εἰκόνες

"Δυσερμηνεύοντας" τον κόσμο

Αν η ομορφιά βασίζεται σε μια κοινή ερμηνεία περί αρμονίας τότε κάθε λανθασμένη ερμηνεία μας καταδικάζει στην ασχήμια. 

Οι θρησκείες, υπό μια κοινωνιολογική οπτική, μπορούν να θεωρηθούν το αποτέλεσμα των ερμηνευτικών προσπαθειών του ανθρώπου για τον κόσμο. Από το γεγονός αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτισμικές και άλλες διαφορές ανάμεσα στους λαούς εξηγείται και η πολυμορφία των θρησκειών. Συγχρόνως, στα σημεία επαφής και στις ουσιαστικές ομοιότητες υποδηλώνεται η κοινή αλήθεια της καθαρής οπτικής του ανθρώπου για τον κόσμο και τους Θεούς, ανεξαρτήτως των επιμέρους εξωτερικών διαφορών (ή η κοινή παράκρουση). Από την άλλη, από την στιγμή που μια θρησκεία καθιερωθεί ως το απαύγασμα αυτής της οπτικής ενός λαού, ομάδας κτλ, λειτουργεί με την σειρά της ως ερμηνευτικό εργαλείο για τον κόσμο σε μια συνεχή διαλεκτική σχέση με αυτόν. Ως εκ τούτου, στο πόσο καλό εργαλείο είναι έκαστη τέτοια κοσμοθέαση, αναλογεί όχι μόνο το πόσο αληθής είναι η κοσμική αντανάκλαση μέσα μας, στους θεσμούς μας, στα πιστεύω μας και στις ερμηνείες μας, αλλά και η συμπεριφορά μας, η ψυχοσύνθεση μας και όλα τα άλλα στοιχεία που σε συλλογικό συνδυασμό καταλήγουν σε αυτό που θα λέγαμε πολιτισμό.

Την τελευταία εβδομάδα, τον γύρο των μμε και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έκανε η είδηση και κάποια βίντεο της καταστροφής των αρχαιοτήτων του μουσείου της Μοσούλης άλλοτε Νινευή, αργότερα Μέψιλα (κατά Ξενοφώντα) στο Ιράκ από τους φανατικούς ισλαμιστές της ISIS, την οποία ο δυτικός κόσμος συνεχίζει να αποκαλεί τρομοκρατική οργάνωση, παρότι ή ίδια αυτοχαρακτηρίζεται ως Ισλαμικό κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (από το Λατινικό ανατέλλω: ένας ακαθόριστος γεωγραφικός προσδιορισμός της εγγύς ανατολής κάτω από την Ανατολία), έχοντας ήδη καταλάβει εδάφη της Συρίας του Ιράκ του Λιβάνου και βλέπουμε και στο μέλλον τι θα γίνει. Σε κάποιο βαθμό είναι λογικό ο δυτικός κόσμος να χαρακτηρίζει κάπως έτσι το συγκεκριμένο μόρφωμα, αρκεί να αναλογιστούμε τα εκατομμύρια των (μέχρι στιγμής) ειρηνόφιλων ισλαμιστών της δύσης, από τους οποίους πρέπει να διαχωριστεί η κατάσταση αυτή, ορθώς πολιτικά για να μην υπάρχουν τσουβαλιάσματα και ισλαμοφοβία, αλλά όχι και τόσο ορθώς σε γενικές ορθολογικές γραμμές όπως θα δούμε.

...Τότε έστρεψε κρυφά προς τις θεότητες τους (τα είδωλα) και είπε: “Γιατί δεν τρώτε (από τις προσφορές (θυσίες) που είναι μπροστά σας);..!

“Τι συμβαίνει σ’ εσάς, και δεν προφέρετε μια συλλαβή”;

Και προχώρησε κρυφά πάνω τους χτυπώντας (τα) με το δεξί του (χέρι)».(Κοράνι 37: 88-93)

Τα έσπασε όλα εκτός από το μεγαλύτερο είδωλο. Το άφησε επίτηδες με την ελπίδα να το ρωτήσουν (το είδωλο)για αυτήν την κατάσταση.

«Έτσι τα έκανε κομμάτια (όλα) εκτός από το μεγαλύτερο απ’ αυτό, ώστε ίσως επιστρέψουν σ’ αυτό.» (Κοράνι 21:58)

Όταν επέστρεψαν από την γιορτή τους είδαν τα σπασμένα είδωλα και κατηγόρησαν τον Αβραάμ. Ο Αβραάμ(ε.σ) είπε σε αυτούς:

«Είπε: “Όχι, αυτό έχει γίνει απ’ αυτόν τον μεγαλύτερο! Ρωτείστε τους, αν μπορούν να μιλήσουν!“.» (Κοράνι 21:63)

Ειρωνικά και σαρκαστικά κατηγόρησε το μεγάλο είδωλο, δείχνοντας τους την ανακολουθία και τον παραλογισμό στο να λατρεύουν αντικείμενα. Επειδή όμως γνώριζαν ότι αυτά τα αντικείμενα δεν μπορούν να μιλήσουν είπαν στον Αβραάμ:...

Για κάποιους από εμάς, τους περισσότερους πολιτισμένους ανθρώπους θα έλεγα, το βίντεο είναι τραγικά αποκαρδιωτικό, καθώς δείχνει με τον πιο ωμό τρόπο πως μερικοί πιθηκάνθρωποι με βαριοπούλες, μπορούν  σε ελάχιστα λεπτά να καταστρέψουν πολιτισμική παραγωγή χιλιάδων χρόνων. Το εντυπωσιακό είναι, πως ιστορικά, οι θρησκείες συνοδεύουν την πορεία ανάδυσης του ανθρώπου από τον πιθηκάνθρωπο και την δημιουργία πολιτισμού, μέχρι κάποια στιγμή…. κατά την οποία τα πράγματα αντιστρέφονται και δημιουργούνται συγκεκριμένες θρησκείες που επιστρέφουν τον άνθρωπο ξανά πίσω στον πιθηκάνθρωπο. Προφανώς οι ισλαμιστές του βίντεο είναι θύματα αυτής της διαδικασίας.

Το ζήτημα είναι πως οι συγκεκριμένοι «άνθρωποι» δεν αποτελούν όπως κακώς συνήθως ερμηνεύεται, μια απόκλιση από την καθιερωμένη ή νορμάλ, ή φυσιολογική, κατάσταση του Ισλαμισμού αλλά τουναντίον μια επιστροφή στις ρίζες του. Φυσικά δεν θέλω να τσουβαλιάσω αδίκως, αλλά ιστορικά μιλώντας οι λεηλασίες (η τζιχάντ ως επέκταση της επιδρομής στα καραβάνια) ο φανατικός ανεικονισμός κ.α, δεν είναι απόκλιση είναι η κανονική, αρχική, πηγαία, αληθινή στάση της συγκεκριμένης θρησκείας. Απόκλιση της αποτελούν πχ ο Σουφισμός (μέσω ζωροαστρικής και νεοπλατωνικής επιροής), τα πανεπιστήμια της Βαγδάτης και των άλλων Περσικών περιοχών (λόγω Περσικού και Ελληνικού πολιτισμού), η Αραβική σπουδή στην ιατρική και επιστήμες (από την Ελληνική επιρροή) κτλ. Όχι, αυτό που βλέπουμε στο βίντεο είναι η κανονική, βάσει του εργαλείου ερμηνείας του κόσμου το οποίο αποδέχονται, συμπεριφορά.

Ομοίως, βέβαια, και οι σημερινοί δυτικοί χριστιανοί του «πολιτισμένου» κόσμου δεν είναι οι κανονικοί, βάσει του εργαλείου τους ερμηνείας του κόσμου, χριστιανοί αλλά οι αποκλίσεις, έτσι όπως αυτές προέκυψαν από το μπόλιασμα με την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, την Αναγέννηση, την ανάδυση της μοντερνικότητας και όλα τα υπόλοιπα που μεσολάβησαν. Και αυτοί, όπως και τα  θρησκευτικά ξαδέλφια τους, βρίσκονται ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να κυλήσουν στην βαρβαρότητα, την οποία ιστορικά γνωρίζουμε κατά τους πρώτους αιώνες χριστιανικής εξάπλωσης, δηλαδή μια βαρβαρότητα η οποία δεν διαφέρει ολωσδιόλου με αυτή που βλέπουμε σήμερα από τους φανατικούς της ISIS. Το γεγονός αυτό βέβαια, τουλάχιστον για εμάς τους τρίτους που δεν έχουμε πρόβλημα να το αναγνωρίσουμε, που γνωρίζουμε ποιες είναι πραγματικά οι παρεκκλίσεις και ποιες οι προκαθορισμένες βάσει ερμηνευτικού εργαλείου συμπεριφορές, δημιουργεί μια τραγελαφική κατάσταση. (Δύσκολα ας πούμε χειροκροτάς αν αρχίσει να βομβαρδίζει ο ένας πιθηκάνθρωπος τον άλλο να γλυτώσουμε αφού τέτοιες συμπεριφορές απλά παράγουν περισσότερους από δαύτους που θέλουμε να απαλλαγούμε. )

Γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο οιοσδήποτε μη φανατικός, δηλαδή αλλοτριωμένος, δηλαδή μπολιασμένος από την ελληνορωμαική αρχαιότητα, από την Αναγέννηση, από τον σύγχρονο κόσμο, από την αθεΐα, από αυτά και άλλα πολλά, χριστιανός ή ισλαμιστής, να δεχτεί πώς αυτός είναι που αποτελεί παρέκκλιση για την θρησκεία του και όχι ο φονταμενταλιστής με την βαριοπούλα, όπως ακριβώς θα ήταν παρέκκλιση αν πηγαίναμε πίσω 1600 χρόνια, τότε που τα σφυριά τα κράταγαν οι μετέπειτα άγιοι της χριστιανοσύνης.

Γιατί αυτό που προφανώς είναι εξαρχής λάθος, αρκεί να δεχτούμε πως η αλήθεια του ανθρώπου είναι στο να δημιουργεί και όχι να καταστρέφει, είναι το ερμηνευτικό σύστημα, η αρχική σύλληψη η οποία συνεχίζει την λανθασμένη της διαλεκτική με τον κόσμο, διαστρεβλώνοντας και αυτόν και τους διαλεγόμενους με αυτόν πιστούς. Θα ήταν πολύ ωραίο να γίνονταν ξαφνικά κατανοητό πως σε επίπεδο ατάκας η όλη υπόθεση μετά από δύο χιλιάδες χρόνια ιστορίας καταλήγει στο πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα, όμως δυστυχώς, τα επικρατούντα εργαλεία ερμηνείας, αυτά που διαμορφώνουν τους ανθρώπους, δεν είναι τα σωστά για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς επίσης, οι ελάχιστοι πολυθεϊστές, δεν έχουν ούτε την δύναμη, αλλά ούτε και το σθένος (τουλάχιστον προς το παρόν), θα έλεγα, για να διαμορφώσουν μια άλλη πραγματικότητα, βασισμένη στην δική τους ερμηνεία του κόσμου, μια ερμηνεία η οποία παρήγαγε τα αγάλματα που κονιορτοποιούνται από τις βαριοπούλες, μια ερμηνεία η οποία βασίστηκε στην πολυμορφία, στην μορφή, στην ομορφιά, στην ανεκτικότητα, στην δεκτικότητα, στην ανταλλαγή, στα ανοιχτά μάτια προς τον κόσμο και τους ανθρώπους, δηλαδή στην αληθινή αντανάκλαση του κόσμου μέσα μας.

Το γεγονός πως λόγω περιβάλλοντος, κινδυνεύουν με αρνητικό μπόλιασμα ακόμα και αυτοί που αποτελούν την λύση στα παραπάνω δεν αφήνει περιθώρια για πολλή αισιοδοξία. Βέβαια, σε μια τέτοιου δυϊκού τύπου εξίσωση, πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα, τι απομένει χωρίς αισιοδοξία; Ας ελπίσουμε η πασίδηλη πολυμορφία του κόσμου, η οποία γνωρίζει πολύ καλά, από την αυγή της εμφάνισης του ανθρωπίνου είδους, να δημιουργεί συνεχώς αντανακλάσεις, οι οποίες κάποτε, παίρνουν την μορφή κατάλληλων εργαλείων για την ερμηνεία του κόσμου και του εαυτού μας. Εργαλεία τα οποία θα μας επιτρέπουν να ξαναμπούμε σε μια δημιουργική διαλεκτική διαδικασία με τον κόσμο ώστε από την ιστορικά αποδεδειγμένη εξίσωση πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα να φύγει ο δεύτερος παράγοντας.