Γενικά αποφεύγω να δημοσιεύω στο παρόν κείμενα και άρθρα που δεν είναι δικά μου καθώς θα ήθελα να αποφύγω την παγίδα ενός ξεχειλωμένου ιστολογίου με λίγο απ' όλα όπου ανεβαίνουν κείμενα απλά για να γεμίζει ο χώρος και να κερδίζουμε κλικ. Σήμερα θα κάνω μια εξαίρεση καθώς ο φίλος Ορέστης Πυλαρινός συχνά ανεβάζει, εν είδει ποστ στο FB, εξαιρετικά κείμενα, τα οποία μετά δυσκολεύομαι να βρώ και θεωρώντας πως είναι κρίμα να χάνονται στην ταχύτητα και το κοινό του FB ζήτησα την άδεια του για να αναδημοσιεύσω κάποια. Θα ξεκινήσω με τα δύο πιο πρόσφατα που προέρχονται από δύο αναρτήσεις του σχετικά με τις φαλληφορικές εορτές και μιας και αφορούν το ίδιο θέμα τα ανεβάζω μαζί. Οι τίτλοι δικοί μου από αποσπάσματα των αναρτήσεων του και τα κείμενα χωρίς καμιά επέμβαση απο μέρους μου.
Η επινόηση της «μεταφοράς του φαλλού» , η λεγόμενη φαλλοφορία, γίνεται στο πλαίσιο της υποτέλειας σε μια εμφάνιση του Διονύσου, που με την σειρά της ονομάζεται στην γλωσσα των προγόνων Επιδημία , δηλαδή «Αφιξη στον Δήμο (Χώρα)». Ο Διόνυσος παρουσιάζεται ως ο θεός που ερχεται..προβάλλει...εισβάλλει..αποκαλύπτοντας τον οίνο στον Ικάριο..ή στην αθηναϊκη πόλη του βασιλέως Αμφικτύονος.
Σας πηγαίνω εναν μηνα πισω στο χρονο... οπου ο Διόνυσος προεδρευει στην αναβλυση του καθαρού οίνου στην εορτή του στην Ηλιδα, όταν οι 16 Ιέρειες που απευθυνουν επικλησεις με την μορφή του ταυρου «που σκιρτά» . Είναι η ημέρα της εορτής που καλείται «αναβρασμός» (Θυια), γιατι οι σφραγιστοί πίθοι ξαφνικα γεμιζουν από μονοι τους με εναν οινο που αναβραζει ..που αφριζει. Σαν μια υγρή φωτιά ο νεος οινος αναβλυζει απο τους πιθους. Ο ιδιος ο θεος του καθαρου οινου εξουσιαζει το αιμα ,στον αναβρασμο..του αιματος..αυτου του αίματος που κατα προνομοιουχο τροπο κυριευει το σωμα της Μαινάδας. Απο την εποχή του Ομηρου η Μαινας ειναι μια γυναικα «με καρδια που σπαρταρά» αυτη που ριχνεταιεκτος εαυτου μακρια απο την πολη ..περα στο βουνό Η Μαινας εχει καταληφθει απο τον Διόνυσο..σκιρτά...παραφέρεται με εναν εσωτερικο αναβρασμο που εχει την εδρα του στην καρδια...στο οργανο που είναι πληρες αιματος..το τμημα του γυναικείου σωματος που ολοκληρωτικα κατέχεται από το παλλόμενο αίμα. Οι Μαινάδες είναι οι Θυιαδες...αλλα ακριβεστερα οι Αναβράζουσες.
Η καρδια ειναι προικισμενη με αυτονομία επιμενει ο Αριστοτέλης στην πραγματεία του περι ζωων κινησεως 703, μια ξεχωριστη υπαρξη με αυτοματες κινησεις και αυτοχθονη ζωτικοτητα. Δεν ειναι η μονη που απολαμβανει το προνομοιο της αυτονομης ζωης όμως...υπαρχει και ο φαλλος που τιθεται σε κινηση χωρις να διαταχθει απο το νοητικο μερος, που αυξανεται και ελαττώνεται σε ογκο, μαζευεται και εκτεινεται, κατεχει μεσα του, οπως η καρδια, ενα «ζωτικο υγρο».Η αυτονομια εκδηλωνεται στη δυναμη του σπερματος που αναβλυζει απο μεσα του σαν ενα ειδος ζωου ..γραφει ο Αριστοτελης.
Ο ΧΡΟΝΟΣ
Ο φαλλος δηλωνει την «γενετήσια δυναμη» στην εορτή του Διονυσου, και την Φαλληφορία στα Διονυσια εν Αστει που γίνεται στο μεσον περιπου του Ελαφηβολιωνος μηνος , τοτε που η γη αρχιζει να γεμιζει απο σφριγος χυμους και υγρα , τοτε που χαιρετιζεται ο ερχομος της Ανοιξης, τοτε που φανερώνεται μπροστα στους Σατυρους, που σκιρτουν ο φαλλος και ο Διόνυσος επιστρεφει στην πολη ...επιδημει μεσα μας ......στην ισημερία των Αθηναιων...η ημερα του Φαλλου είναι η υπερδυναμη του Διονυσου που εκτιθεται στη θεα, θεαμα για ολοκληρη την πολη της ζωτικής ορμής που αρδευει τη Φυση , τα φυτά , τα δενδρα και τις ζωντανες υπαρξεις οποισδηποτε κι αν ειναι το φυλο τους..
ΟΧΟΥΝΤΕΣ ΤΟΝ ΦΑΛΛΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΟ ΣΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΕΝ ΑΣΤΕΙ
ΟΧΟΥΝΤΕΣ ΤΟΝ ΦΑΛΛΟ
Παραδόξως είναι η πιο αδιαμφισβήτητη «φαλλική» των τελετουργιών του Διονύσου όπου η ασάφεια μεταξύ των δύο φύλων εκφράζεται απόλυτα. Φαλλικές πομπές για τον Διόνυσο πραγματοποιούνταν σε ολόκληρη την Ελλάδα από τους Ίωνες και πιστοποιούνται στα Διονύσια εν Αγροίς και στην μεγάλη Πομπή των Διονυσίων εν Άστυ στην Αθήνα.
Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε και θα περιγράψουμε την πραγματική εικόνα του Φαλλού των Φαλληφορίων καθώς και τις ενδυμασίες των συμμετεχόντων, θα δούμε επίσης ότι τα φαλλικά τελετουργικά είχαν μια θέση σε συγκεκριμένα Διονυσιακά μυστήρια. Φυσικά, οι περισσότερες από τις πληροφορίες μας αφορούν τις δημόσιες τελετές.
Η ΠΟΜΠΗ
Η πομπή των Διονυσίων αρχίζει και τελειώνει με έναν πόλο φαλλού, ή πολλούς πόλους φαλλού, τους οποίους οι αρχαίοι συγγραφείς χαρακτηρίζουν ως ένα «μακρύ κομμάτι ξύλου» με δερμάτινα (ή ίσως «σύκινα») γεννητικά όργανα στην κορυφή.
[Βλέπε Αριστοφάνης Αχαρνής 243, Σούδα: φαλλοί (φ59,φ60), στον Πλούταρχο Ηθ. 527d τεκμηριώνεται η θέση του Φαλλού στο τέλος της Πομπής, ακολουθούμενος από τους Χορούς (Αριστ. Αχαρνής 261). Ο φαλλός εμφανίζεται επίσης στο τέλος στην πομπή του Πτολεμαίου στην μαρτυρία του Καλλίμαχου (Αθήναιος 201e). Η ανάγνωση «σύκινον» στη θέση του «σκύτινον» στο σύγγραμμα είναι ίσως μια αλλοίωση (βλέπε Αντιφάνη φ120.4, από παραγραφή του αντιγραφέως του κειμένου, πάντως και οι δυο λέξεις εμφανίζονται στο Λεξικό της Σούδας, σύκινον και σκύτινον. ]
Αλλά δεν χρειάζεται να βασιστούμε σε τέτοιες περιγραφές, γιατί από τα μέσα του -6ου αιώνα, ένας Αττικός Μελανόμορφος Κύλιξ (Κύλιξ της Φλωρεντίας) απεικονίζει μια φαλλική πομπή.
(Εικ.1), (Εικ.2)
Από κάθε πλευρά του κύλικος βλέπουμε άντρες που πομπεύουν με περίτεχτους πόλους φαλλούς (εικονες 1 και 2). Ο πραγματικός πόλος του φαλλού έχει μια σύνθετη μορφή που αξίζει να περιγραφεί λεπτομερώς.
Υπάρχουν, στην πραγματικότητα, δύο κορμοί δέντρων σε κάθε πλευρά που είναι μικρότεροι ξύλινοι δοκοί , περίπου 5 μέτρα σε μήκος, οι οποίοι παίζουν τον ρόλο της στήριξης ή της βάσης για τον μεγαλύτερο όρθιο πόλο, ο οποίος είναι διπλάσιος στο πάχος και κάπως μακρύτερος. Κανένας από τους πόλους δεν είναι τέλεια ευθύς, έτσι δείχνουν ότι είναι πελεκημένοι και ο καθένας σχηματίζεται από έναν ενιαίο ξύλο κορμού. [ βλέπε την «κεραία» που σχηματίζεται στην Δηλιακή εικόνα]
Ο ΟΦΘΑΜΟΣ
Και οι δύο πόλοι που στηριζουν τον πόλο του Φαλλού στην πλευρά Α είναι διακοσμημένοι με έναν οφθαλμό που σκιαγραφείται στο λευκό κοντά στην άκρη τους. Αυτό ισχύει και για τον κύριο πόλο του Φαλλού στην πλευρά Β.
Και στις δύο πλευρές ο όρθιος πόλος του Φαλλού έχει επίσης μια σειρά από οφθαλμούς σε τακτά χρονικά διαστήματα κάτω από τον κύριο οφθαλμό.
Παρατηρούμε παραπάνω μια ομοιογενή ομολογία μεταξύ του οφθαλμού και του φαλλού μέσα στη Διονυσιακή Λατρεία. Αυτοί οι ομοιόμορφοι, σε αυτό το ύφος, «οφθαλμοί» συνδέονται συχνά με τα Διονυσιακά ιερά αντικείμενα και όντα. Οι οφθαλμοί με φτερά ή οι οφθαλμοί σημεία πολλές φορές καλύπτουν το Διονυσιακό όν. Σημεία οφθαλμών εμφανίζονται, πυκνά, και στις δύο πλευρές του περιζώματος του ενδύματος του Σατύρου, κάνοντας τις πλευρές του σατύρου να μοιάζουν με ένα αλλόκοτο ή παράξενο προσωπείο με βλοσυρούς μανιώδεις οφθαλμούς από κάθε πλευρά της Φαλλικής άκρης.
Οι οφθαλμοί διακρίνονται επίσης και στο ιθυφαλλικό ένδυμα των ηθοποιών, ενδεδυμένοι ως ετοιμοπόλεμοι Αλέκτωρες που αναπαριστώνται σε ένα αττικό ερυθρόμορφο αγγείο του -420, αλλά εδώ, εκτός από τους προεξέχοντες «οφθαλμούς» στις δύο πλευρές του ενδύματος, τους Αλέκτωρες (όπως ο πόλος του φαλλού στον αττικό κύλικα της Φλωρεντίας), καλύπτονται και με διακεκομμένους κύκλους, οι οποίοι εξυπηρετούν διπλό ρόλο στην αφομοίωση αυτών των Διονυσιακών οφθαλμών στα φτερά των πτηνών.
Για να ολοκληρωθεί η αποθηρίωση των Φαλλικών πόλων στον αττικό κύλικα της Φλωρεντίας, αυτιά αλόγου εμφανίζονται στον κύριο φαλλικό πόλο και στις δύο πλευρές και κάτω από αυτές πέντε ρυτιδιασμένες γραμμές υπογραμμίζουν την άκρη σαν να είναι το κεφάλι ενός ζώου.
Το κεφάλι των ζώου και οι οφθαλμοί είναι συμβολικές εκφράσεις κατοχής από μια «ξένη» θεϊκή και κτηνώδη εξουσία. Οι Φαλλικοί πόλοι, στην πραγματικότητα, όπως καταγράφεται από τις αρχαίες πηγές μας, αναπαριστώνται για να τιμήσουν την πράξη αυτής της κατοχής.
ΤΟ ΑΙΤΙΟΝ
Ο σχολιαστής του Αριστοφάνη στους Αχαρνής 243 αφηγείται το Αίτιον αυτής της τελετής:
« ― Ο φαλλός έγινε μέρος της λατρείας του Διονύσου από κάποια μυστική τελετή. Για τον φαλλό, λέγεται το εξής.
Ο Πήγασος πήρε την εικόνα του Διονύσου από τις Ελευθερές-Οι Ελευθερές είναι πόλη της Βοιωτίας- και την έφερε στην Αττική. Οι Αθηναίοι, όμως, δεν δέχθηκαν τον θεό με ευλάβεια, αλλά δεν έμειναν ατιμώρητοι με αυτή την απόφαση τους, γιατί, καθώς ο θεός ήταν θυμωμένος, μια ασθένεια επιτέθηκε στα γεννητικά όργανα των ανδρών και η συμφορά αυτή ήταν ανίατος. Όταν υπέφεραν υποκύπτοντες στην ασθένεια, η οποία ήταν υπεράνω όλης της ανθρώπινης μαγείας και επιστήμης, οι απεσταλμένοι στάλθηκαν βιαστικά προς αναζήτηση λύσης στους θεϊκούς χρησμούς. Όταν αυτοί επέστρεψαν, ανέφεραν ότι η μόνη θεραπεία ήταν γι αυτούς ήταν να δεχθούν τον θεό με όλο το σεβασμό.
Ως εκ τούτου, υπακούοντας σε αυτούς τους χρησμούς, οι Αθηναίοι ιδιωτικά και δημοσίως, κατασκεύαζαν φαλλούς, και με αυτούς έδωσαν φόρο τιμής στον θεό, κάνοντάς και για τους ίδιους ένα μνημείο για τον δικό τους πόνο.»
Ο σχολιαστής δεν αναφέρει ολόκληρη την ιστορία πίσω από τη μορφή του φαλλού, που έχει ο ίδιος, λέει, έχει να κάνει με μια μυστική τελετή, αλλά μας μιλάει μόνο για την χρήση του σε αθηναϊκό δημόσιο τελετουργικό. Ακόμη και εδώ μιλάει μάλλον περίεργα για τις λεπτομέρειες της «ασθένειας» που έπληξε τα γεννητικά όργανα των Αθηναίων.
Για να βρούμε περισσότερα εμείς, πρέπει να στραφούμε σε ένα άλλο Αίτιο για μία παρόμοια δημόσια λατρεία, προς τιμήν του Διόνυσου, με Φαλλούς που φτιάχνονται από πηλό στα Αλώϊα.
Τις πληροφορίες τις παίρνουμε από τα σχόλια σε δύο αραιές παραγράφους του Λουκιανού:
Η μία εξηγεί μια αναφορά στον «Ικάριο», και η άλλη στα «Αλώϊα». [Λουκ.Διαλ.4.1-5]
«― Αυτός ο Ικάριος ήταν Αθηναίος αγρότης. Λένε ότι ο Διονύσιος του έδωσε το αμπέλι με τα σταφύλια πρώτα σε αυτόν, εξ΄αιτίας αυτού ο πρώτος αμπελώνας ονομάστηκε «Ικαρία» καθώς και το έδαφος όπου αναπτύχθηκε το φυτό.
Αυτός ο Ικάριος έδωσε μερικό μούστο από τα τσαμπιά των σταφυλιών στους αττικούς ποιμένες για να πιουν. Το ήπιαν και τότε πίστεψαν ότι οι άλλοι, οι οποίοι είχαν πέσει σε έναν βαθύ ύπνο από την κατανάλωση του οίνου, ήταν νεκροί, έτσι σκότωσαν τον Ικάριο νομίζοντας ότι ο Ικάριος τους είχε δώσει ένα θανάσιμο δηλητήριο, όχι μόνο σε αυτούς που είχαν κοιμηθεί αλλά επίσης και σε εκείνους που ήταν ξύπνιοι και τους είχε δώσει ένα ποτό που παράγει τρέλα και τους εφερε στην κατάσταση μιας μεθυσμένης οργής.
Έτσι έτσι πέθανε ο Ικάριος. Όταν ανάκτησαν πάλι τις αισθήσεις τους από την μέθη ο Διονύσιος τους έδειξε το εξής είδος οργής. Τους πλησίασε με τη μορφή ενός όμορφου αγοριού αγόρι, τους οδήγησε σε τρέλλα με την επιθυμία για συνουσία, και τους ενθάρρυνε να τον αποπλανήσουν. Αλλά αμέσως εξαφανίστηκε. Οι ποιμένες, βλέποντας ότι εξακολουθούσε να τους υπόσχεται ότι θα τους αφήσει να τελειοποιήσουν τις επιθυμίες τους, παρέμεναν στην αιχμή της διέγερσης τους. Πράγματι παρέμειναν σε αυτή την κατάσταση αμείωτης διέγερσης συνεχώς ως αποτέλεσμα της οργής του Διονύσου. Στη συνέχεια, εγκατέλειψαν τον θεό κατασκευάζοντας τέτοια κεραμικά ειδώλια σύμφωνα με το Μαντείο και τα ανέθεταν ως αναθηματικές προσφορές ως υποκατάστατα των ιδίων για να σταμαήσουν αυτή την διέγερση και την τρέλα τους.
ΤΑ ΑΛΩΪΑ: είναι μία εορτή στην Αθήνα η οποία περιέχει τα μυστήρια της Δήμητρος, της Κόρης και του Διονύσου με την κοπή της αμπέλου και την γεύση του οίνου που βρίσκεται ήδη αποθηκευμένος και ωριμάζει, η εορτή πραγματοποιείται στην Αθήνα, στην εορτή παρουσιάζουν αντικείμενα που μοιάζουν με αρσενικά γεννητικά όργανα, τα οποία συσχέτιζαν με την ασφάλεια της δημιουργίας για την ανθρώπινη αναπαραγωγή, διότι ο Διονύσιος δίνει τον οίνο αυτό ως το φάρμακο για την υποκίνηση της ερωτικής επαφής. Το έδωσε στον Ίκαρο, τον οποίον οι ποιμένες που τον σκότωσαν είχαν άγνοια των επιπτώσεων της κατανάλωσης οίνου. Τότε υπέφεραν από την μανία της τρέλλας και της υποκίνησης της ερωτικής πράξης στο νεαρό αγόρι που ήταν ο Διόνυσος (προς τον Διόνυσον υβριστικώς κινηθήναι), και διατήρησαν αυτή τη στάση διέγερσης των γεννητικών οργάνων τους. Ένα Μαντείο τους συμβούλεψε ότι για να σταματήσει αυτή η «τρέλλα» πρέπει να δημιουργήσουν κεραμικά γεννητικά όργανα και να τα προσφέρουν ως αναθήματα.
Όταν συνέβη αυτό, απελευθερώθηκαν από το κακό, και αυτή η εορτή είναι μια Μνημηία αυτής της οργής του Διονύσου και της «τρέλλας» από την ταλαιπωρία.―»
Από τα σχόλια στον Λουκιανό και από συγκρίσιμες ιστορίες από αλλού στην Ελλάδα φαίνεται σίγουρο ότι η «ασθένεια» που αναφέρεται από τον σχολιαστή των Αχαρνών του Αριστοφάνους, είναι η μόνιμη στύση στους άνδρες.
[Η αποσπασματική τρίτη στήλη του Monummentum Archilochium αφορά μια παρόμοια ιστορία.Εάν είναι σωστή, τότε το «συμπλήρωμα» ( οι ασθενείς) εις τα αιδοία προτείνεται ως παραλλαγή, αλλά δεν υπάρχει κάτι στο κείμενο για να προτάξει αυτή την παραλλαγή σε νοσώδεις. Εφόσον οι φαλλικές τελετουργίες θεωρούνται γενικά αναμνηστικές, μια ασθένεια αυτού του είδους , που ανέφερε ο σχολιαστής στον Λουκιανό, φαίνεται αρκετά πιθανή. Βλέπε την «ασθένεια» που έπληξε τα γεννητικά όργανα των ανδρών στην Λάμψακο μετά την απέλαση του Πρίαπου, ο μύθος εξηγεί τον ιθυφαλλισμό των Σατύρων. Sissa και Detienne 1989]
Η Sissa και ο Detienne το εξηγούν ως μια αντίφαση δύο ξεχωριστών καταστάσεων που οι αρχαίοι ιατρικοί συγγραφείς αναφέρονται για αυτές ως «Σατυρίαση"»και ως «Πριαπισμός».
Η πρώτη είναι μια εμμονική σεξουαλική ανασφάλεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση και θάνατος. Η δεύτερη, ο «πριαπισμός», είναι μια μόνιμη διέγερση του πέους, που δεν επιτρέπει καμμία ευχαρίστηση ούτε φέρει οργασμό. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί ο σχολιαστής αναφέρεται στην κατάσταση ως «τρέλλα», αφού η σατυρίαση μοιάζει περισσότερο με μια εμμονή παρά με μια φυσική παθολογία, ενώ ο άλλος σχολιαστής αναφέρεται στην κατάσταση ως «ασθένεια», δεδομένου ότι η ιστορία του επικεντρώνεται όχι στη αποπλάνηση, αλλά στον πριαπισμό που προκύπτει. Ο μύθος της ασθένειας που προκλήθηκε από τους Αττικούς ποιμένες εξηγεί μια άλλη λεπτομέρεια στον κύλικα της Φλωρεντίας. Από τους οκτώ άνδρες στο επίπεδο του εδάφους στην πλευρά A (εικ.1), οι κεντρικοί έξι, οι οποίοι κάμπτονται κάτω από το βάρος του πόλου και οι οποίοι είναι κατά τα άλλα γυμνοί, όλοι φέρουν φαλλό σε στύση και βαμμένο σε κόκκινο χρώμα . Μόνο αυτοί οι έξι κεντρικοί άνδρες στην πλευρά Α, όπως και οι έξι άντρες στην πλευρά Β, φαίνονται ότι φέρουν πραγματικά τον πόλο του φαλλού. Ο άνδρας που τους βλέπει στο μπροστινό μέρος δεν έχει προστιθέμενο φαλλό και, όπως είναι σαφώς διαφοροποιημένος στη στάση του σώματος και στη θέση του, στέκεται ευθεία και στις μύτες των ποδιών του, μπορούμε να συμπεράνουμε επίσης ότι αυτός ξεχωρίζει από την στάση του. Αυτό επιβεβαιώνεται από την παρατήρηση στο ότι δεν βοηθά στην ανύψωση του πόλου του φαλλού, αφού το χέρι του είναι σαφώς σκιαγραφημένο μπροστά στον πόλο, και όχι κάτω από αυτόν. Παρατηρούμε ότι τον συνοδεύει ένας άνθρωπος στο πίσω μέρος, ο οποίος επίσης δεν έχει προσθέσει φαλλό (υπάρχει ένα σπάσιμο εδώ, αλλά λίγο υψηλότερα από εκεί θα περίμενε κανείς να βρεί το φαλλό) και ο οποίος επίσης κλίνει προς τον πόλο στις μύτες των ποδιών του και προφανώς δεν φέρει το βάρος του φαλλού.
Πιστεύεται ότι αυτοί οι δύο άνδρες συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του πόλου του φαλλού και αποτρέπουν την ανατροπή του. Αμφιβάλλω όμως εάν αυτοί οι άνδρες σε αυτή τη θέση, θα μπορούσαν να αποτρέψουν ένα τέτοιο ατύχημα. Αντ 'αυτού προσφέρω την ακόλουθη εξήγηση.
Ο Αριστοτέλης και ο Σήμος της Δήλου καθιστούν σαφές ότι οι φαλλοφόροι τραγουδούσαν και χόρευαν καθώς έφεραν τον φαλλό, αν και χωρίς αμφιβολία, δεδομένης της φύσης της κύριας άσκησης τους, το τραγούδι περιοριζόταν σε περιοδικές ανασκευές και ο χορός σε μερικά βασικά βήματα συνέπεια του μεγάλου βάρους του πόλου. Όπως και στους Αχαρνής του Αριστοφάνη, ο Δικαιόπολις τοποθετεί τον εαυτό του μπροστά από τον πόλο του φαλλού καθώς υμνεί τον ύμνο του στον Φαλλή, έτσι και ο Αριστοτέλης, όπως στην κωμωδία με τους «εξαρχοντες» των φαλλικών ύμνων, σημειογραφεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του βάρους του ύμνου και του αυτοσχεδιασμού έπεφτε πάνω σε ένα άτομο που είχε διακρινόταν από τον χορό των φαλλοφόρων. [Αριστ, Ποιτ. 1149 α10-12] Σε έναν Βοιωτικό κάνθαρο, βρίσκουμε έναν άνδρα που είναι στραμμένος προς την σειρά των ιθύφαλλων χορευτών και κάνοντας μια συγκρίσιμη χειρονομία, απλώντας τα χέρια προς αυτούς, να τους δείξει ότι αυτός τους απευθύνει τον ρυθμό με τον ύμνο (βλέπε εικ. 3).
Ένας Αττικός κρατήρας του -5 αιώνα. Αναπαριστά επίσης αυτή την χειρονομία, αυτή τη φορά από έναν πιο κοσμικό άνδρα που έχει να αντιμετωπίζει μια σειρά από ιππείς στρουθοκαμήλων
ΕΙΚ. 4
Πρέπει να νοήσουμε αυτόν τον άνδρα που είναι στραμμένος προς τους άλλους ως Εξάρχων που τροφοδοτεί το χορό με κατάλληλα άσεμνους στίχους έτσι ώστε οι Ιθύφαλλοι να είναι ικανοί να του ανταπαντήσουν με ρυθμό κορύφωσης. Όσο για τον άνθρωπο που βρίσκεται στο πίσω μέρος του πόλου του φαλλού, θα είμαι λιγότερο συγκεκριμμένος, αλλά θα γράψω κάποια εικασία αργότερα.
Τα ζωομορφικά χαρακτηριστικά του πόλου του φαλλού είναι ιδιαίτερα κατάλληλα, δεδομένου της έννοιας του φαλλού ως τον κάτοχο του κατεχομένου του, μια άποψη που είδαμε επίσης να εκδηλώνεται στο αίτιο για την φαλλική πομπή, στην οποία φαίνεται ότι τα γεννητικά όργανα παίρνουν τον έλεγχο σαν να είναι υπό την επίδραση μιας ξένης και εχθρικής εξουσίας (στην περίπτωση αυτή την οργή του Θεού).
Τα Αίτια για τη φαλλική πομπή των Διονυσίων και των φαλλικών αναθημάτων των Αλώϊων, και τα δύο συμφωνούν ότι η «επιδημία» ή η τρέλα, αν και προκλήθηκε από τη δύναμη του θεού, είχε ως αποτέλεσμα μια κατάσταση τουλάχιστον συμβατή με τα κοινωνικά πρότυπα της σεξουαλικής συμπεριφοράς, εφ 'όσον οι φαλλοί αντιπροσωπεύουν και στις δύο μαρτυρίες τους φαλλούς του ανδρικού πληθυσμού της Αθήνας, και στην τελευταία μαρτυρία, αν και η πρόκληση είναι ομοιογενής, οι Αθηναίοι ποιμένες παίζουν ενεργό σεξουαλικό ρόλο στην συνάντηση τους με τον Διόνυσο, ή τουλάχιστον θα είχαν παίξει, αν δεν είχαν ματαιωθεί από την έγκαιρη εξαφάνιση του θεού. Αυτό φαίνεται να είναι η κύρια επιμονή των φαλλοφόρων, στον κύλικα της Φλωρεντίας, το γεγονός ότι, υψώνουν τον φαλλό τους που μεταφέρουν σαν τους δικούς τους.
Αλλά μια πολύ διαφορετική αντίληψη του φαλλού, όχι Του φαλλού του ιδίου, αλλά ως του φαλλού του άλλου, ως απειλητικού και επεμβατικού φαλλού, εκφράζεται σαφώς από το τραγούδι των Ιθύφαλλων που σώζεται από τον Σήμο της Δήλου: «Δώστε δρόμο, δώστε τόπο, δημιουργήστε χώρο για τον θεό. γιατί ο θεός επιθυμεί να πορευτεί διά μέσου ορθός» (FGrH 396 F 24). Αυτή η αντίληψη για τον φαλλό εξηγεί μερικά από τα άλλα χαρακτηριστικά του πόλου του φαλλού στον κύλικα της Φλωρεντίας.
Δύο Διονυσιακά πλάσματα αποτελούν μέρος του άρματος, στην πλευρά Α ένας τεράστιος Σάτυρος, στην πλευρά Β ένα όν, με διευρυμένο στήθος, κοιλιά και γλουτούς, μια απομίμηση ενός ενδεδυμένου Κωμαστή. Κάθε ένας έχει και τα δύο πόδια συνδεδεμένα στην οριζόντια βάση και το καθένα βοηθά στη στήριξη του κύριου πόλου, ο σάτυρος βρίσκεται και με τα δύο χέρια του, τοποθετημένος κάπου στο μέσο σημείο του ορθοστατικού πόλου, ο δεύτερος, ο Κωμαστής, με το αριστερό του χέρι στα δύο τρίτα του μήκους προς την κορυφή του πόλου του φαλλού. Σχισμές γραμμών χαρακτηρίζουν το πίσω μέρος του του δεξιού ποδιού του σατύρου και δείχνουν ότι ο όρθιος πόλος υψώνεται ανάμεσα από τα πόδια του. Στην πλευρά Α υπάρχει και ακόμα ένα όν. Αυτός έχει κανονική ανθρώπινη μορφή και
μέγεθος και έτσι, πρέπει να είναι ένας από τους ανθρώπους διασκεδαστές, και δεν είναι μέρος του άρματος. Ωχεί τον σάτυρο σαν άλογο και χτυπάει τα πλευρά με ένα μαστίγιο που φέρει στο αριστερό του χέρι. Στο δεξί του χέρι φέρει αυτό που συνήθως αναγνωρίζεται ως ένα κέρατο για τον οίνο, αλλά το μέγεθός του και ο τρόπος με τον οποίο το κρατά υποδηλώνει ότι αυτό το κέρατο μπορεί να είναι ένα μουσικό όργανο (Κέρας).
Ο Cook (1914, 592) ήταν ο πρώτος που πρότεινε ότι τα όντα στον κύλικα της Φλωρεντίας είναι νευρόσπαστα, δηλαδή κούκλες κινούμενες με σχοινιά.
Αυτή η πρόταση στη συνέχεια απορρίφθηκε από τους Nilsson[1906,265], Vallois [1922,622], Deubner 1932,136], Herter [1938, 1674] και άλλους, που θεωρούσαν ότι οι «δαιμονικοί χαρακτήρες», δηλαδή ο σάτυρος και ο κωμαστής, ήταν μυθοποιημένοι καλλιτέχνες και δεν ήταν μέρος του φαλλικού πόλου καθόλου. Αλλά η μυθολογική ερμηνεία δεν ταιριάζει με τις λεπτομέρειες του αγγείου.
Οι άνδρες που εκπροσωπούν τους δαιμονικούς χαρακτήρες και πρέπει να μυθοποιηθούν, ως αποτέλεσμα πρέπει να αναπαρασταθούν ως μεγαλύτεροι από το κανονικό μέγεθος δεν είναι αδύνατο να γίνει, αλλά είναι σχεδόν απίθανο ότι ο σάτυρος θα λάβει αυτή τη θεραπεία και όχι ο άνθρωπος που καβαλά στην πλάτη του. Πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι είναι ένας ρεαλιστικά εκπροσωπούμενος άνθρωπος που καβαλά το πίσω μέρος ενός μυθολογικού πλάσματος ;
Πιο πιθανό, ίσως, είναι η εξέταση του άρματος από την προοπτική ενός δομικού μηχανικού. Αν οι «δαίμονες» είναι απλώς καποιο βάρος και όχι δομική κατασκευή που φέρει βάρος, δεν υπάρχει κανένας τρόπος τότε να διατηρηθεί ο φάλλος όρθιος.
Αλλά η πιο κρίσιμη λεπτομέρεια έχει παραβλεφθεί από όλους. Τα πόδια του σατύρου δεν στέκονται στην κορυφή του πόλου φάλλου. Παριστάνονται προσεκτικά να φθίνουν στο πλάι, όχι την κορυφή του βασικού πόλου, υποδεικνύοντας ότι ο σάτυρος δεν στέκεται στον πόλο, αλλά στην ουρά. Στην πλευρά Β τα πόδια του κωμαστή δεν εμφανίζονται καθόλου, οι αστράγαλοι του εμφανίζονται να βγαίνουν από τον βασικό πόλο. Ο πόλος εκατέρωθεν του αγγείου είναι εφοδιασμένος με ένα σύστημα σχοινιών. Υπάρχει ένα μεγάλο σχοινί που κατέρχεται σαν ένα τράβηγμα από το λαιμό του όρθιου πόλου φάλλου από κάθε πλευρά. Στην πλευρά A εκτείνεται μεταξύ των αστραγάλων του σατύρου ώσπου χάνονται από το βλέμμα. Φαίνεται ότι αρχίζουν να καμπυλώνουν προς τα πίσω, ίσως επειδή ο ζωγράφος τα έχει ενωσει με τον διακοσμητικό κισσό που ισορροπεί τη σύνθεση στο πάνω αριστερό μέρος του κύλικα , αλλά το σχοινί και ο κισσός διατηρούνται διακριτά στην πλευρά Β. Παρατηρούμε επίσης ότι κάθε άρμα έχει ένα διπλό σχοινί περίπου στο ένα τρίτο του μήκους του όρθιου φαλλού που ενώνει τον όρθιο φαλλό με τη βάση και μέσω του οποίου περνάει το πρώτο σχοινί (που αναφέρεται ως το «χαλινάρι του φαλλού»). Και τα δύο δεν είναι ιδιαίτερα διακοσμητικά και ούτε θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δομική υποστήριξη. Επιπλέον, υπάρχουν δύο αντικείμενα που μοιάζουν με γιρλάντες και εξέρχονται από τη μύτη του όρθιου φαλλού,
Μια ένδειξη για τη σύνοψη του συστήματος των σχοινιών θα μπορούσε να προσφερθεί παρατηρώντας τον άνθρωπο στο αντίθετο άκρο του βασικού πόλου από τον «Εξάρχων» Ενώ οι έξι άνδρες στην πλευρά Β και οι έξι οι εσωτερικοί άνδρες στην πλευρά Α είναι όλοι λυγισμένοι κάτω από το βάρος του φαλλού, ο άνθρωπος στο τελος όχι μόνο στέκεται ευθύς, αλλά φαίνεται να πατάει και στις μύτες των ποδιων του. Επιπλέον, τα χέρια του και οι ώμοι δεν εμφανίζονται κάτω από τον πόλο του φαλλού αλλά πάνω από αυτόν. Θα έλεγα ότι είναι αυτός που τραβά το «χαλιναρι» του φαλλού. Πρέπει να φανταστούμε ότι ο όρθιος πόλος είναι αρθρωτός και μόνο κουνιέται πάνω-κάτω ανάμεσα στα πόδια του σατύρου, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν κατάλληλα αντίβαρα στη μύτη του φαλλού, ή υποθέτουμε ότι κάποιος τραβά ένα από τα σχοινιά που μοιάζουν με χαλινάρια στη μύτη του φαλλού.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ως εικασία, αλλά υπάρχουν κάποια στοιχεία που το υποστηρίζουν.
Η ιεροτελεστία της Φαλλοφορίας ή της όρχησης με φαλλούς φαίνεται να τελείται στην Κεντρική Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Υπάρχουν επίσης αποδεικτικά στοιχεία για την τελετή στο Άργος και στην Εύβοια και φαίνεται από παραστάσεις του Διόνυσου ότι η τελετή ήταν γνωστή στην Αθήνα. Ήταν τελετή εξαπλώθηκε στην αποικία του Άργους στη Ρόδο , την Κόρινθο, τη Σικυώνα, στις Θήβες, και τη Φιγαλεία.
ΟΙ ΦΑΛΛΙΚΕΣ ΡΑΒΔΟΙ ΣΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΕΝ ΑΣΤΥ- ΟΙ ΦΑΛΛΙΚΟΙ ΡΑΒΔΟΦΟΡΟΙ
Οι Φαλλικές ράβδοι είναι πολύ διαφορετικές από τους τεράστιους Φαλλούς στα άρματα .Τα αρχαία κείμενα τις συνδέουν αποκλειστικά με τις διονυσιακές πομπές, και πιο συχνά με τις διονυσιακές πομπές στην Αθήνα.[Αριστοφ. Αχαρ. 243 Κλημ. Προτρπ. 34.2 , Σουδα φαλλοί]. Ο σχολιαστής του Αριστοφάνη στους Αχαρνής 243a, τις περιγράφει ως εξής:
« ένα μακρύ κομμάτι ξύλου με ένα δερμάτινο φαλλό στο τέλος.»[Σχόλια Αριστ. Αχ. 243]
Το «Μακρύ» είναι φυσικά σχετικό, αλλά η λεπτομέρεια «τοποθετείται με ένα δερμάτινο φαλλό στο τέλος » δείχνει ότι το σχόλιο δεν αναφέρεται στα γιγαντιαία φαλλικά άρματα όπως είδαμε στον Αθηναϊκο κύλικα, που φυλάσσεται στην Φλωρεντία, τα οποία είναι προφανώς εξ ολοκλήρου από ξύλο, όπου κάθε Φαλλικός πόλος που είναι σκαλισμένος από ένα κομμάτι ξύλου, και περιγράφεται με μεγαλύτερη ακρίβεια ότι «αντιπροσωπεύει» τους μεγάλους φαλλούς και όχι αυτούς που είναι προσαρμοσμένοι πάνω μαζί τους. Στην περίπτωση των φαλλικών ράβδων, η διαίρεση μεταξύ ξύλινου ραβδιού και δερμάτινου φαλλού τονίζεται από την χρήση της κόκκινης βαμμένης προσθήκης στο φαλλικό άκρο των ράβδωνν από τον ζωγράφο Πιστοξένου [-499 – 450] (βλεπε εικόνα) Η ραβδος έχει τον χαρακτηριστικό οφθαλμό και είναι διακοσμημένη (ισως) και με κισσό αλλά και με κόκκινο ιμάντα (κορδέλα). Ο Χορός έχει σχεδόν φαλακρές κεφαλές συνδεδεμένες επίσης με κόκκινες ιμάντες και λοξές γενειάδες Οι ανδρες έχουν επίσης μακρείς βοστρύχους που κρέμονται από τις πλευρές και το πίσω μέρος των κεφαλιών τους. Στην περίπτωση αυτή, οι λεπτομέρειες του σχετικού μεγέθους των κεφαλών, τα μεγάλα μάτια, τα άκαμπτα στόματα και μια γενική ομοιότητα των χαρακτηριστικών προτείνουν ένα ομοιόμορφο προσωπείο μάσκας. Ο χορός φέρει ως τον αστράγαλο τα ενδύματα με θηλυκές υπερβολές, , αλλά αυτή τη φορά τα ενδύματα είναι ακόμα πιο οζώδη, με υπερκαλύψεις κάτω από τα στήθη και με την προσθήκη περίπλοκων πτυχών. Οι άνδρες φορούν κοθόρνους αλλά αυτή τη φορά περισσότερο κομψούς με αναποδογυρισμένα δάχτυλα ποδιών, τα οποία μπορεί να υπογραμμίσουν τον χορό που χορεύουν. Μόνη απουσία ο κισσός στο ένδυμα αλλά υπαρχει ως διακοσμηση στο αγγείο Εμφανώς πάνω από τις λαβές.
Επιπλέον, ο σχολιαστής μας ενημερώνει ότι οι Αθηναίοι το έφεραν οι ίδιοι, τόσο «δημόσια» όσο και «ιδιωτικά» στους φαλλούς. Τα μεγάλα άρματα που παρέχονται από την πόλη ή τον δήμο.
Σε αντίθεση με τους Φαλλοφόρους που βλέπουμε στον Αθηναϊκό κύλικα, οι χοροί με τις Φαλλικές ράβδους είναι εξαιρετικά ευκίνητοι και ενεργοί. Αν και υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι Φαλλικοί ραβδοφόροι θα μπορούσαν επίσης να κάνουν χρήση ενός Έξαρχου, ο ρόλος του Εξάρχοντος σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ μικρότερης σημασίας. Σίγουρα οι οι παραστάσεις στα αγγεία παρουσιάζουν ομάδες ανδρών χωρίς προφανείς ηγέτες και με μικρό συντονισμό στις κινήσεις τους. Δεν δίνουν σημασία στον αριθμό της ομάδας τους και οι κινήσεις στα Σχήματα είναι ζωντανές και άγριες. Η φαλλική ράβδος είναι η « σκυτάλη» που φαίνεται να δίνει τον ρυθμό στις ομάδες και εξυπηρετεί τόσο το θέαμα όσο και τη μουσική.
Ο.ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ
Φαλλοφορία και ο Θεός που έρχεται. (1)
Σας πηγαίνω εναν μηνα πισω στο χρονο... οπου ο Διόνυσος προεδρευει στην αναβλυση του καθαρού οίνου στην εορτή του στην Ηλιδα, όταν οι 16 Ιέρειες που απευθυνουν επικλησεις με την μορφή του ταυρου «που σκιρτά» . Είναι η ημέρα της εορτής που καλείται «αναβρασμός» (Θυια), γιατι οι σφραγιστοί πίθοι ξαφνικα γεμιζουν από μονοι τους με εναν οινο που αναβραζει ..που αφριζει. Σαν μια υγρή φωτιά ο νεος οινος αναβλυζει απο τους πιθους. Ο ιδιος ο θεος του καθαρου οινου εξουσιαζει το αιμα ,στον αναβρασμο..του αιματος..αυτου του αίματος που κατα προνομοιουχο τροπο κυριευει το σωμα της Μαινάδας. Απο την εποχή του Ομηρου η Μαινας ειναι μια γυναικα «με καρδια που σπαρταρά» αυτη που ριχνεταιεκτος εαυτου μακρια απο την πολη ..περα στο βουνό Η Μαινας εχει καταληφθει απο τον Διόνυσο..σκιρτά...παραφέρεται με εναν εσωτερικο αναβρασμο που εχει την εδρα του στην καρδια...στο οργανο που είναι πληρες αιματος..το τμημα του γυναικείου σωματος που ολοκληρωτικα κατέχεται από το παλλόμενο αίμα. Οι Μαινάδες είναι οι Θυιαδες...αλλα ακριβεστερα οι Αναβράζουσες.
Η καρδια ειναι προικισμενη με αυτονομία επιμενει ο Αριστοτέλης στην πραγματεία του περι ζωων κινησεως 703, μια ξεχωριστη υπαρξη με αυτοματες κινησεις και αυτοχθονη ζωτικοτητα. Δεν ειναι η μονη που απολαμβανει το προνομοιο της αυτονομης ζωης όμως...υπαρχει και ο φαλλος που τιθεται σε κινηση χωρις να διαταχθει απο το νοητικο μερος, που αυξανεται και ελαττώνεται σε ογκο, μαζευεται και εκτεινεται, κατεχει μεσα του, οπως η καρδια, ενα «ζωτικο υγρο».Η αυτονομια εκδηλωνεται στη δυναμη του σπερματος που αναβλυζει απο μεσα του σαν ενα ειδος ζωου ..γραφει ο Αριστοτελης.
Ο ΧΡΟΝΟΣ
Ο φαλλος δηλωνει την «γενετήσια δυναμη» στην εορτή του Διονυσου, και την Φαλληφορία στα Διονυσια εν Αστει που γίνεται στο μεσον περιπου του Ελαφηβολιωνος μηνος , τοτε που η γη αρχιζει να γεμιζει απο σφριγος χυμους και υγρα , τοτε που χαιρετιζεται ο ερχομος της Ανοιξης, τοτε που φανερώνεται μπροστα στους Σατυρους, που σκιρτουν ο φαλλος και ο Διόνυσος επιστρεφει στην πολη ...επιδημει μεσα μας ......στην ισημερία των Αθηναιων...η ημερα του Φαλλου είναι η υπερδυναμη του Διονυσου που εκτιθεται στη θεα, θεαμα για ολοκληρη την πολη της ζωτικής ορμής που αρδευει τη Φυση , τα φυτά , τα δενδρα και τις ζωντανες υπαρξεις οποισδηποτε κι αν ειναι το φυλο τους..
ΟΧΟΥΝΤΕΣ ΤΟΝ ΦΑΛΛΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΟ ΣΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΕΝ ΑΣΤΕΙ
Η ΕΙΚΟΝΟΛΟΓΙΑ, Η ΛΑΤΡΕΙΑ. ΤΟ ΑΙΤΙΟΝ. (2)
ΟΧΟΥΝΤΕΣ ΤΟΝ ΦΑΛΛΟ
Παραδόξως είναι η πιο αδιαμφισβήτητη «φαλλική» των τελετουργιών του Διονύσου όπου η ασάφεια μεταξύ των δύο φύλων εκφράζεται απόλυτα. Φαλλικές πομπές για τον Διόνυσο πραγματοποιούνταν σε ολόκληρη την Ελλάδα από τους Ίωνες και πιστοποιούνται στα Διονύσια εν Αγροίς και στην μεγάλη Πομπή των Διονυσίων εν Άστυ στην Αθήνα.
Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε και θα περιγράψουμε την πραγματική εικόνα του Φαλλού των Φαλληφορίων καθώς και τις ενδυμασίες των συμμετεχόντων, θα δούμε επίσης ότι τα φαλλικά τελετουργικά είχαν μια θέση σε συγκεκριμένα Διονυσιακά μυστήρια. Φυσικά, οι περισσότερες από τις πληροφορίες μας αφορούν τις δημόσιες τελετές.
Η ΠΟΜΠΗ
Η πομπή των Διονυσίων αρχίζει και τελειώνει με έναν πόλο φαλλού, ή πολλούς πόλους φαλλού, τους οποίους οι αρχαίοι συγγραφείς χαρακτηρίζουν ως ένα «μακρύ κομμάτι ξύλου» με δερμάτινα (ή ίσως «σύκινα») γεννητικά όργανα στην κορυφή.
[Βλέπε Αριστοφάνης Αχαρνής 243, Σούδα: φαλλοί (φ59,φ60), στον Πλούταρχο Ηθ. 527d τεκμηριώνεται η θέση του Φαλλού στο τέλος της Πομπής, ακολουθούμενος από τους Χορούς (Αριστ. Αχαρνής 261). Ο φαλλός εμφανίζεται επίσης στο τέλος στην πομπή του Πτολεμαίου στην μαρτυρία του Καλλίμαχου (Αθήναιος 201e). Η ανάγνωση «σύκινον» στη θέση του «σκύτινον» στο σύγγραμμα είναι ίσως μια αλλοίωση (βλέπε Αντιφάνη φ120.4, από παραγραφή του αντιγραφέως του κειμένου, πάντως και οι δυο λέξεις εμφανίζονται στο Λεξικό της Σούδας, σύκινον και σκύτινον. ]
Αλλά δεν χρειάζεται να βασιστούμε σε τέτοιες περιγραφές, γιατί από τα μέσα του -6ου αιώνα, ένας Αττικός Μελανόμορφος Κύλιξ (Κύλιξ της Φλωρεντίας) απεικονίζει μια φαλλική πομπή.
(Εικ.1), (Εικ.2)
Από κάθε πλευρά του κύλικος βλέπουμε άντρες που πομπεύουν με περίτεχτους πόλους φαλλούς (εικονες 1 και 2). Ο πραγματικός πόλος του φαλλού έχει μια σύνθετη μορφή που αξίζει να περιγραφεί λεπτομερώς.
Υπάρχουν, στην πραγματικότητα, δύο κορμοί δέντρων σε κάθε πλευρά που είναι μικρότεροι ξύλινοι δοκοί , περίπου 5 μέτρα σε μήκος, οι οποίοι παίζουν τον ρόλο της στήριξης ή της βάσης για τον μεγαλύτερο όρθιο πόλο, ο οποίος είναι διπλάσιος στο πάχος και κάπως μακρύτερος. Κανένας από τους πόλους δεν είναι τέλεια ευθύς, έτσι δείχνουν ότι είναι πελεκημένοι και ο καθένας σχηματίζεται από έναν ενιαίο ξύλο κορμού. [ βλέπε την «κεραία» που σχηματίζεται στην Δηλιακή εικόνα]
Ο ΟΦΘΑΜΟΣ
Και οι δύο πόλοι που στηριζουν τον πόλο του Φαλλού στην πλευρά Α είναι διακοσμημένοι με έναν οφθαλμό που σκιαγραφείται στο λευκό κοντά στην άκρη τους. Αυτό ισχύει και για τον κύριο πόλο του Φαλλού στην πλευρά Β.
Και στις δύο πλευρές ο όρθιος πόλος του Φαλλού έχει επίσης μια σειρά από οφθαλμούς σε τακτά χρονικά διαστήματα κάτω από τον κύριο οφθαλμό.
Παρατηρούμε παραπάνω μια ομοιογενή ομολογία μεταξύ του οφθαλμού και του φαλλού μέσα στη Διονυσιακή Λατρεία. Αυτοί οι ομοιόμορφοι, σε αυτό το ύφος, «οφθαλμοί» συνδέονται συχνά με τα Διονυσιακά ιερά αντικείμενα και όντα. Οι οφθαλμοί με φτερά ή οι οφθαλμοί σημεία πολλές φορές καλύπτουν το Διονυσιακό όν. Σημεία οφθαλμών εμφανίζονται, πυκνά, και στις δύο πλευρές του περιζώματος του ενδύματος του Σατύρου, κάνοντας τις πλευρές του σατύρου να μοιάζουν με ένα αλλόκοτο ή παράξενο προσωπείο με βλοσυρούς μανιώδεις οφθαλμούς από κάθε πλευρά της Φαλλικής άκρης.
Οι οφθαλμοί διακρίνονται επίσης και στο ιθυφαλλικό ένδυμα των ηθοποιών, ενδεδυμένοι ως ετοιμοπόλεμοι Αλέκτωρες που αναπαριστώνται σε ένα αττικό ερυθρόμορφο αγγείο του -420, αλλά εδώ, εκτός από τους προεξέχοντες «οφθαλμούς» στις δύο πλευρές του ενδύματος, τους Αλέκτωρες (όπως ο πόλος του φαλλού στον αττικό κύλικα της Φλωρεντίας), καλύπτονται και με διακεκομμένους κύκλους, οι οποίοι εξυπηρετούν διπλό ρόλο στην αφομοίωση αυτών των Διονυσιακών οφθαλμών στα φτερά των πτηνών.
Για να ολοκληρωθεί η αποθηρίωση των Φαλλικών πόλων στον αττικό κύλικα της Φλωρεντίας, αυτιά αλόγου εμφανίζονται στον κύριο φαλλικό πόλο και στις δύο πλευρές και κάτω από αυτές πέντε ρυτιδιασμένες γραμμές υπογραμμίζουν την άκρη σαν να είναι το κεφάλι ενός ζώου.
Το κεφάλι των ζώου και οι οφθαλμοί είναι συμβολικές εκφράσεις κατοχής από μια «ξένη» θεϊκή και κτηνώδη εξουσία. Οι Φαλλικοί πόλοι, στην πραγματικότητα, όπως καταγράφεται από τις αρχαίες πηγές μας, αναπαριστώνται για να τιμήσουν την πράξη αυτής της κατοχής.
ΤΟ ΑΙΤΙΟΝ
Ο σχολιαστής του Αριστοφάνη στους Αχαρνής 243 αφηγείται το Αίτιον αυτής της τελετής:
« ― Ο φαλλός έγινε μέρος της λατρείας του Διονύσου από κάποια μυστική τελετή. Για τον φαλλό, λέγεται το εξής.
Ο Πήγασος πήρε την εικόνα του Διονύσου από τις Ελευθερές-Οι Ελευθερές είναι πόλη της Βοιωτίας- και την έφερε στην Αττική. Οι Αθηναίοι, όμως, δεν δέχθηκαν τον θεό με ευλάβεια, αλλά δεν έμειναν ατιμώρητοι με αυτή την απόφαση τους, γιατί, καθώς ο θεός ήταν θυμωμένος, μια ασθένεια επιτέθηκε στα γεννητικά όργανα των ανδρών και η συμφορά αυτή ήταν ανίατος. Όταν υπέφεραν υποκύπτοντες στην ασθένεια, η οποία ήταν υπεράνω όλης της ανθρώπινης μαγείας και επιστήμης, οι απεσταλμένοι στάλθηκαν βιαστικά προς αναζήτηση λύσης στους θεϊκούς χρησμούς. Όταν αυτοί επέστρεψαν, ανέφεραν ότι η μόνη θεραπεία ήταν γι αυτούς ήταν να δεχθούν τον θεό με όλο το σεβασμό.
Ως εκ τούτου, υπακούοντας σε αυτούς τους χρησμούς, οι Αθηναίοι ιδιωτικά και δημοσίως, κατασκεύαζαν φαλλούς, και με αυτούς έδωσαν φόρο τιμής στον θεό, κάνοντάς και για τους ίδιους ένα μνημείο για τον δικό τους πόνο.»
Ο σχολιαστής δεν αναφέρει ολόκληρη την ιστορία πίσω από τη μορφή του φαλλού, που έχει ο ίδιος, λέει, έχει να κάνει με μια μυστική τελετή, αλλά μας μιλάει μόνο για την χρήση του σε αθηναϊκό δημόσιο τελετουργικό. Ακόμη και εδώ μιλάει μάλλον περίεργα για τις λεπτομέρειες της «ασθένειας» που έπληξε τα γεννητικά όργανα των Αθηναίων.
Για να βρούμε περισσότερα εμείς, πρέπει να στραφούμε σε ένα άλλο Αίτιο για μία παρόμοια δημόσια λατρεία, προς τιμήν του Διόνυσου, με Φαλλούς που φτιάχνονται από πηλό στα Αλώϊα.
Τις πληροφορίες τις παίρνουμε από τα σχόλια σε δύο αραιές παραγράφους του Λουκιανού:
Η μία εξηγεί μια αναφορά στον «Ικάριο», και η άλλη στα «Αλώϊα». [Λουκ.Διαλ.4.1-5]
«― Αυτός ο Ικάριος ήταν Αθηναίος αγρότης. Λένε ότι ο Διονύσιος του έδωσε το αμπέλι με τα σταφύλια πρώτα σε αυτόν, εξ΄αιτίας αυτού ο πρώτος αμπελώνας ονομάστηκε «Ικαρία» καθώς και το έδαφος όπου αναπτύχθηκε το φυτό.
Αυτός ο Ικάριος έδωσε μερικό μούστο από τα τσαμπιά των σταφυλιών στους αττικούς ποιμένες για να πιουν. Το ήπιαν και τότε πίστεψαν ότι οι άλλοι, οι οποίοι είχαν πέσει σε έναν βαθύ ύπνο από την κατανάλωση του οίνου, ήταν νεκροί, έτσι σκότωσαν τον Ικάριο νομίζοντας ότι ο Ικάριος τους είχε δώσει ένα θανάσιμο δηλητήριο, όχι μόνο σε αυτούς που είχαν κοιμηθεί αλλά επίσης και σε εκείνους που ήταν ξύπνιοι και τους είχε δώσει ένα ποτό που παράγει τρέλα και τους εφερε στην κατάσταση μιας μεθυσμένης οργής.
Έτσι έτσι πέθανε ο Ικάριος. Όταν ανάκτησαν πάλι τις αισθήσεις τους από την μέθη ο Διονύσιος τους έδειξε το εξής είδος οργής. Τους πλησίασε με τη μορφή ενός όμορφου αγοριού αγόρι, τους οδήγησε σε τρέλλα με την επιθυμία για συνουσία, και τους ενθάρρυνε να τον αποπλανήσουν. Αλλά αμέσως εξαφανίστηκε. Οι ποιμένες, βλέποντας ότι εξακολουθούσε να τους υπόσχεται ότι θα τους αφήσει να τελειοποιήσουν τις επιθυμίες τους, παρέμεναν στην αιχμή της διέγερσης τους. Πράγματι παρέμειναν σε αυτή την κατάσταση αμείωτης διέγερσης συνεχώς ως αποτέλεσμα της οργής του Διονύσου. Στη συνέχεια, εγκατέλειψαν τον θεό κατασκευάζοντας τέτοια κεραμικά ειδώλια σύμφωνα με το Μαντείο και τα ανέθεταν ως αναθηματικές προσφορές ως υποκατάστατα των ιδίων για να σταμαήσουν αυτή την διέγερση και την τρέλα τους.
ΤΑ ΑΛΩΪΑ: είναι μία εορτή στην Αθήνα η οποία περιέχει τα μυστήρια της Δήμητρος, της Κόρης και του Διονύσου με την κοπή της αμπέλου και την γεύση του οίνου που βρίσκεται ήδη αποθηκευμένος και ωριμάζει, η εορτή πραγματοποιείται στην Αθήνα, στην εορτή παρουσιάζουν αντικείμενα που μοιάζουν με αρσενικά γεννητικά όργανα, τα οποία συσχέτιζαν με την ασφάλεια της δημιουργίας για την ανθρώπινη αναπαραγωγή, διότι ο Διονύσιος δίνει τον οίνο αυτό ως το φάρμακο για την υποκίνηση της ερωτικής επαφής. Το έδωσε στον Ίκαρο, τον οποίον οι ποιμένες που τον σκότωσαν είχαν άγνοια των επιπτώσεων της κατανάλωσης οίνου. Τότε υπέφεραν από την μανία της τρέλλας και της υποκίνησης της ερωτικής πράξης στο νεαρό αγόρι που ήταν ο Διόνυσος (προς τον Διόνυσον υβριστικώς κινηθήναι), και διατήρησαν αυτή τη στάση διέγερσης των γεννητικών οργάνων τους. Ένα Μαντείο τους συμβούλεψε ότι για να σταματήσει αυτή η «τρέλλα» πρέπει να δημιουργήσουν κεραμικά γεννητικά όργανα και να τα προσφέρουν ως αναθήματα.
Όταν συνέβη αυτό, απελευθερώθηκαν από το κακό, και αυτή η εορτή είναι μια Μνημηία αυτής της οργής του Διονύσου και της «τρέλλας» από την ταλαιπωρία.―»
Από τα σχόλια στον Λουκιανό και από συγκρίσιμες ιστορίες από αλλού στην Ελλάδα φαίνεται σίγουρο ότι η «ασθένεια» που αναφέρεται από τον σχολιαστή των Αχαρνών του Αριστοφάνους, είναι η μόνιμη στύση στους άνδρες.
[Η αποσπασματική τρίτη στήλη του Monummentum Archilochium αφορά μια παρόμοια ιστορία.Εάν είναι σωστή, τότε το «συμπλήρωμα» ( οι ασθενείς) εις τα αιδοία προτείνεται ως παραλλαγή, αλλά δεν υπάρχει κάτι στο κείμενο για να προτάξει αυτή την παραλλαγή σε νοσώδεις. Εφόσον οι φαλλικές τελετουργίες θεωρούνται γενικά αναμνηστικές, μια ασθένεια αυτού του είδους , που ανέφερε ο σχολιαστής στον Λουκιανό, φαίνεται αρκετά πιθανή. Βλέπε την «ασθένεια» που έπληξε τα γεννητικά όργανα των ανδρών στην Λάμψακο μετά την απέλαση του Πρίαπου, ο μύθος εξηγεί τον ιθυφαλλισμό των Σατύρων. Sissa και Detienne 1989]
Η Sissa και ο Detienne το εξηγούν ως μια αντίφαση δύο ξεχωριστών καταστάσεων που οι αρχαίοι ιατρικοί συγγραφείς αναφέρονται για αυτές ως «Σατυρίαση"»και ως «Πριαπισμός».
Η πρώτη είναι μια εμμονική σεξουαλική ανασφάλεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση και θάνατος. Η δεύτερη, ο «πριαπισμός», είναι μια μόνιμη διέγερση του πέους, που δεν επιτρέπει καμμία ευχαρίστηση ούτε φέρει οργασμό. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί ο σχολιαστής αναφέρεται στην κατάσταση ως «τρέλλα», αφού η σατυρίαση μοιάζει περισσότερο με μια εμμονή παρά με μια φυσική παθολογία, ενώ ο άλλος σχολιαστής αναφέρεται στην κατάσταση ως «ασθένεια», δεδομένου ότι η ιστορία του επικεντρώνεται όχι στη αποπλάνηση, αλλά στον πριαπισμό που προκύπτει. Ο μύθος της ασθένειας που προκλήθηκε από τους Αττικούς ποιμένες εξηγεί μια άλλη λεπτομέρεια στον κύλικα της Φλωρεντίας. Από τους οκτώ άνδρες στο επίπεδο του εδάφους στην πλευρά A (εικ.1), οι κεντρικοί έξι, οι οποίοι κάμπτονται κάτω από το βάρος του πόλου και οι οποίοι είναι κατά τα άλλα γυμνοί, όλοι φέρουν φαλλό σε στύση και βαμμένο σε κόκκινο χρώμα . Μόνο αυτοί οι έξι κεντρικοί άνδρες στην πλευρά Α, όπως και οι έξι άντρες στην πλευρά Β, φαίνονται ότι φέρουν πραγματικά τον πόλο του φαλλού. Ο άνδρας που τους βλέπει στο μπροστινό μέρος δεν έχει προστιθέμενο φαλλό και, όπως είναι σαφώς διαφοροποιημένος στη στάση του σώματος και στη θέση του, στέκεται ευθεία και στις μύτες των ποδιών του, μπορούμε να συμπεράνουμε επίσης ότι αυτός ξεχωρίζει από την στάση του. Αυτό επιβεβαιώνεται από την παρατήρηση στο ότι δεν βοηθά στην ανύψωση του πόλου του φαλλού, αφού το χέρι του είναι σαφώς σκιαγραφημένο μπροστά στον πόλο, και όχι κάτω από αυτόν. Παρατηρούμε ότι τον συνοδεύει ένας άνθρωπος στο πίσω μέρος, ο οποίος επίσης δεν έχει προσθέσει φαλλό (υπάρχει ένα σπάσιμο εδώ, αλλά λίγο υψηλότερα από εκεί θα περίμενε κανείς να βρεί το φαλλό) και ο οποίος επίσης κλίνει προς τον πόλο στις μύτες των ποδιών του και προφανώς δεν φέρει το βάρος του φαλλού.
Πιστεύεται ότι αυτοί οι δύο άνδρες συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του πόλου του φαλλού και αποτρέπουν την ανατροπή του. Αμφιβάλλω όμως εάν αυτοί οι άνδρες σε αυτή τη θέση, θα μπορούσαν να αποτρέψουν ένα τέτοιο ατύχημα. Αντ 'αυτού προσφέρω την ακόλουθη εξήγηση.
Ο Αριστοτέλης και ο Σήμος της Δήλου καθιστούν σαφές ότι οι φαλλοφόροι τραγουδούσαν και χόρευαν καθώς έφεραν τον φαλλό, αν και χωρίς αμφιβολία, δεδομένης της φύσης της κύριας άσκησης τους, το τραγούδι περιοριζόταν σε περιοδικές ανασκευές και ο χορός σε μερικά βασικά βήματα συνέπεια του μεγάλου βάρους του πόλου. Όπως και στους Αχαρνής του Αριστοφάνη, ο Δικαιόπολις τοποθετεί τον εαυτό του μπροστά από τον πόλο του φαλλού καθώς υμνεί τον ύμνο του στον Φαλλή, έτσι και ο Αριστοτέλης, όπως στην κωμωδία με τους «εξαρχοντες» των φαλλικών ύμνων, σημειογραφεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του βάρους του ύμνου και του αυτοσχεδιασμού έπεφτε πάνω σε ένα άτομο που είχε διακρινόταν από τον χορό των φαλλοφόρων. [Αριστ, Ποιτ. 1149 α10-12] Σε έναν Βοιωτικό κάνθαρο, βρίσκουμε έναν άνδρα που είναι στραμμένος προς την σειρά των ιθύφαλλων χορευτών και κάνοντας μια συγκρίσιμη χειρονομία, απλώντας τα χέρια προς αυτούς, να τους δείξει ότι αυτός τους απευθύνει τον ρυθμό με τον ύμνο (βλέπε εικ. 3).
Ένας Αττικός κρατήρας του -5 αιώνα. Αναπαριστά επίσης αυτή την χειρονομία, αυτή τη φορά από έναν πιο κοσμικό άνδρα που έχει να αντιμετωπίζει μια σειρά από ιππείς στρουθοκαμήλων
ΕΙΚ. 4
Πρέπει να νοήσουμε αυτόν τον άνδρα που είναι στραμμένος προς τους άλλους ως Εξάρχων που τροφοδοτεί το χορό με κατάλληλα άσεμνους στίχους έτσι ώστε οι Ιθύφαλλοι να είναι ικανοί να του ανταπαντήσουν με ρυθμό κορύφωσης. Όσο για τον άνθρωπο που βρίσκεται στο πίσω μέρος του πόλου του φαλλού, θα είμαι λιγότερο συγκεκριμμένος, αλλά θα γράψω κάποια εικασία αργότερα.
Τα ζωομορφικά χαρακτηριστικά του πόλου του φαλλού είναι ιδιαίτερα κατάλληλα, δεδομένου της έννοιας του φαλλού ως τον κάτοχο του κατεχομένου του, μια άποψη που είδαμε επίσης να εκδηλώνεται στο αίτιο για την φαλλική πομπή, στην οποία φαίνεται ότι τα γεννητικά όργανα παίρνουν τον έλεγχο σαν να είναι υπό την επίδραση μιας ξένης και εχθρικής εξουσίας (στην περίπτωση αυτή την οργή του Θεού).
Τα Αίτια για τη φαλλική πομπή των Διονυσίων και των φαλλικών αναθημάτων των Αλώϊων, και τα δύο συμφωνούν ότι η «επιδημία» ή η τρέλα, αν και προκλήθηκε από τη δύναμη του θεού, είχε ως αποτέλεσμα μια κατάσταση τουλάχιστον συμβατή με τα κοινωνικά πρότυπα της σεξουαλικής συμπεριφοράς, εφ 'όσον οι φαλλοί αντιπροσωπεύουν και στις δύο μαρτυρίες τους φαλλούς του ανδρικού πληθυσμού της Αθήνας, και στην τελευταία μαρτυρία, αν και η πρόκληση είναι ομοιογενής, οι Αθηναίοι ποιμένες παίζουν ενεργό σεξουαλικό ρόλο στην συνάντηση τους με τον Διόνυσο, ή τουλάχιστον θα είχαν παίξει, αν δεν είχαν ματαιωθεί από την έγκαιρη εξαφάνιση του θεού. Αυτό φαίνεται να είναι η κύρια επιμονή των φαλλοφόρων, στον κύλικα της Φλωρεντίας, το γεγονός ότι, υψώνουν τον φαλλό τους που μεταφέρουν σαν τους δικούς τους.
Αλλά μια πολύ διαφορετική αντίληψη του φαλλού, όχι Του φαλλού του ιδίου, αλλά ως του φαλλού του άλλου, ως απειλητικού και επεμβατικού φαλλού, εκφράζεται σαφώς από το τραγούδι των Ιθύφαλλων που σώζεται από τον Σήμο της Δήλου: «Δώστε δρόμο, δώστε τόπο, δημιουργήστε χώρο για τον θεό. γιατί ο θεός επιθυμεί να πορευτεί διά μέσου ορθός» (FGrH 396 F 24). Αυτή η αντίληψη για τον φαλλό εξηγεί μερικά από τα άλλα χαρακτηριστικά του πόλου του φαλλού στον κύλικα της Φλωρεντίας.
Δύο Διονυσιακά πλάσματα αποτελούν μέρος του άρματος, στην πλευρά Α ένας τεράστιος Σάτυρος, στην πλευρά Β ένα όν, με διευρυμένο στήθος, κοιλιά και γλουτούς, μια απομίμηση ενός ενδεδυμένου Κωμαστή. Κάθε ένας έχει και τα δύο πόδια συνδεδεμένα στην οριζόντια βάση και το καθένα βοηθά στη στήριξη του κύριου πόλου, ο σάτυρος βρίσκεται και με τα δύο χέρια του, τοποθετημένος κάπου στο μέσο σημείο του ορθοστατικού πόλου, ο δεύτερος, ο Κωμαστής, με το αριστερό του χέρι στα δύο τρίτα του μήκους προς την κορυφή του πόλου του φαλλού. Σχισμές γραμμών χαρακτηρίζουν το πίσω μέρος του του δεξιού ποδιού του σατύρου και δείχνουν ότι ο όρθιος πόλος υψώνεται ανάμεσα από τα πόδια του. Στην πλευρά Α υπάρχει και ακόμα ένα όν. Αυτός έχει κανονική ανθρώπινη μορφή και
μέγεθος και έτσι, πρέπει να είναι ένας από τους ανθρώπους διασκεδαστές, και δεν είναι μέρος του άρματος. Ωχεί τον σάτυρο σαν άλογο και χτυπάει τα πλευρά με ένα μαστίγιο που φέρει στο αριστερό του χέρι. Στο δεξί του χέρι φέρει αυτό που συνήθως αναγνωρίζεται ως ένα κέρατο για τον οίνο, αλλά το μέγεθός του και ο τρόπος με τον οποίο το κρατά υποδηλώνει ότι αυτό το κέρατο μπορεί να είναι ένα μουσικό όργανο (Κέρας).
Ο Cook (1914, 592) ήταν ο πρώτος που πρότεινε ότι τα όντα στον κύλικα της Φλωρεντίας είναι νευρόσπαστα, δηλαδή κούκλες κινούμενες με σχοινιά.
Αυτή η πρόταση στη συνέχεια απορρίφθηκε από τους Nilsson[1906,265], Vallois [1922,622], Deubner 1932,136], Herter [1938, 1674] και άλλους, που θεωρούσαν ότι οι «δαιμονικοί χαρακτήρες», δηλαδή ο σάτυρος και ο κωμαστής, ήταν μυθοποιημένοι καλλιτέχνες και δεν ήταν μέρος του φαλλικού πόλου καθόλου. Αλλά η μυθολογική ερμηνεία δεν ταιριάζει με τις λεπτομέρειες του αγγείου.
Οι άνδρες που εκπροσωπούν τους δαιμονικούς χαρακτήρες και πρέπει να μυθοποιηθούν, ως αποτέλεσμα πρέπει να αναπαρασταθούν ως μεγαλύτεροι από το κανονικό μέγεθος δεν είναι αδύνατο να γίνει, αλλά είναι σχεδόν απίθανο ότι ο σάτυρος θα λάβει αυτή τη θεραπεία και όχι ο άνθρωπος που καβαλά στην πλάτη του. Πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι είναι ένας ρεαλιστικά εκπροσωπούμενος άνθρωπος που καβαλά το πίσω μέρος ενός μυθολογικού πλάσματος ;
Πιο πιθανό, ίσως, είναι η εξέταση του άρματος από την προοπτική ενός δομικού μηχανικού. Αν οι «δαίμονες» είναι απλώς καποιο βάρος και όχι δομική κατασκευή που φέρει βάρος, δεν υπάρχει κανένας τρόπος τότε να διατηρηθεί ο φάλλος όρθιος.
Αλλά η πιο κρίσιμη λεπτομέρεια έχει παραβλεφθεί από όλους. Τα πόδια του σατύρου δεν στέκονται στην κορυφή του πόλου φάλλου. Παριστάνονται προσεκτικά να φθίνουν στο πλάι, όχι την κορυφή του βασικού πόλου, υποδεικνύοντας ότι ο σάτυρος δεν στέκεται στον πόλο, αλλά στην ουρά. Στην πλευρά Β τα πόδια του κωμαστή δεν εμφανίζονται καθόλου, οι αστράγαλοι του εμφανίζονται να βγαίνουν από τον βασικό πόλο. Ο πόλος εκατέρωθεν του αγγείου είναι εφοδιασμένος με ένα σύστημα σχοινιών. Υπάρχει ένα μεγάλο σχοινί που κατέρχεται σαν ένα τράβηγμα από το λαιμό του όρθιου πόλου φάλλου από κάθε πλευρά. Στην πλευρά A εκτείνεται μεταξύ των αστραγάλων του σατύρου ώσπου χάνονται από το βλέμμα. Φαίνεται ότι αρχίζουν να καμπυλώνουν προς τα πίσω, ίσως επειδή ο ζωγράφος τα έχει ενωσει με τον διακοσμητικό κισσό που ισορροπεί τη σύνθεση στο πάνω αριστερό μέρος του κύλικα , αλλά το σχοινί και ο κισσός διατηρούνται διακριτά στην πλευρά Β. Παρατηρούμε επίσης ότι κάθε άρμα έχει ένα διπλό σχοινί περίπου στο ένα τρίτο του μήκους του όρθιου φαλλού που ενώνει τον όρθιο φαλλό με τη βάση και μέσω του οποίου περνάει το πρώτο σχοινί (που αναφέρεται ως το «χαλινάρι του φαλλού»). Και τα δύο δεν είναι ιδιαίτερα διακοσμητικά και ούτε θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δομική υποστήριξη. Επιπλέον, υπάρχουν δύο αντικείμενα που μοιάζουν με γιρλάντες και εξέρχονται από τη μύτη του όρθιου φαλλού,
Μια ένδειξη για τη σύνοψη του συστήματος των σχοινιών θα μπορούσε να προσφερθεί παρατηρώντας τον άνθρωπο στο αντίθετο άκρο του βασικού πόλου από τον «Εξάρχων» Ενώ οι έξι άνδρες στην πλευρά Β και οι έξι οι εσωτερικοί άνδρες στην πλευρά Α είναι όλοι λυγισμένοι κάτω από το βάρος του φαλλού, ο άνθρωπος στο τελος όχι μόνο στέκεται ευθύς, αλλά φαίνεται να πατάει και στις μύτες των ποδιων του. Επιπλέον, τα χέρια του και οι ώμοι δεν εμφανίζονται κάτω από τον πόλο του φαλλού αλλά πάνω από αυτόν. Θα έλεγα ότι είναι αυτός που τραβά το «χαλιναρι» του φαλλού. Πρέπει να φανταστούμε ότι ο όρθιος πόλος είναι αρθρωτός και μόνο κουνιέται πάνω-κάτω ανάμεσα στα πόδια του σατύρου, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν κατάλληλα αντίβαρα στη μύτη του φαλλού, ή υποθέτουμε ότι κάποιος τραβά ένα από τα σχοινιά που μοιάζουν με χαλινάρια στη μύτη του φαλλού.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ως εικασία, αλλά υπάρχουν κάποια στοιχεία που το υποστηρίζουν.
Η ιεροτελεστία της Φαλλοφορίας ή της όρχησης με φαλλούς φαίνεται να τελείται στην Κεντρική Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Υπάρχουν επίσης αποδεικτικά στοιχεία για την τελετή στο Άργος και στην Εύβοια και φαίνεται από παραστάσεις του Διόνυσου ότι η τελετή ήταν γνωστή στην Αθήνα. Ήταν τελετή εξαπλώθηκε στην αποικία του Άργους στη Ρόδο , την Κόρινθο, τη Σικυώνα, στις Θήβες, και τη Φιγαλεία.
ΟΙ ΦΑΛΛΙΚΕΣ ΡΑΒΔΟΙ ΣΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΕΝ ΑΣΤΥ- ΟΙ ΦΑΛΛΙΚΟΙ ΡΑΒΔΟΦΟΡΟΙ
ΕΙΚΟΝΟΛΟΓΙΑ-ΛΑΤΡΕΙΑ-ΠΑΤΡΙΑ
Οι Φαλλικές ράβδοι είναι πολύ διαφορετικές από τους τεράστιους Φαλλούς στα άρματα .Τα αρχαία κείμενα τις συνδέουν αποκλειστικά με τις διονυσιακές πομπές, και πιο συχνά με τις διονυσιακές πομπές στην Αθήνα.[Αριστοφ. Αχαρ. 243 Κλημ. Προτρπ. 34.2 , Σουδα φαλλοί]. Ο σχολιαστής του Αριστοφάνη στους Αχαρνής 243a, τις περιγράφει ως εξής:
« ένα μακρύ κομμάτι ξύλου με ένα δερμάτινο φαλλό στο τέλος.»[Σχόλια Αριστ. Αχ. 243]
Το «Μακρύ» είναι φυσικά σχετικό, αλλά η λεπτομέρεια «τοποθετείται με ένα δερμάτινο φαλλό στο τέλος » δείχνει ότι το σχόλιο δεν αναφέρεται στα γιγαντιαία φαλλικά άρματα όπως είδαμε στον Αθηναϊκο κύλικα, που φυλάσσεται στην Φλωρεντία, τα οποία είναι προφανώς εξ ολοκλήρου από ξύλο, όπου κάθε Φαλλικός πόλος που είναι σκαλισμένος από ένα κομμάτι ξύλου, και περιγράφεται με μεγαλύτερη ακρίβεια ότι «αντιπροσωπεύει» τους μεγάλους φαλλούς και όχι αυτούς που είναι προσαρμοσμένοι πάνω μαζί τους. Στην περίπτωση των φαλλικών ράβδων, η διαίρεση μεταξύ ξύλινου ραβδιού και δερμάτινου φαλλού τονίζεται από την χρήση της κόκκινης βαμμένης προσθήκης στο φαλλικό άκρο των ράβδωνν από τον ζωγράφο Πιστοξένου [-499 – 450] (βλεπε εικόνα) Η ραβδος έχει τον χαρακτηριστικό οφθαλμό και είναι διακοσμημένη (ισως) και με κισσό αλλά και με κόκκινο ιμάντα (κορδέλα). Ο Χορός έχει σχεδόν φαλακρές κεφαλές συνδεδεμένες επίσης με κόκκινες ιμάντες και λοξές γενειάδες Οι ανδρες έχουν επίσης μακρείς βοστρύχους που κρέμονται από τις πλευρές και το πίσω μέρος των κεφαλιών τους. Στην περίπτωση αυτή, οι λεπτομέρειες του σχετικού μεγέθους των κεφαλών, τα μεγάλα μάτια, τα άκαμπτα στόματα και μια γενική ομοιότητα των χαρακτηριστικών προτείνουν ένα ομοιόμορφο προσωπείο μάσκας. Ο χορός φέρει ως τον αστράγαλο τα ενδύματα με θηλυκές υπερβολές, , αλλά αυτή τη φορά τα ενδύματα είναι ακόμα πιο οζώδη, με υπερκαλύψεις κάτω από τα στήθη και με την προσθήκη περίπλοκων πτυχών. Οι άνδρες φορούν κοθόρνους αλλά αυτή τη φορά περισσότερο κομψούς με αναποδογυρισμένα δάχτυλα ποδιών, τα οποία μπορεί να υπογραμμίσουν τον χορό που χορεύουν. Μόνη απουσία ο κισσός στο ένδυμα αλλά υπαρχει ως διακοσμηση στο αγγείο Εμφανώς πάνω από τις λαβές.
Επιπλέον, ο σχολιαστής μας ενημερώνει ότι οι Αθηναίοι το έφεραν οι ίδιοι, τόσο «δημόσια» όσο και «ιδιωτικά» στους φαλλούς. Τα μεγάλα άρματα που παρέχονται από την πόλη ή τον δήμο.
Σε αντίθεση με τους Φαλλοφόρους που βλέπουμε στον Αθηναϊκό κύλικα, οι χοροί με τις Φαλλικές ράβδους είναι εξαιρετικά ευκίνητοι και ενεργοί. Αν και υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι Φαλλικοί ραβδοφόροι θα μπορούσαν επίσης να κάνουν χρήση ενός Έξαρχου, ο ρόλος του Εξάρχοντος σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ μικρότερης σημασίας. Σίγουρα οι οι παραστάσεις στα αγγεία παρουσιάζουν ομάδες ανδρών χωρίς προφανείς ηγέτες και με μικρό συντονισμό στις κινήσεις τους. Δεν δίνουν σημασία στον αριθμό της ομάδας τους και οι κινήσεις στα Σχήματα είναι ζωντανές και άγριες. Η φαλλική ράβδος είναι η « σκυτάλη» που φαίνεται να δίνει τον ρυθμό στις ομάδες και εξυπηρετεί τόσο το θέαμα όσο και τη μουσική.
Ο.ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ
2 σχόλια:
Nice post. I really enjoy reading it. Very instructive, keep on writing.Thanks for sharing.
Nice post. I really enjoy reading it. Very instructive, keep on writing.Thanks for sharing.
Δημοσίευση σχολίου