Διονυσιακά μυστήρια σε τιμή ευκαίρίας.

Για αρκετό καιρό τώρα, και ακολουθώντας μια εσωτερική ανάγκη αντίδρασης στην αυξανόμενη καφροποίηση του ελληνικού ιντερνετικού κόσμου, απέχω σε μεγάλο βαθμό από τα κοινωνικά δίκτυα και τον εικονικό κόσμο, με αποτέλεσμα να συμπαρασύρεται και το παρόν Blog, αφού δύσκολα μπορώ να βρω κάποιο νόημα στην ανάρτηση κειμένων την εποχή των τυφλών δυσλεκτικών μονολόγων.

 Παρ' όλα αυτά, όλο και κάποιο γεγονός, θετικό ή αρνητικό, ή άλλη ανάγκη, τελικά κάμπτει τις αντιδράσεις και αρνήσεις και βρίσκομαι ξανά πίσω από την οθόνη και το πληκτρολόγιο, να προσπαθώ να εκφράσω κάποια βασικά και αυτονόητα, ή έτσι νομίζω κάθε φορά, πράγματα.

Πριν από δύο χρόνια τέτοια εποχή, έγραφα για τα Φαλληφόρια (μαζί με ζόμπι και Ελλάνιους σωτήρες) και ενδιάμεσα για την υπόθεση Gucci στην Ακρόπολη, ή για την πολιτισμική κληρονομιά ως προϊόν. Όλως τυχαίως και το παρόν άρθρο θα κινηθεί στους αυτούς άξονες, καθώς, αφενός πλησιάζει πάλι η ώρα του εορτασμού των Φαλληφορίων (Σάββατο2 Μαρτίου) και αφετέρου μου γνωστοποιήθηκε μια πρόσφατη προσπάθεια εμπορευματοποίησης τους. Το Project και τουριστικό πακέτο-προϊόν φαλληφόρια, λοιπόν, και η ιστορία έχει ως εξής.

 Για όσους έχουν μια επαφή με το (σύγχρονο) ξεκίνημα και την διοργάνωση της εορτής θα θυμούνται πως τα δύο πρώτα χρόνια αυτή πραγματοποιήθηκε με συνδιοργάνωση (Λατρευτική Κοινότητα "Λάβρυς" κ' Διόνυσος Ελευθερεύς) γεγονός που άλλαξε την τρίτη χρονιά, όταν ο έτερος διοργανωτής (Δ.Ε), αποφάσισε να ακολουθήσει ξεχωριστό δρόμο. Τότε, και επειδή συχνά η κοινότητα λάμβανε τις σχετικές απορίες φίλων, ή ακόμα και τα αγαθά ή όχι σχόλια περί διχασμού, ομόνοιας κτλ, είχε βγάλει μια ανακοίνωση διευκρινίζοντας πως η απόφαση για τερματισμό της συνεργασίας είχε ληφθεί από τον έτερο διοργανωτή και πώς οι λόγοι κατά δήλωση του βρίσκονταν στην διαφοροποίηση του οράματος που είχε για αυτή το κάθε μέρος. Για την κοινότητα, η εορτή εξ' αρχής είχε και έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και πραγματοποιείται για την δημόσια και δημοτελή έκφραση των σύγχρονων Ελλήνων πολυθεϊστών, οπότε η διαφοροποίηση δεν θα μπορούσε να έγκειται πουθενά αλλού παρά σε αυτό το χαρακτηριστικό (τότε είχαμε επισημάνει βάσει των αιτιάσεων του συνδιοργανωτή την εστίαση του στο πολιτισμικό-θεατρικό κομμάτι εν αντιθέσει με την δική μας που βασίζονταν στην λαική θρησκευτικότητα). Δυστυχώς ακόμα και μετά από την ανάρτηση της επεξηγηματικής ανακοίνωσης ακολούθησαν αντεγκλήσεις- ακόμα και από τον ίδιο τον συνδιοργανωτή - για αήθη επίθεση ή παρόμοιες κατηγορίες κατά της κοινότητας,  παρότι απλά αναφέραμε αυτά που είχαν ειπωθεί. Αυτά για όσους ίσως έχουν κοντή μνήμη.

  

Πριν λίγες ημέρες, τυχαία, φίλος που εργάζεται σε ταξιδιωτικό γραφείο έλαβε επιστολή από μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με το όνομα Νηρώη, του έκανε εντύπωση το περιεχόμενο και μου την έστειλε για να με ρωτήσει θεωρώντας με σχετικότερο με το αντικείμενο.

 Στην επιστολή, λοιπόν, είδαμε τα Διονυσιακά μυστήρια να φιγουράρουν ως τουριστικά προϊόντα για προώθηση, ανάμεσα σε team building, βιωματικά σεμινάρια - tailor-made υπηρεσίες σχετικά με την αρχαία Ελλάδα και άλλα ωραία, όπως τα γραφικά αρχαία "χριστουγεννιάτικα" δέντρα με την ειρεσιώνη. (Λεκτικές διατυπώσεις που μου θύμισαν με θυμηδία τους άλλους αμερικανομαρκετίστες lifestylists του φύκια με μεταξωτές κορδέλες που έιχα πετύχει στο παρελθόν εδώ. Το όλο λεκτικό στήσιμο και του σαιτ της Νηρώης το οποίο εξέτασα αργότερα, με τους εξειδικευμένους ειδικούς επιστημονικούς συνεργάτες, τις κατά παραγγελία εμπειρίες και τα στελέχη με τους βαρύγδουπους τίτλους μου θύμισε ακριβώς το ίδιο.) 

 Διαβάζοντας παρακάτω το mail και βλέποντας γνώριμα πράγματα ανάμεσα στα "προϊόντα" μπήκαν ψύλλοι στα αυτιά μου και τώρα ήμουν σίγουρος πως κάτι δεν πήγαινε καλά οπότε πήγα κατευθείαν να βρω το site της εν λόγω ΑΜΚΕ.

Εκεί λοιπόν και στην σελίδα για το "experiential actvity - service", "Διονυσιακά Μυστήρια" που προωθεί η εταιρία στους τουρίστες και λοιπούς ενδιαφερόμενους είδα πως αυτό δεν είναι άλλο από τα Φαλληφόρια του άλλοτε συνδιοργανωτή μας καθώς και προγραμματισμένες κατά παραγγελία επιμέρους εργασίες (μάσκες γνωστός - γλύπτης, χορός - ομάδα των φαλληφορίων β' κτλ)  των συνεργατών του.

Μάλιστα μετά από λίγο και κάνα δυο search στο Internet για να μην φανώ κακόπιστος, βλέπω πως υπάρχει και μια νέα σελίδα για Φαλληφόρια στην οποία οι άλλοτε συνεργάτες μας και υπό ένα καινούργιο τίτλο ομάδας "Ο Σύλλογος  Έρευνας & Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού" (sic), επιβεβαιώνουν εμμέσως τα παραπάνω, αφού στο Faq διαβάζουμε πως :

Δηλαδή επιβεβαιώνουν με τον χειρότερο τρόπο πως, τουλάχιστον από την μεριά τους, η προσπάθεια που ξεκίνησε ως αναβίωση μια λαϊκής θρησκευτικής εορτής για τον Διόνυσο (σε τόπο και χρόνο που θα βοηθούσε την διείσδυση των ιδεών μας αλλά και την μεγαλύτερη αποδοχή μας από την ευρύτερη κοινωνία), στρέφεται προς την εμπορευματοποίηση και τουριστικοποίηση, χαρακτηριστικό γενικότερο του ξεπεσμού της Ελληνικής κοινωνίας, όπου με 5 € τα γκαρσόνια Έλληνες σπεύδουν να παρέχουν adhoc και tailor based services στους ενδιαφερόμενους.

Φυσικά, δεν θα μπορούσα να κριτικάρω αρνητικά οποιαδήποτε αντίστοιχη δραστηριότητα - ακόμα και όταν αυτή γίνεται για οικονομικούς λόγους - αν αφορούσε αποκλειστικά "πολιτισμικά" (και εκεί βέβαια χωράει συζήτηση) αγαθά και "προϊόντα", όπως η μουσική, ο χορός, το θέατρο κτλ, όμως, το να συμβαίνει αυτό σε πράγματα που ανήκουν ή αγγίζουν την θρησκευτική μας παράδοση το βρίσκω απαράδεκτο. Όταν μάλιστα αυτό συμβαίνει, όχι από κάποιους τρίτους άσχετους ή επιτήδειους, αλλά από τους ίδιους τους κατά δήλωση "Ελληνότροπους" αυτό το βρίσκω θλιβερό και εξοργιστικό. Το να "πουλάς" κομμάτια της θρησκευτικότητας μας σε πλαστικό περιτύλιγμα των 2 ωρών, κατά παραγγελία, απλά και μόνο για λόγους  οικονομικούς ή για την αναγνωρισιμότητα ή για να βάζεις την φάτσα σου με βαρύγδουπους τίτλους σε μια σελίδα ή τελικά για όποιον άλλον, ανακόλουθο με τον αυτοπροσδιορισμό σου, λόγο, ακυρώνει την όλη προσπάθεια που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια, για να μαθευτεί η αξία του ελληνικού πολυθεϊσμού και να γίνει αυτός αποδεκτός στην κοινωνία, ως μια σεβαστή μορφή θρησκευτικότητας και όχι σαν μια γραφική εκδήλωση κάποιων γελοίων.

Νομίζω, λοιπόν, πως όταν μόνος σου εμπορευματοποιείς ή εξαργυρώνεις την ενασχόληση σου με την θρησκεία, καταλήγεις απλά να ακυρώνεις τον εαυτό σου. Φανταστείτε δηλαδή, το ίδιο πράγμα σε όλες τις εορτές μας. Με 10€ ελευσίνια μυστήρια με team building activities που κάνουν καλό στην ψυχή και τα παιδάκια να παίζουν με πλαστικά γουρουνάκια. Με 20€ εκδρομή στην θάλασσα και τέλεση Πλυντηρίων ανα πάσα στιγμή του έτους κτλ. Να αφαιρείς δηλαδή τον θρησκευτικό χαρακτήρα των εκδηλώσεων αυτών, να τα αποσυνδέεις ως έκφραση και εκδήλωση από τους ανθρώπους που τα πραγματοποιούν, με μόνο στόχο να τα μεταμορφώσεις σε "πολιτισμικό προϊόν" που μετά θα παρουσιαστεί εύπεπτο σε κάθε άσχετο τουρίστα, ο οποίος και μόνο με το άκουσμα "αρχαιοελληνικό" τάδε ή δείνα θα ενθουσιαστεί. Κάπως έτσι καταλήγουμε στις ηλιθιότητες κάποιοι να κάνουν χριστούγεννα με ειρεσιώνες και αρχαία κάλαντα, ακυρώνοντας τις ουσιαστικές και αγεφύρωτες διαφορές ξένων μεταξύ τους παραδόσεων, δηλαδή εξισώνοντας τα πάντα σε μια πλατφόρμα εμπορευματοποίησης, στην οποία δεν χωράει καμιά αναλλοίωτη ουσία παρά μόνο η σχετική κάθε φορά εμπορική αξία.

Το ίδιο δηλαδή που έχει συμβεί με την γιόγκα, η οποία από θρησκευτική πρακτική συγκεκριμένου λαού και μάλιστα συγκεκριμένων ανθρώπων εντός αυτής της παράδοσης, μετατράπηκε σε ανούσια αθλητική δραστηριότητα, στην οποία ο κάθε επιτήδειος, για να ανοίξει μια μπίσνα, θεωρεί δικαίωμα του να εισαγάγει καινοτομίες, όπως γιόγκα με μπύρες, γιόγκα με κατσίκες, γιόγκα με σκυλάκια και δεν ξέρω και γω τι άλλο. Ταυτόχρονα, ανθίζει μια ολόκληρη βιομηχανία από πίσω: πάρε ειδικά στρωματάκια, ειδικές φόρμες, ειδικά παγούρια, ειδικά φώτα, όλα tailor made για τις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή. Έτσι, ελάχιστοι πια, ακόμα και από τους ενασχολούμενους με την εν λόγω δραστηριότητα, έχουν πραγματική εικόνα της Γιόγκα ώς πνευματικής άσκησης, και ακόμα λιγότεροι μπορούν να την ασκήσουν με το παραδοσιακό της χαρακτήρα και στο παραδοσιακό της πλαίσιο. Έχει χάσει δηλαδή το νόημα της και who gives a shit - για να είμαι και εγώ trendy μαρκετίστικα- για το τι λένε οι Ινδοί....

Ομοίως, σε λίγο, αν γίνονται τέτοιες εκπτώσεις, ο καθένας θα κάνει ότι θέλει ασελγώντας σε κομμάτια της θρησκευτικής μας παράδοσης για να πουλάει μάσκες, νάρθηκες, μυήσεις, ειρεσιώνες και ότι άλλο μπορεί να αποστερηθεί του θρησκευτικού του πλαισίου και της παραδοσιακής του αξίας ώστε να μετεξελιχθεί σε "προϊόν" και who gives a shit για το τι θα λένε οι Ελληνες. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση, όπως εξάλλου υποστήριζα και στα άλλα κείμενα, με πιο δικαίωμα θα λέμε εμείς να μην κάνει πάρτι στην Ακρόπολη ο οίκος Gucci, ή θα υποστηρίζουμε την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, ή οτιδήποτε άλλο παρόμοιο. Δεν θα έχουμε κανένα τέτοιο δικαίωμα, καθώς μόνοι μας θα έχουμε αυτοακυρωθεί. Λόγω βλακείας ή συμφέροντος είναι αδιάφορο. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.

Δυστυχώς όπως πάντα, ο μεγαλύτερος εχθρός είναι εντός ....