Τρίτη 3 Μαρτίου 2015

"Δυσερμηνεύοντας" τον κόσμο

Αν η ομορφιά βασίζεται σε μια κοινή ερμηνεία περί αρμονίας τότε κάθε λανθασμένη ερμηνεία μας καταδικάζει στην ασχήμια. 



Οι θρησκείες, υπό μια κοινωνιολογική οπτική, μπορούν να θεωρηθούν το αποτέλεσμα των ερμηνευτικών προσπαθειών του ανθρώπου για τον κόσμο. Από το γεγονός αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτισμικές και άλλες διαφορές ανάμεσα στους λαούς εξηγείται και η πολυμορφία των θρησκειών. Συγχρόνως, στα σημεία επαφής και στις ουσιαστικές ομοιότητες υποδηλώνεται η κοινή αλήθεια της καθαρής οπτικής του ανθρώπου για τον κόσμο και τους Θεούς, ανεξαρτήτως των επιμέρους εξωτερικών διαφορών (ή η κοινή παράκρουση). Από την άλλη, από την στιγμή που μια θρησκεία καθιερωθεί ως το απαύγασμα αυτής της οπτικής ενός λαού, ομάδας κτλ, λειτουργεί με την σειρά της ως ερμηνευτικό εργαλείο για τον κόσμο σε μια συνεχή διαλεκτική σχέση με αυτόν. Ως εκ τούτου, στο πόσο καλό εργαλείο είναι έκαστη τέτοια κοσμοθέαση, αναλογεί όχι μόνο το πόσο αληθής είναι η κοσμική αντανάκλαση μέσα μας, στους θεσμούς μας, στα πιστεύω μας και στις ερμηνείες μας, αλλά και η συμπεριφορά μας, η ψυχοσύνθεση μας και όλα τα άλλα στοιχεία που σε συλλογικό συνδυασμό καταλήγουν σε αυτό που θα λέγαμε πολιτισμό.

Την τελευταία εβδομάδα, τον γύρο των μμε και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έκανε η είδηση και κάποια βίντεο της καταστροφής των αρχαιοτήτων του μουσείου της Μοσούλης άλλοτε Νινευή, αργότερα Μέψιλα (κατά Ξενοφώντα) στο Ιράκ από τους φανατικούς ισλαμιστές της ISIS, την οποία ο δυτικός κόσμος συνεχίζει να αποκαλεί τρομοκρατική οργάνωση, παρότι ή ίδια αυτοχαρακτηρίζεται ως Ισλαμικό κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (από το Λατινικό ανατέλλω: ένας ακαθόριστος γεωγραφικός προσδιορισμός της εγγύς ανατολής κάτω από την Ανατολία), έχοντας ήδη καταλάβει εδάφη της Συρίας του Ιράκ του Λιβάνου και βλέπουμε και στο μέλλον τι θα γίνει. Σε κάποιο βαθμό είναι λογικό ο δυτικός κόσμος να χαρακτηρίζει κάπως έτσι το συγκεκριμένο μόρφωμα, αρκεί να αναλογιστούμε τα εκατομμύρια των (μέχρι στιγμής) ειρηνόφιλων ισλαμιστών της δύσης, από τους οποίους πρέπει να διαχωριστεί η κατάσταση αυτή, ορθώς πολιτικά για να μην υπάρχουν τσουβαλιάσματα και ισλαμοφοβία, αλλά όχι και τόσο ορθώς σε γενικές ορθολογικές γραμμές όπως θα δούμε.


...Τότε έστρεψε κρυφά προς τις θεότητες τους (τα είδωλα) και είπε: “Γιατί δεν τρώτε (από τις προσφορές (θυσίες) που είναι μπροστά σας);..!
“Τι συμβαίνει σ’ εσάς, και δεν προφέρετε μια συλλαβή”;
Και προχώρησε κρυφά πάνω τους χτυπώντας (τα) με το δεξί του (χέρι)».(Κοράνι 37: 88-93)
Τα έσπασε όλα εκτός από το μεγαλύτερο είδωλο. Το άφησε επίτηδες με την ελπίδα να το ρωτήσουν (το είδωλο)για αυτήν την κατάσταση.
«Έτσι τα έκανε κομμάτια (όλα) εκτός από το μεγαλύτερο απ’ αυτό, ώστε ίσως επιστρέψουν σ’ αυτό.» (Κοράνι 21:58)
Όταν επέστρεψαν από την γιορτή τους είδαν τα σπασμένα είδωλα και κατηγόρησαν τον Αβραάμ. Ο Αβραάμ(ε.σ) είπε σε αυτούς:
«Είπε: “Όχι, αυτό έχει γίνει απ’ αυτόν τον μεγαλύτερο! Ρωτείστε τους, αν μπορούν να μιλήσουν!“.» (Κοράνι 21:63)
Ειρωνικά και σαρκαστικά κατηγόρησε το μεγάλο είδωλο, δείχνοντας τους την ανακολουθία και τον παραλογισμό στο να λατρεύουν αντικείμενα. Επειδή όμως γνώριζαν ότι αυτά τα αντικείμενα δεν μπορούν να μιλήσουν είπαν στον Αβραάμ:...


Για κάποιους από εμάς, τους περισσότερους πολιτισμένους ανθρώπους θα έλεγα, το βίντεο είναι τραγικά αποκαρδιωτικό, καθώς δείχνει με τον πιο ωμό τρόπο πως μερικοί πιθηκάνθρωποι με βαριοπούλες, μπορούν  σε ελάχιστα λεπτά να καταστρέψουν πολιτισμική παραγωγή χιλιάδων χρόνων. Το εντυπωσιακό είναι, πως ιστορικά, οι θρησκείες συνοδεύουν την πορεία ανάδυσης του ανθρώπου από τον πιθηκάνθρωπο και την δημιουργία πολιτισμού, μέχρι κάποια στιγμή…. κατά την οποία τα πράγματα αντιστρέφονται και δημιουργούνται συγκεκριμένες θρησκείες που επιστρέφουν τον άνθρωπο ξανά πίσω στον πιθηκάνθρωπο. Προφανώς οι ισλαμιστές του βίντεο είναι θύματα αυτής της διαδικασίας.

Το ζήτημα είναι πως οι συγκεκριμένοι «άνθρωποι» δεν αποτελούν όπως κακώς συνήθως ερμηνεύεται, μια απόκλιση από την καθιερωμένη ή νορμάλ, ή φυσιολογική, κατάσταση του Ισλαμισμού αλλά τουναντίον μια επιστροφή στις ρίζες του. Φυσικά δεν θέλω να τσουβαλιάσω αδίκως, αλλά ιστορικά μιλώντας οι λεηλασίες (η τζιχάντ ως επέκταση της επιδρομής στα καραβάνια) ο φανατικός ανεικονισμός κ.α, δεν είναι απόκλιση είναι η κανονική, αρχική, πηγαία, αληθινή στάση της συγκεκριμένης θρησκείας. Απόκλιση της αποτελούν πχ ο Σουφισμός (μέσω ζωροαστρικής και νεοπλατωνικής επιροής), τα πανεπιστήμια της Βαγδάτης και των άλλων Περσικών περιοχών (λόγω Περσικού και Ελληνικού πολιτισμού), η Αραβική σπουδή στην ιατρική και επιστήμες (από την Ελληνική επιρροή) κτλ. Όχι, αυτό που βλέπουμε στο βίντεο είναι η κανονική, βάσει του εργαλείου ερμηνείας του κόσμου το οποίο αποδέχονται, συμπεριφορά.



Ομοίως, βέβαια, και οι σημερινοί δυτικοί χριστιανοί του «πολιτισμένου» κόσμου δεν είναι οι κανονικοί, βάσει του εργαλείου τους ερμηνείας του κόσμου, χριστιανοί αλλά οι αποκλίσεις, έτσι όπως αυτές προέκυψαν από το μπόλιασμα με την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, την Αναγέννηση, την ανάδυση της μοντερνικότητας και όλα τα υπόλοιπα που μεσολάβησαν. Και αυτοί, όπως και τα  θρησκευτικά ξαδέλφια τους, βρίσκονται ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να κυλήσουν στην βαρβαρότητα, την οποία ιστορικά γνωρίζουμε κατά τους πρώτους αιώνες χριστιανικής εξάπλωσης, δηλαδή μια βαρβαρότητα η οποία δεν διαφέρει ολωσδιόλου με αυτή που βλέπουμε σήμερα από τους φανατικούς της ISIS. Το γεγονός αυτό βέβαια, τουλάχιστον για εμάς τους τρίτους που δεν έχουμε πρόβλημα να το αναγνωρίσουμε, που γνωρίζουμε ποιες είναι πραγματικά οι παρεκκλίσεις και ποιες οι προκαθορισμένες βάσει ερμηνευτικού εργαλείου συμπεριφορές, δημιουργεί μια τραγελαφική κατάσταση. (Δύσκολα ας πούμε χειροκροτάς αν αρχίσει να βομβαρδίζει ο ένας πιθηκάνθρωπος τον άλλο να γλυτώσουμε αφού τέτοιες συμπεριφορές απλά παράγουν περισσότερους από δαύτους που θέλουμε να απαλλαγούμε. )



Γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο οιοσδήποτε μη φανατικός, δηλαδή αλλοτριωμένος, δηλαδή μπολιασμένος από την ελληνορωμαική αρχαιότητα, από την Αναγέννηση, από τον σύγχρονο κόσμο, από την αθεΐα, από αυτά και άλλα πολλά, χριστιανός ή ισλαμιστής, να δεχτεί πώς αυτός είναι που αποτελεί παρέκκλιση για την θρησκεία του και όχι ο φονταμενταλιστής με την βαριοπούλα, όπως ακριβώς θα ήταν παρέκκλιση αν πηγαίναμε πίσω 1600 χρόνια, τότε που τα σφυριά τα κράταγαν οι μετέπειτα άγιοι της χριστιανοσύνης.

Γιατί αυτό που προφανώς είναι εξαρχής λάθος, αρκεί να δεχτούμε πως η αλήθεια του ανθρώπου είναι στο να δημιουργεί και όχι να καταστρέφει, είναι το ερμηνευτικό σύστημα, η αρχική σύλληψη η οποία συνεχίζει την λανθασμένη της διαλεκτική με τον κόσμο, διαστρεβλώνοντας και αυτόν και τους διαλεγόμενους με αυτόν πιστούς. Θα ήταν πολύ ωραίο να γίνονταν ξαφνικά κατανοητό πως σε επίπεδο ατάκας η όλη υπόθεση μετά από δύο χιλιάδες χρόνια ιστορίας καταλήγει στο πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα, όμως δυστυχώς, τα επικρατούντα εργαλεία ερμηνείας, αυτά που διαμορφώνουν τους ανθρώπους, δεν είναι τα σωστά για κάτι τέτοιο. Δυστυχώς επίσης, οι ελάχιστοι πολυθεϊστές, δεν έχουν ούτε την δύναμη, αλλά ούτε και το σθένος (τουλάχιστον προς το παρόν), θα έλεγα, για να διαμορφώσουν μια άλλη πραγματικότητα, βασισμένη στην δική τους ερμηνεία του κόσμου, μια ερμηνεία η οποία παρήγαγε τα αγάλματα που κονιορτοποιούνται από τις βαριοπούλες, μια ερμηνεία η οποία βασίστηκε στην πολυμορφία, στην μορφή, στην ομορφιά, στην ανεκτικότητα, στην δεκτικότητα, στην ανταλλαγή, στα ανοιχτά μάτια προς τον κόσμο και τους ανθρώπους, δηλαδή στην αληθινή αντανάκλαση του κόσμου μέσα μας.

Το γεγονός πως λόγω περιβάλλοντος, κινδυνεύουν με αρνητικό μπόλιασμα ακόμα και αυτοί που αποτελούν την λύση στα παραπάνω δεν αφήνει περιθώρια για πολλή αισιοδοξία. Βέβαια, σε μια τέτοιου δυϊκού τύπου εξίσωση, πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα, τι απομένει χωρίς αισιοδοξία; Ας ελπίσουμε η πασίδηλη πολυμορφία του κόσμου, η οποία γνωρίζει πολύ καλά, από την αυγή της εμφάνισης του ανθρωπίνου είδους, να δημιουργεί συνεχώς αντανακλάσεις, οι οποίες κάποτε, παίρνουν την μορφή κατάλληλων εργαλείων για την ερμηνεία του κόσμου και του εαυτού μας. Εργαλεία τα οποία θα μας επιτρέπουν να ξαναμπούμε σε μια δημιουργική διαλεκτική διαδικασία με τον κόσμο ώστε από την ιστορικά αποδεδειγμένη εξίσωση πολυθεϊσμός ή βαρβαρότητα να φύγει ο δεύτερος παράγοντας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: