Παγανισμός και Χριστούγεννα συνέχεια - Ηλιολατρίες, προβληματισμοί, πλαίσιο

Λέγεται συχνά πως η ουσία ενός μηνύματος δεν καθορίζεται τόσο από το καθ' αυτό περιεχόμενο του όσο από την πρόσληψη του από τον αποδέκτη. Αυτή προφανώς επηρεάζεται και διαμορφώνεται από πλήθος παραγόντων άσχετων με το μήνυμα, οπότε συχνά έχουμε το φαινόμενο  της επικοινωνιακής κατάρρευσης. Ειδικά με τα σύγχρονα μέσα (Blogs, κοινωνικά δίκτυα κτλ) όπου η επικοινωνία συνήθως δεν πραγματοποιείται με μια σχέση ένα προς ένα δηλαδή το μήνυμα είναι γενικό και όχι ειδικό (ώστε η διατύπωση του να είναι επεξεργασμένη σε σχέση με τον προσωπικό αποδέκτη), το πιθανότερο είναι ο καθένας να καταλαβαίνει ότι θέλει. Σε ένα τέτοιο φαινόμενο ενδεχομένως εμπλέκονται (γιατί μπορεί απλά να «έπιασα» το πνεύμα των ημερών και να μην σχετίζονται ) τα δύο προηγούμενα κείμενα μου σχετικά με τους χριστουγεννιάτικους εορτασμούς και τον παγανισμό (πρώτο, δεύτερο).

Από την μία λοιπόν είδα κάποιες αστείες διενέξεις τις τελευταίες ημέρες στα κοινωνικά δίκτυα περί «ελληνικότητας εορτών κτλ»[1] από ανθρώπους που δεν θα έπρεπε να τους ενδιαφέρει και τόσο από την στιγμή που δεν θρησκεύονται αλλά και κάποιες «απαντήσεις» με σημαντικότερη αυτήν ενός φίλου από τον Θύρσο στο προσωπικό του blog. Δεν ξέρω αν είχε ο ίδιος υπόψη του όταν έγραφε το κείμενο του τα προηγούμενα δικά μου, σε κάποια σημεία έτσι δείχνει, αλλά όπως και να έχει καθώς φαίνεται πως ούτως η άλλως το «μήνυμα» χάθηκε και φτάσαμε σε άσχετες συζητήσεις θα χρησιμοποιήσω κάποια λεχθέντα στο κείμενο του ως παράδειγμα, σαν να απευθυνόταν εν μέρει δηλαδή σε μένα, για να επανέλθω στους αρχικούς μου προβληματισμούς  και για να επεκταθώ και σε άλλα γενικότερα και ίσως σημαντικότερα ζητήματα.

Για μένα εξάλλου το νόημα είναι όπως έλεγα στα κείμενα αυτά να «προσεγγίσουμε τον παραδοσιακό πολυθεϊστικό χαρακτήρα» και να αντιμετωπίσουμε την πιθανότητα «ξένα χαρακτηριστικά (να) επαναεισπράτονται από τον παραδοσιακό πολυθεϊσμό με αποτέλεσμα να υπερισχύουν των πιο βασικών  του εκφράσεων» κάτι που προφανώς «βλάπτει τις προσπάθειες παραδοσιακής προσέγγισης των πραγμάτων» ειδικά «για όσους θέλουν να προσεγγίσουν τον πολυθεϊσμό», χωρίς να έχουν άμεση πρότερη σχέση. Εξού και γιατί η ευθύνη βαραίνει κυρίως «όσους πραγματικά σέβονται την θρησκευτική μας παράδοση ώστε τέτοια φαινόμενα να καταπολεμηθούν» και προφανώς αναφέρομαι σε όσους είναι όντως πολυθεϊστές και είναι σε θέση λόγω γνώσεων, εμπειριών ή άλλων παραγόντων να εργαστούν προς μια τέτοια κατεύθυνση γνωρίζοντας ποια χαρακτηριστικά δεν ταιριάζουν στην κοσμοθέαση μας.


Το ζήτημα της "ηλιολατρίας"
Ο Λύκος λοιπόν ξεκινά το κείμενο του με μια χαλαρή υπεράσπιση της ηλιολατρίας καθώς όπως μας πληροφορεί "Αρκετοί Φίλοι ρωτάνε ακόμη και με κάποιο αχρείαστο άγχος αν είναι σφάλμα που αποδίδουμε τόση Τιμή στον Υπερίωνα Θεό.", ενώ επίσης επισημαίνει μια συζήτηση περί της "ελληνικότητας της ηλιολατρίας" που απ' ότι καταλαβαίνω προκάλεσε θέματα. Η υπεράσπιση του αυτή περιλαμβάνει τις μυθολογικές αναφορές στον Ήλιο και το (προφανώς) θεικό του status, αναφορά στην περιορισμένη λατρεία που δέχονταν ο θεός σε Ρόδο και Κόρινθο και καταλήγει πως
"και η λατρεία του αποδεδειγμένα υπήρξε καθιερωμένη και αρχαιολογικά πιστοποιημένη, σίγουρα δεν είχε τη βαρύτητα που εμείς σήμερα επιλέγουμε να δώσουμε, παρά μονάχα στα αποκαλούμενα Ελληνιστικά χρόνια και αργότερα."

Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις βέβαια να θυμίσω πως τα δικά μου κείμενα είχαν να κάνουν με πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο δηλαδή την επαναπρόσληψη της ηλιολατρίας μέσω των χριστιανικών εορτών (και των ριζών αυτών) για την συγκεκριμένη περίοδο του ηλιοστασίου και φυσικά ποτέ δεν αμφισβήτησα την θέση του Ηλίου ώς θεού στο Ελληνικό Πάνθεον, ούτε προφανώς κατέκρινα την λατρεία του (πόσο μάλλον από την στιγμή που έχω μια τέτοια πρακτική για εβδομαδιαία λατρευτική άσκηση).  Οπότε δεν είχα κανένα σκοπό ούτε εγώ να ασχοληθώ περισσότερο με το θέμα της ηλιολατρίας και συμφωνώ πως
"δεν με ενδιαφέρει καθόλου, μα καθόλου, να «πειστεί» οπωσδήποτε κάποιος , ο οποιοσδήποτε, ώστε να συμμετάσχει σε παρόμοιες λατρευτικές Πράξεις ή να απασχολήσει εκτενώς το νου του γύρω από τον Ήλιο.  Αν δεν τον καλύπτουν στις ανάγκες της ψυχής του και στα ζητούμενα του νου του, καλά κάνει και απέχει.",
αλλά μιας και προέκυψε το ζήτημα με ενδιαφέρει ώς παράδειγμα για το ουσιαστικό θέμα που έθιγα στο κείμενο μου του πώς δηλαδή προσλαμβάνουμε τα πράγματα. Οπότε θα προσπαθήσω να αναπτύξω  μερικά επιπλέον σχετικά, για όσους όντως απασχόλησε το θέμα αυτές τις ημέρες και έχασαν την εστίαση, ελπίζοντας να συμβάλω λίγο στην συζήτηση.

Μια παρένθεση πριν προχωρήσουμε καθώς υπάρχει αναφορά στα Ελληνιστικά χρόνια.
Αυτά συνήθως ορίζονται από το διάστημα μεταξύ του θανάτου του Αλέξανδρου το 323 και της πτώσης του τελευταίου Ελληνιστικού Βασιλείου στους Ρωμαίους με την ήττα της Κλεοπάτρας στην ναυμαχία στο Άκτιο το 31. Μετά είναι Ρωμαική περίοδος. Τουλάχιστον για το θέμα των εορτών κατά την περίοδο των ηλιοστασίων που ήταν το μόνο που με απασχόλησε στο άρθρο μου και με τελική αναφορά αυτή του Αίλιου Αριστείδη περίπου 200 χρόνια μετά, υποστήριξα πως  ισχύουν οι παραδοσιακοί εορτασμοί, γεγονός που αν ισχύει σημαίνει πως ούτε στα Ελληνιστικά χρόνια έχουμε κάτι ανάλογο.  Αν επιπλέον ισχύει και η δεύτερη υπόθεση μου πως πρώτη αναφορά για τέτοιου τύπου! (το επισημαίνω) ηλιολατρία έχουμε με τον Ηλιογάβαλο  το ~220 αυτό σημαίνει πως τέτοιου τύπου! λατρεία αναπτύσσεται μόνο κατά τα τελευταία 100 πτωτικά χρόνια της ενωμένης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (220 -324). Αυτό που στην πραγματικότητα παρατηρείται στην εποχή των Ελληνιστικών χρόνων και ίσως μπερδεύει είναι η έναρξη της θεοποίησης των βασιλιάδων στις ανατολικές κτήσεις (καθώς ως γνωστών ο Ελληνικός χώρος δεν δέχονταν κάτι τέτοιο) σύμφωνα με τις παραδοσιακές πρακτικές των γηγενών λαών, ανάμεσα στις οποίες ανήκει και η ηλιακή απεικόνιση των βασιλιάδων κτλ.

Το υπάρχον υπόβαθρο και οι προσλήψεις

Αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει - τουλάχιστον σε σχέση με την ουσία όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι - είναι να γνωρίζουμε το υπόβαθρο και να μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις διαφορετικές προσλήψεις κατά την ιστορική διαδρομή έτσι ώστε στο τέλος να καθορίζουμε εμείς συνειδητά τον τρόπο και το γιατί της λατρείας μας βασισμένοι πάντα στα "δικά μας".

Η "παραδοσιακή" αντίληψη και λατρεία για τον Ήλιο.

Όπως περίπου επισημαίνει και ο Λύκος η λατρεία του Ήλιου στην αρχαιότητα δεν είναι τόσο διαδεδομένη. Θα διαφωνήσω λίγο εδώ με το "υπήρχαν πολλοί και σημαντικότατοι Βωμοί του Ηλίου παντού, και η λατρεία του αποδεδειγμένα υπήρξε καθιερωμένη και αρχαιολογικά πιστοποιημένη" καθώς δεν έχω βρει κάτι τέτοιο με την οπτική που το αναφέρει. Για τις δύο "εξαιρέσεις" δύσκολα εξάγονται θρησκευτικά συμπεράσματα ακόμα και αν δεν δεχόμαστε την άποψη των μελετητών πως αυτές οι λατρείες του Ηλίου αποτελούν πιθανόν δάνεια:

In the classical and early Hellenistic period, the time of our
philosophers, the celestial bodies as a group, that is the sun, moon,
stars, and planets together, had no Greek cults and were not worshipped
in the traditional ways by Greeks. Even cults of the most
stellar among them, Helios, are rare: those at Rhodes and Corinth are
best known, and both are perhaps imports. JON D. MIKALSON (2010)

 καθώς για την μεν Κόρινθο γνωρίζουμε πως στον Ήλιο ήταν αφιερωμένη η Ακροκόρινθος (Ο Ισθμός και τα παράλια στον Ποσειδώνα μετά από μια μυθολογική διαμάχη για την πατρότητα της πόλης ανάλογη με αυτή της Αθήνας) για την δέ Ρόδο που ήταν κατά μια αφήγηση κόρη του Ποσειδώνα (πάλι) και σύζυγος του Ηλίου, ο Κολοσσός εξηγείται περισσότερο με πολιτικό περιεχόμενο (αφιέρωμα επίδειξης της δύναμης της Πόλης) παρά με θρησκευτικό.

Όπως είπαμε όμως ο Ήλιος ΕΊΝΑΙ θεός αλλά τι είδους λατρευτικό πλαίσιο είχε για τους Έλληνες; Ένα βασικό χαρακτηριστικό το αναφέρει κάπως παρενθετικά ο Λύκος στο  κείμενο στο τέλος. Ο Ήλιος - που τα βλέπει όλα - συχνά συμμετέχει στους όρκους. Το δεύτερο βασικό του χαρακτηριστικό φανερώνεται/έχει να κάνει με θρησκευτικές απαγορεύσεις που σχετίζονται με το μίασμα. Ο Ήλιος είναι αγνός και δεν πρέπει να τον μολύνουμε (πχ περιφέροντας τους νεκρούς μετά την Αυγή). Αυτά είναι τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά της λατρείας του θεού Ήλιου όπως τα γνωρίζουμε από τα στοιχεία μας.

Helios, in particular, held a special place in the Athenian pantheon. As an
obvious and imposing power he was a god, but yet was not accessible
to the usual forms of worship. As with the gods of cult one did not
want to offend him with pollution and could invoke him in oaths. JON D. MIKALSON (2010)

Από αυτά τα δύο χαρακτηριστικά αγνότητα-καθαρότητα (καθαρτικές ιδιότητες εξού και η όποια σύνδεση με τον Απόλλωνα είτε με την ιδιότητα του ιατρού είτε με την ιδιότητα του καθαρτήριου θεού) και του Πανόπτη (Εξού συσχετισμοί με Δικαιοσύνη, "πνευματικότητα") βασίζονται και οι  προσλήψεις που θα μας απασχολήσουν στην συνέχεια. Πέραν τούτου για την κλασσική εποχή

The identifications of Apollo with the sun and Artemis with the moon that begin in the fifth century can be taken, at most, as indicating a potentiality inherent in the Greek conception of deity, a shape into which a god could be molded. Conversely, sun and moon received no significant worship in early Greece. Robert Parker (2011)

οπότε απουσιάζουν διχαστικά, ενοθειστικά ή άλλα χαρακτηριστικά μετέπειτα εποχών

Το φιλοσοφικό υπόβαθρο

Η αρχή της σταδιακής διαφοροποίησης των θρησκευτικών χαρακτηριστικών του Ηλίου, όπως επίσης και η σύνδεση των ουράνιων σωμάτων με τους θεούς (πολύ βασικό καθώς δεν υπάρχει ανάλογη ταύτιση σε τέτοιο επίπεδο πριν) ανιχνεύεται στο έργο του Πλάτωνα. Είτε  επηρεασμένος από την γνωστή ρήση του Σωκράτη κατά την απολογία[2]

πρὸς αὐτῶν τοίνυν, ὦ Μέλητε, τούτων τῶν θεῶν ὧν νῦν ὁ λόγος ἐστίν, εἰπὲ ἔτι σαφέστερον καὶ ἐμοὶ καὶ τοῖς ἀνδράσιν [26c] τουτοισί. ἐγὼ γὰρ οὐ δύναμαι μαθεῖν πότερον λέγεις διδάσκειν με νομίζειν εἶναί τινας θεούς--καὶ αὐτὸς ἄρα νομίζω εἶναι θεοὺς καὶ οὐκ εἰμὶ τὸ παράπαν ἄθεος οὐδὲ ταύτῃ ἀδικῶ --οὐ μέντοι οὕσπερ γε ἡ πόλις ἀλλὰ ἑτέρους, καὶ τοῦτ᾽ ἔστιν ὅ μοι ἐγκαλεῖς, ὅτι ἑτέρους, ἢ παντάπασί με φῂς οὔτε αὐτὸν νομίζειν θεοὺς τούς τε ἄλλους ταῦτα διδάσκειν.
ταῦτα λέγω, ὡς τὸ παράπαν οὐ νομίζεις θεούς.
[26d] ὦ θαυμάσιε Μέλητε, ἵνα τί ταῦτα λέγεις; οὐδὲ ἥλιον οὐδὲ σελήνην ἄρα νομίζω θεοὺς εἶναι, ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι;
μὰ Δί᾽, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐπεὶ τὸν μὲν ἥλιον λίθον φησὶν εἶναι, τὴν δὲ σελήνην γῆν.

είτε  με καθρέπτισμα καθαρά δικών του απόψεων ο Πλάτων σταδιακά καλλιεργεί στην φιλοσοφική του σκέψη τα μετέπειτα γνωστά ως θεϊκά χαρακτηριστικά του Ήλιου (΄ταυτόχρονα ταυτίζεται για αυτόν και με το φυσικό ουράνιο σώμα).

Socrates claims that the first Greeks believed
that only the sun, moon, earth, stars, and sky were gods. In the Laws
the sun, earth, stars, and well-ordered seasons serve as evidence of the
existence of the gods (10.886a2–4, d4–e2 and 889b3–c6) because of
both their visibility and their perfectly ordered movements. And
in Laws 7.821c6–d4 the lawgiver leaves the impression that these
‘gods throughout the sky’ should receive sacrifices and prayers. JON D. MIKALSON (2010)

Είχαν καμιά σχέση αυτά με την πρακτική θρησκευτικότητα της εποχής (Πέραν των χαρακτηριστικών που αναφέραμε πριν); Μάλλον όχι και επιπροσθέτως μια τέτοια πρακτική (με την ταύτιση με τα ουράνια σώματα) θεωρούνταν "βαρβαρική" συνήθεια

In fact, worship of the sun (and moon) was treated as characteristic of non-Greeks.
Aristophanes (Pax 409–13) could have Athenians claim in 421 that
they sacrificed to the gods, but the barbarians sacrificed to Helios and
Selene, a claim that tallies with Herodotus’ statement that the Persians
sacrifice to, among others, the sun and moon (1.131).66 Plato, too,
while he claimed early Greeks considered the celestial bodies gods,
gives the impression that in his time it was non-Greeks who worshipped
them (Cra. 397c8–d2). And, Finally, the author of the Epinomis
complains that the celestial gods are improperly neglected by the
Greeks (985d4–986a4) and should be reclaimed and revered through
the extensive study of mathematics, geometry, and astronomy
JON D. MIKALSON (2010)

Συμμερίζονταν οι άλλες φιλοσοφικές σχολές αυτές τις απόψεις του Πλάτωνα; Μάλλον όχι

However Plato came to claim or accept the celestial bodies as deities, they become an important part of his theology, one of several features that distinguish his concept of the gods from that of practiced religion. Plato’s assertion that the sun,
moon, and other celestial bodies were gods found little acceptance
among the later philosophers whom we study. Aristotle, Obbink
(1988: 288 n. 23) claims, ‘called the celestial bodies ‘‘(most) divine’’
out of larger classes of objects, but never explicitly attributes divinity
to them or calls them gods’. Theophrastus sometimes appears to treat
them as gods.73 Epicurus denied that they were gods,74 and the early
Stoics did not consider them gods but viewed their orderly movements
as one proof of the existence of rational god(s).JON D. MIKALSON (2010)

που σημαίνει πως έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ συγκεκριμένο σύστημα σκέψης και όχι με την παραδοσιακή θρησκευτικότητα της εποχής (ή των μετέπειτα προσθέτω). Και σε αυτό όμως απουσιάζουν βασικά μανιχαιστικά, ενοθειστικά κτλ χαρακτηριστικά που βρίσκουμε αργότερα.

Σύμφωνα με αυτά και γνωρίζοντας τις Πλατωνικές φιλοσοφικές προτιμήσεις του Ιουλιανού για παράδειγμα θα διαφωνήσω με τον φίλο Λύκο που χρησιμοποιεί τον αυτοκράτορα ως χαρακτηριστική πηγή για την ηλιολατρία. Είναι αντιθέτως εξαιρετικά ιδιαίτερη πηγή και όχι χαρακτηριστική επιπροσθέτως και για τους λόγους που ευφυέστατα διέγνωσε και εξέφρασε καλλιτεχνικά ο Καβάφης

Ο Ιουλιανός, ορών ολιγωρίαν

«Ορών ουν πολλήν μεν ολιγωρίαν ούσαν
ημίν προς τους θεούς» - λέγει με ύφος σοβαρόν.
Ολιγωρίαν. Μα τι περίμενε λοιπόν;
Όσο ήθελεν ας έκαμνεν οργάνωσι θρησκευτική,
όσο ήθελεν ας έγραφε στον αρχιερέα Γαλατίας,
ή εις άλλους τοιούτους, παροτρύνων κι οδηγών.
Οι φίλοι του δεν ήσαν Χριστιανοί·
αυτό ήταν θετικόν. Μα δεν μπορούσαν κιόλας
να παίζουν σαν κι αυτόνα (τον Χριστιανομαθημένο)
με σύστημα καινούριας εκκλησίας,
αστείον και στην σύλληψι και στην εφαρμογή.
Έλληνες ήσαν επί τέλους. Μηδέν άγαν, Αύγουστε.
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Επίσης θα διαφωνήσω και στο ότι "στον οποίον Φιλόσοφο Αυτοκράτορα, ας μη κρυβόμαστε, οφείλουμε εν πολλοίς ακόμη και την ύπαρξή μας ως λατρευτές των Θεών μας στο σύγχρονο κόσμο", καθώς κάτι τέτοιο δεν θα ίσχυε ακόμη και αν πετύχαινε το εγχείρημα του.

Την ύπαρξη μας ως λατρευτές των θεών σήμερα την οφείλουμε στην πραγματικότητα της ύπαρξης τους

Θεοί μεν γαρ εισίν. Εναργής γαρ αυτών εστιν η γνώσις

(Η  γνώση τους όπως υποστήριξε και ο Επίκουρος είναι δηλαδή ξεκάθαρη, ολοφάνερη, διαχρονική και καθολική) όσον αφορά την εκ μέρους μας αναγνώριση και στην ευτυχή συγκυρία των πάμπολλων πηγών, επιβιώσεων και  εμπειρικών καταφάσεων όσον αφορά τον τρόπο ή πρακτική της λατρείας.

Επιπροσθέτως βάσει αυτής της ιδιαίτερης αναφοράς στον Ιουλιανό μου κάνει εντύπωση η ανακόλουθη επόμενη φράση του φίλου
Ένα από τα σοβαρά προβλήματα που προκύπτουν σε πολύ κόσμο ο οποίος ασπάζεται τα πολυθεϊστικά λατρευτικά νομιζόμενα- ή μέρος αυτών, μιας και είναι τόσες πολλές οι πληροφορίες που πάντα μπορεί να μαθαίνει κάποιος και πάντα να εξελίσσεται, είναι η «αρχαιοαντιγραφή» ή «αρχαιο-κοπιπέιστμος» (αρχαιότητα +copy+ paste). Δηλαδή η ψυχρή αναπαραγωγή-αντιγραφή φιλολογικών αρχαιογνωστικών αναφορών, στα οποία αποδίδεται η ιδιότητα ακόμη και του θεσφάτου απλώς και μόνον επειδή έτσι «είπε ο τάδε». 
που μοιάζει να αναφέρεται ακριβώς σε κάτι τέτοιο πχ επειδή το λέει ο Ιουλιανός αλλά θα επανέλθω παρακάτω.

Ο Συγκρητισμός και οι έξωθεν επιρροές

Πέραν τώρα του Πλάτωνα και των Νεοπλατωνικών της ύστερης εποχής των οποίων τις απόψεις δέχονταν ο Ιουλιανός (το ίδιο το έργο εις βασιλέα  Ήλιο αν δεν με απατά η μνήμη μου περιέχει εγκώμιο στον Ιάμβλιχο και στην πραγματικότητα αποτελεί μια εξαιρετική νεοπλατωνική πραγματεία εκ μέρους του Ιουλιανού) και αφορούν τους οπαδούς της σχολής οι υπόλοιπες επιρροές προέρχονται από τα υπόλοιπα χιλιοειπωμένα φαινόμενα της ύστερης αρχαιότητας που έθιξα εν τάχει και στο αρχικό κείμενο, πχ μιθραική επιρροή (εξίσου χαρακτηριστική επίσης στις θρησκευτικές απόψεις του Ιουλιανού) στις οποίες δεν χρειάζεται να επεκταθούμε. Το τελικό σύγχρονο στάδιο που ανέφερα και στο πρώτο μου κείμενο είναι ο άκυρος συγκριτισμός ή επαναείσπραξη στοιχείων μέσω του υπάρχοντος καθεστώτος πχ εορτές χριστιανών, από ορισμένους.

Προβληματισμοί υπάρχει ουσιαστικό πλαίσιο;

Δεν ξέρω σύμφωνα με τον Λύκο ποια μπορεί να είναι είναι "μία, από τις αιτίες που ξαφνικά προέκυψε θέμα με τη σημαντικότητα της Λατρείας του Ανίκητου Ηλίου και των Ηλιακών Εκφάνσεων του Θείου γενικότερα κατά τη περίοδο του Ηλιοστασίου που μόλις αφήσαμε πίσω μας", αλλά γνωρίζω πως προέκυψε το θέμα για μένα και θεωρώ πως ήταν και πολύ προσεκτικά διατυπωμένο στα δύο κείμενα.

Πρώτιστα πως "ο παραδοσιακός πολυθεϊστικός χαρακτήρας των εορτών της περιόδου του χειμερινού ηλιοστασίου, παραμένει θαμμένος ", ενώ επικρατεί μια μονοδιάστατη εικόνα η οποία προσλαμβάνεται από ένα σωρό κόσμο ο οποίος ίσως δεν έχει τις βάσεις για να εξαγάγει ορθά συμπεράσματα.

Όσοι επιθυμούν να ακούσουν για τους Θεούς πρέπει από παιδιά να έχουν καλή καθοδήγηση, και να μην συνηθίσουν ανόητες δοξασίες. Πρέπει να έχουν καλή και λογική ιδιοσυγκρασία, προκειμένου να κατανοήσουν σωστά τη διδαχή. Σαλλούστιος - Περί θεών και κόσμου

Σύμφωνα με τις έως τώρα γνώσεις μου ο "παραδοσιακός" χαρακτήρας αναφέρεται σε μια περίοδο -κάτι που περιέγραψα και στο κείμενο μου- από την μυκηναϊκή εποχή μέχρι την ύστερη Ρωμαική οπότε νομίζω πως αυτό που προσπάθησα να κάνω είναι να κρούσω το κώδωνα του κινδύνου -χωρίς χαρακτηρισμούς- για αυτό ακριβώς το φαινόμενο που περιγράφει και ο φίλος: "Είναι μάλλον λυπηρό να παρατηρεί κανείς μία στείρα περιχαράκωση γύρω από συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια μιας συγκεκριμένης περιόδου του Ελληνικού Κόσμου που μπορεί να αρέσει, να εμπνέει ή ακόμη χειρότερα ενδεχομένως ίσως να βολεύει κάποιους και με τεχνικές ραφείου να αποκόβουν ως λανθασμένες όλες τις συνήθειες και τα νομιζόμενα των υπολοίπων χρονικών περιόδων"
πόσο μάλλον όταν η περίοδος αυτή για την οποία εξέφρασα την ανάγκη να προσέξουμε είναι στην πραγματικότητα τα τελευταία 100 χρόνια του όχι και τόσο "Ελληνικού κόσμου" (και αντίστοιχα οι μεσαιωνικές και σύγχρονες χριστιανικές προσλήψεις όσον αφορά τους Βορείους πολυθεϊστές και τον σημερινό συγκρητισμό).

Μάλιστα ούτε καν αυτές τις τελευταίες εκφάνσεις δεν απέρριψα αλλά κατηγορηματικά ανέφερα στο δεύτερο κείμενο μου πως
"Λέγοντας αυτό δεν έχω πρόβλημα να εορτάζουμε ηλιοστάσια ή οτιδήποτε άλλο (ήδη το κάνουμε εξ' άλλου) όμως κάτι τέτοιο πρέπει να έρθει ως προϊόν της δικής μας κοσμοθέασης και όχι απόρροια συγκρητισμών και ετεροπροσδιορισμών. "   

θα προσπαθήσω να επαναφέρω το ζήτημα στο ουσιώδες (για μένα), προφανώς χωρίς καμία διάθεση αντιπαράθεσης (αλήθεια δεν κατάλαβα πως και που προέκυψε και το παρακάτω, κάτι φαντάζομαι θα ξέρει που έχασα)

"Η άλλη όψη, δηλαδή της αντιπαράθεσης περί των λατρευτικών ζητημάτων με περισσότερη ή λιγότερη διάθεση αυθεντίας εκατέρωθεν, θυμίζει το δράμα των αριστερών που αντί για πολυμορφία έχουν πολυσχιζοειδής τάσεις επάνω στο ίδιο αντικείμενο, τύπου ΜΛ-ΚΚΕ ενάντια στο ΛΜ-ΚΚΕ τα οποία μισούν το σκέτο ΚΚΕ αλλά μισιούνται και αναμεταξύ τους και πάει λέγοντας."

το οποίο έγκειται στο να μπορούν οι νεοεισερχόμενοι στον χώρο του πολυθεϊσμού να τον προσεγγίσουν με όσο το δυνατόν πληρέστερη και συνολική οπτική, δηλαδή ακριβώς όπως υποστηρίζει και ο Λύκος ούτε "στείρα περιχαρακωμένη σε μια περίοδο", ούτε προερχόμενη από κάθε λογής "αυθεντίες".

Εξάλλου αυτά είναι τα προβλήματα που και εγώ διαπίστωνα  τόσο καιρό και αποφάσισα να γράψω τα κείμενα ώστε φαινόμενα που προερχόμενα συνήθως από ΜΗ-ΠΑΓΑΝΙΣΤΕΣ όπως τα "αρχαία κάλαντα", τα "παγανιστικά Χριστούγεννα", τα "έλατα-ειρεσιώνες" και η επιλεκτική "ελληνικότητα" εορτών να μην "καλύψουν την συνολική εικόνα για όσους θέλουν να προσεγγίσουν τον πολυθεϊσμό."

Η ανάδειξη αυτής της πραγματικότητας  προφανώς και δεν αφορά ούτε έναν ούτε δύο ούτε έστω κάποιους συγκεκριμένους ανθρώπους στο εδώ και στο τώρα αλλά πρέπει να είναι συνεχής προσπάθεια όλων όσων "πραγματικά σέβονται την θρησκευτική μας παράδοση" ώστε να "καταπολεμηθούν πριν όπως συνήθως γίνεται γιγαντωθούν περισσότερο" αρνητικά φαινόμενα, πόσο μάλιστα σήμερα που "κάποια προβλήματα που παλαιότερες εποχές ήταν περιφερειακά έχουν αρχίσει να γιγαντώνονται".

Σκοπός λοιπόν των κειμένων αυτών ήταν ένα κάλεσμα προς αυτή την κατεύθυνση για όσους φυσικά αναγνωρίζουν έναν τέτοιο κίνδυνο.  Όσοι επιδεικνύουν "πνευματική ρηχότητα"  διατρέχοντας  "απλώς στα όρια του μιμητισμού" χωρίς κανένα ενδιαφέρον για την ουσία, θα συμφωνήσω με τον φίλο Λύκο δεν πρέπει να μας απασχολούν καθόλου και μπορούν να πάνε να κάνουν παρέα με αυτούς που περιμένουν τα διαστημόπλοια[3], αυτούς που πιστεύουν πως για όλα φταίνε οι Εβραίοι[4], ή με αυτούς που έχουν την επιφοίτηση από το άγιο πνεύμα τους Illuminati ή medium και όχι από τις αθάνατες ρίζες της παράδοσης.

Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολήσει, και προφανώς όχι μόνο για αυτή την περίπτωση, είναι από την μία πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτήν την εξομοίωση των πρακτικών, συμβόλων και εορτών μας με άλλες άσχετες έτσι ώστε να διατηρηθεί ο ουσιαστικός τους χαρακτήρας που προφανώς πρέπει να αντανακλά και την ιδιαίτερη κοσμοθέαση του πολυθεϊσμού και από την άλλη πως δεν θα ξεφεύγουμε με ανάλογες επιρροές από την πηγή μας.

Αυτό τελικά που διαπιστώνω να λείπει η τουλάχιστον δεν γίνεται ξεκάθαρα  εμφανές ώστε να μπορεί να μεταδοθεί/εξηγηθεί είναι μια όσο το δυνατόν πληρέστερη μεθοδολογία. Μια σωστή μεθοδολογία από την μία θα πρέπει να μας βοηθά να ορίσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα το αντικείμενο μας, τι είναι εντός και τι εκτός και θα πρέπει επίσης να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική έτσι ώστε να δρα αυτόματα και ελεγκτικά πάνω στις τάσεις, απόψεις, νέες πρακτικές που εφαρμόζονται, δοκιμάζονται, εμφανίζονται. Θα προσπαθήσω λοιπόν να επανέλθω με μια τέτοια προσπάθεια σε επόμενο άρθρο μόλις καταφέρω να βρω λίγο χρόνο να επιμεληθώ ένα σχετικό κείμενο που έχω ετοιμάσει για μια μικρή έκδοση που ετοιμάζουμε στην κοινότητα.

---------------------------------------------------------------------------------------

[1] στις οποίες κόντρες εμφανίζονταν τα κείμενα μου
[2] Τελείως ανορθόδοξη σαν επιχείρημα βέβαια, πράγμα που φανερώνει είτε ιδιαιτερότητα του Σωκράτη είτε μάλλον Πλατωνική έκφραστική απήχηση.
[3] διάβασα και αντίστοιχα τέτοια νοήματα του ηλιοστασίου κτλ αυτές τις ημέρες
[4] όπου για κάποιο λόγο ενεπλάκησαν για ορισμένους και με τις ηλιολατρίες κτλ

Happy X-mass ή τι θέλω από τον Santy Claws

Ένα πράγμα που μου κάνει εντύπωση όσο καιρό έχω το παρόν ιστολόγιο, είναι που στα στατιστικά βλέπω συνεχώς κάποιο traffic από search engines για το όνομα Μαρίνα Άννα Χατζή ή κατά κόσμον Sasha Grey, την γνωστή πρώην Posrtstar. Είχα προ καιρού χρησιμοποιήσει το όνομα της που έπαιζε ειδησεογραφικά εκείνες τις ημέρες για να μιλήσω για την τέχνη, τις εταίρες και τους πολιτισμούς, όμως τελικά φαίνεται πως σουξέ είχε μόνο η Sasha, παρά το ότι το κείμενο αυτό εμφανίζεται συνέχεια στις "Δημοφιλείς αναρτήσεις" στην μπάρα δεξιά. Είναι επίσης εντυπωσιακό γιατί με ένα search Sasha Grey στον γοογλη επιστρέφουν 53.700.000 αποτελέσματα και φαντάζομαι το blog μου και το κείμενο που είχα ανεβάσει θα πρέπει να είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει κάποιον που ψάχνει την κοπελιά, οπότε δεν μπορώ παρά να φαντάζομαι τι κάψιμο παίζει για να συνεχίζω να λαμβάνω traffic γι' αυτό. Και δεν ήταν καν στον τίτλο το όνομα της δηλ. απλά έλεος. Το μόνο άλλο που ξεπερνά σε σουξέ hits είναι το μοναδικό μου κείμενο που στον τίτλο είχε "Χρυσή Αυγή" που με κάνει και απογοητεύομαι λίγο (όχι για το κείμενο γιατί καλά έκανα και το έγραψα) γιατί σκέφτομαι πως τόσα χρόνια μετά τους Νεάτερνταλ και ακόμα η βασική μας λειτουργία κινείται στο δίπολο Π%#^@& - Ξύλο. Όταν μάλιστα κοιτάω τα Hits που έχουν σε σχέση με τα δύο παραπάνω κάποια ποιηματάκια/τραγουδοστιχάκια  μου και λοιπά...ε λέω να το κλείσω το ρημάδι το blog.

Επειδή όμως καλό είναι που και πού να πηγαίνουμε με το ρεύμα, αποφάσισα για να πειραματιστώ και για να ανεβάσω το traffic rating μου να δώσω πολύ από αυτό που θέλει ο λαός και όλο περιέργεια να δώ τι θα συμβεί.

Επίσης πριν ξεκινήσω βλέπω πως η Sasha συνεχίζει να προκαλεί και απ' όταν σταμάτησε να κολλά ένσημα στην βιομηχανία πορνό, και σε ένα βιντεάκι πάνω στο οποίο κατά τύχη έπεσα, ποζάρει σαν έγκυος virgin mary. Φυσικά και τέτοια κοροϊδία ξεπερνά και τα όρια του Παστίτσιου και μετά βδελυγμίας την καταδικάζω και καλώ τις οργανώσεις και τα ξυρισμένα παιδιά να πάρουν θέση! Το βάζω να καταδικάσετε και εσείς. Φτου

Sasha Grey is THE VIRGIN MARY from The Doomed Planet™ on Vimeo.

Ας πάμε τώρα στα επετειακά που θα μου φέρουν clicks, ή αλλιώς τι δώρα θέλω από τον Coca-Cola Saint και τα ξωτικά του. Το πιο δύσκολο τελικά, καθώς το σπόρ είναι διαδεδομένο ήταν να βρώ τις κατάλληλες για ανηλίκους φωτό ή αλλιώς minimal ή no-nudity αφού το blog μου είναι R13 η πως τα λένε αυτά. Παραθέτω βεβαίως και τα ονόματα άλλων λιγότερων γνωστών (φαντάζομαι) Posrtstars να μαθαίνετε και εσείς να παίρνω και εγώ clicks.

Ξεκινάμε με την κα. Charlie Laine

Η κα. Andy San Dimas

Η Shy Love (sic) !!!

Η Ashlyn Rae

Η Sabrina Maree (Μαρίιιι μας έκλεισες το σπίτιιιιιιιιι)

Η Alexis Ford ( πολυ πέραση τα εποχικά ζαχαρωτά)

Και μερικές ακόμα ιδέες για δώρα από τον Άγιο Βασίλη δίχως περισσότερα δυστυχώς στοιχεία μάρκας μοντέλου κτλ.

Άντε και του χρόνου με υγεία... να μην μας την ρίξει η κρίση

Ειρεσιώνες, αρχαία κάλαντα, 25 Δεκέμβρη και άλλα ευτράπελα.

Σε συνέχεια του προηγούμενου κειμένου στο οποίο προσπάθησα να θίξω την ουσία του θέματος όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι όπου ξένα χαρακτηριστικά επαναεισπράτονται από τον παραδοσιακό πολυθεϊσμό με αποτέλεσμα να υπερισχύουν των πιο βασικών  του εκφράσεων, παρατηρείται και πληθώρα άλλων συγκρητισμών που με την σειρά τους  όταν γίνονται αποδεκτοί βλάπτουν τις προσπάθειες παραδοσιακής προσέγγισης των πραγμάτων. Θα αναφέρω μερικά ενδεικτικά.



25 Δεκέμβρη ως αρχαία Ελληνική εορτή.
Το αρχαίο ημερολόγιο και ειδικά το εορτολόγιο δεν είναι ηλιακό αλλά ακολουθεί τον σεληνιακό κύκλο. Παραδοσιακά δεν υπάρχουν εορτασμοί των ηλιακών φαινομένων παρ' ότι έχουμε αρκετούς σε κοντινές σεληνιακές ημερομηνίες πχ Παναθήναια κατά το θερινό ηλιοστάσιο, Ποσείδεα κατά το χειμερινό.
Οι Έλληνες ουδέποτε εόρτασαν αυτούσιο ηλιακό φαινόμενο με κάποια μορφή ηλιολατρίας σαν και αυτές τις κυρίως ασιατικές που εμφανίστηκαν στην ύστερη αρχαιότητα τους αυτοκρατορικούς χρόνους.
Ο Χριστιανισμός όντως μέχρι και τον 3-4 αιώνα δεν εόρταζε Χριστούγεννα παρά μόνο Θεοφάνεια (6 Ιανουαρίου) και η πιθανότερη εξήγηση για την επιλογή της ημερομηνίας 25 Δεκ για τον εορτασμό είναι για να καλύψει προυπάρχουσες "παγανιστικές" εορτές. Για την συγκεκριμένη ημερομηνία η μόνη τέτοια και με αρχικό χρόνο το ηλιοστάσιο είναι η λατρεία του ανίκητου ήλιου που ανήκει στην προηγούμενη κατηγορία. Οι πιο παραδοσιακές είτε ρωμαικές όπως τα Saturnalia είτε ελληνικές όπως Διονύσια/Ποσείδεα είναι απλά κοντινές.
Ο χριστιανικός εορτασμός με την πάροδο του χρόνου υιοθέτησε και εξωτερικά χαρακτηριστικά των άλλων λατρειών, συχνά αντιφατικά και από διαφορετικές παραδόσεις. Πχ το εορταστικό κλίμα των σατουρναλίων, την δεντρολατρεία από άλλες άσχετες και μη καθορισμένες πρακτικές, τις ευχές από γονιμοποιητικές πρακτικές κτλ.
Το πρόβλημα τώρα κατά την γνώμη μου είναι όταν προσπαθούμε να ανασυνθέσουμε τις αρχαίες πρακτικές μέσα από το διαμορφωμένο από τον χριστιανισμό πλαίσιο. Στην χειρότερη του μορφή αυτό μπορεί να πάρει μια μονοθεϊστική ή μανιχαιστική απόχρωση η οποία παρατηρείται στις ασιατικές ηλιολατρίες όπως ανέφερα στο προηγούμενο κείμενο όμως δεν είναι μόνο αυτό.
Η ύπαρξη παγανιστικών πρακτικών και χαρακτηριστικών στους χριστιανικούς εορτασμούς ούτε τους ακυρώνει το χριστιανικό χαρακτήρα άλλα ούτε συνδέει τις μεταξύ τους ασύνδετες πρακτικές σε μια κοινή ρίζα, αντιθέτως, στην πραγματικότητα, η βαθύτερη ουσία της κάθε πρακτικής καταργείται σε ένα τελικό συνονθύλευμα άνευ νοήματος. Τα όρια πρέπει να είναι ξεκάθαρα.
Λέγοντας αυτό δεν έχω πρόβλημα να εορτάζουμε ηλιοστάσια ή οτιδήποτε άλλο (ήδη το κάνουμε εξ' άλλου) όμως κάτι τέτοιο πρέπει να έρθει ως προϊόν της δικής μας κοσμοθέασης και όχι απόρροια συγκρητισμών και ετεροπροσδιορισμών.

Ειρεσιώνη ώς πρόγονος του χριστουγεννιάτικου δέντρου
Άλλο ένα παράδειγμα των παραπάνω άσκοπων συγκρίσεων είναι τα κείμενα που κυκλοφορούν και θέλουν την Ειρεσιώνη για πρόγονο του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η  ειρεσιώνη παραδοσιακά λαμβάνει χώρα κατά τα Θαργήλια και Πυανέψια σε εορτασμούς για τον Απόλλωνα και πιθανόν και γενικότερου χαρακτήρα. Δεν έχει καμία σχέση ούτε με τον στολισμό του χριστουγεννιάτικου δέντρου, και φυσικά ούτε μπορούμε μέσω αυτής να ανακαλύψουμε μια σύνδεση του Απόλλωνα με τις 25 δεκ, το χειμερινό ηλιοστάσιο και τους χριστιανικούς εορτασμούς.
Μια παρόμοια αλλά πιο σχετική αναλογία, είναι ο στολισμός των δέντρων σε λατρευτικές εκδηλώσεις για τον Διόνυσο. Εδώ όμως ο χαρακτήρας της θεότητας είναι αυτός της ζωτικής δύναμης, των χυμών της ζωής. Έχει καμία σχέση με τους αυτοκρατορικούς εορτασμούς του sol invictus; Προφανώς και όχι. Ο Διονυσιακός συγκρητισμός βέβαια είναι και πιο βαθύς καθώς έχουμε και πληθώρα αναλογιών για το θείο βρέφος Διόνυσο, την γέννηση του Διονύσου κτλ (όσο ισχύουν γιατί και εδώ έχουν παραγίνει τα άσχετα). Έχει αυτό πάλι καμία σχέση με την συγκεκριμένη περίοδο ή μήπως έχει καμία σχέση η μυστηριακή Ελληνική ψυχογονία με την γέννηση του κατά τους χριστιανούς θεανθρώπου; Πάλι όχι, καθώς ακόμα και αν δεχτούμε την ύπαρξη του εορτασμού του Διονύσου βρέφους αυτό συμβαίνει όχι στην καρδιά του χειμώνα αλλά λίγο αργότερα στα Λήναια στις  12-15 Γαμηλιώνος και προφανώς ουδέποτε στις 25 Δεκεμβρίου που δεν υπάρχει καν σαν ημερολογιακή έννοια για την ελληνική θρησκεία.



Αρχαία κάλαντα
Υπάρχουν και κάποιες πιο αστείες προσπάθειες όπως είναι η ανακάλυψη αρχαίων καλάντων σαν τα παρακάτω που εκτός του ότι είναι σύγχρονα (μάλιστα ένα από αυτά το είχε φτιάξει καλός μου φίλος κάποτε για να το λέει στα ανίψια του αντί των χριστουγεννιάτικων), μπλέκουν και άλλες παραδοσιακές πρακτικές άσχετες πάλι όπως τα χελιδονίσματα, τους αγερμούς, τα λαϊκά παινέματα κτλ οι οποίες συμβαίνουν για άλλους λόγους σε άλλες περιόδους, σε άλλο πλαίσιο.

"Τα Κάλαντα του Τριέσπερου, ευθέως από τους Αρχαίους Χρόνους, ακόμα τραγουδιούνται στην Κύπρο σε ορισμένα ορεινά χωριά."

Καλήν εσπέραν άρχοντες,
αν είναι ορισμός σας
Ηλίου τη θεία γέννηση
να πω στ' αρχοντικό σας.
Απόλλων άρχοντα θεέ,
έλα ξανά κοντά μας
συ φωτοδότη Βασιλιά,
φώτισε την καρδιά μας.
Λιώσε τα χιόνια στα βουνά
ζέστανε τα πλατάνια
φέρε μας γέλια και χαρά,
ειρήνη και ζωντάνια.
Στο σπίτι αυτό που μπήκαμε
οι εστίες να μη σβήσουν
κι όλοι οι νοικοκυραίοι του
χίλια χρόνια να ζήσουν...

Η Σούπα
όλα τα παραπάνω που προέρχονται και από πλήθος διαφορετικών οπτικών και κατευθύνσεων μοιάζουν αυτές τις ημέρες, και γύρω από τους χριστιανικούς εορτασμούς των Χριστουγέννων, να βρίσκουν την σύνδεση τους. Όμως μπορεί ποτέ να προκύψει μια ουσιαστική σύνδεση και κατανόηση πολυθεϊστικών πρακτικών, όταν ο συνδετικός κρίκος είναι οι σύγχρονοι εορτασμοί των Χριστουγέννων; Προφανώς και όχι και εδώ εμφανίζεται ξανά το βασικό πρόβλημα κυρίως για όσους περιφερειακά προσεγγίζουν τον πολυθεϊσμό, πως στην πραγματικότητα τον αντικρίζουν μέσα από ένα ξένο πρίσμα, διαμορφωμένο από τα ήδη γνωστά αλλά άσχετα με αυτόν. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι σε λίγο να ανακαλύψουμε και πολυθεϊστές αγιο-βασίληδες που κάποια coca cola company της εποχής είχε προωθήσει και να χάσουμε και εμείς τον ουσιαστικό χαρακτήρα των εορτών μας σε ένα αχταρμά που διαμόρφωσε ο σύγχρονος καπιταλιστικός πολιτισμός.

!!!

Για όλους αυτούς τους λόγους χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ειδικά απ' όσους πραγματικά σέβονται την θρησκευτική μας παράδοση ώστε τέτοια φαινόμενα να καταπολεμηθούν πριν όπως συνήθως γίνεται γιγαντωθούν περισσότερο και καλύψουν την πραγματικότητα για όσους θέλουν να προσεγγίσουν τον πολυθεϊσμό.

Παγανισμός και Χριστούγεννα

Το τελευταίο καιρό ανησυχώ όλο και περισσότερο για την επιρροή που έχουν διάφορα φαινόμενα στον πολυθεϊσμό καθώς κάποια προβλήματα που παλαιότερες εποχές ήταν περιφερειακά έχουν αρχίσει να γιγαντώνονται. Θα ήθελα στο μέλλον να επεκταθώ σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναφοράς αλλά προς το παρόν εν όψει των χριστιανικών εορτών και του συγκρητισμού που θεριεύει με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να καταπιεί τον παραδοσιακό χαρακτήρα του πολυθεϊσμού  αναπαράγω το παρακάτω κείμενο μου το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 111 του περιοδικού Φαινόμενα του Ελεύθερου τύπου με μια πολύ καλή επιμέλεια.

Οι παραδοσιακοί παγανιστικοί εορτασμοί του Ηλιοστασίου

Τα τελευταία χρόνια, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη των σύγχρονων πολυθεϊστικών κοινοτήτων, υπήρξε μια ουσιαστική επανεξέταση των χριστιανικών εορτών υπό το πρίσμα των παγανιστικών στοιχείων, που αυτές ενσωμάτωσαν στο πέρασμα του χρόνου. Παράλληλα η παγκοσμιοποίηση, οδήγησε στην εξάλειψη των τοπικών ιδιαιτεροτήτων τις οποίες αυτοί οι εορτασμοί παρουσίαζαν παλαιότερα με αποτέλεσμα την πλήρη ομογενοποίηση των κυριοτέρων εξ' αυτών, όπως τα Χριστούγεννα. Ειδικά, για την συγκεκριμένη εορτή όπου τα ενσωματωμένα παγανιστικά χαρακτηριστικά ήταν ποικίλα και πολλά, ο σημερινός της χαρακτήρας  δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως ένα πολύχρωμο κολάζ παραδόσεων που περιλαμβάνει από αρχέγονες πρακτικές δεντρολατρείας, μέχρι σύμβολα δημιουργημένα στα τμήματα Marketing πολυεθνικών εταιριών, γεγονός που δυσκολεύει την όποια προσπάθεια αναζήτησης ουσιαστικού νοήματος. Αυτό βέβαια, είναι ένα πρόβλημα που μέχρι σήμερα απασχόλησε κυρίως τα χριστιανικά δόγματα, τα οποία διαπιστώνουν με φόβο ότι έχει υποχωρήσει ο χριστιανικός χαρακτήρας της εορτής με άνοδο των κυρίαρχων "παγανιστικών" στοιχείων και εδώ και καιρό ειδικά οι πιο "παραδοσιακές" φωνές τους συχνά κηρύττουν την ανάγκη εγκατάλειψης όλων αυτών των "ξένων" εισβολών. Όμως αυτό, κακώς αφήνει συνήθως αδιάφορους τους πολυθεϊστές, καθώς η μάχη δεν πρέπει να είναι μια αντιπαράθεση εξωτερικών τυπικών αλλά ουσίας.

 Όπως φαίνεται, από τις περισσότερες συγκριτικές ή ιστορικές μελέτες προέλευσης που ερευνούν αυτά τα πολυθεϊστικά χαρακτηριστικά στους εορτασμούς των Χριστουγέννων,  ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον ηλιολατρικό χαρακτήρα της εορτής, τον σχετιζόμενο με το κοσμικό φαινόμενο του χειμερινού ηλιοστασίου. Ιστορικά βέβαια,  η ηλιολατρεία με αυτά τα χαρακτηριστικά πρωτοεμφανίζεται στην ύστερη περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αρχής γενομένης με την εισβολή των ασιατικών λατρειών, που πάντα είχαν μια τάση για διχαστική αντιμετώπιση του κόσμου. Η ίδια η λατρεία του sol invictus, ή ανίκητου ήλιου που συχνά προωθείται ως τα "παγανιστικά" Χριστούγεννα, βασίζεται στην μεταφορά και προσπάθεια επικυριαρχίας της Συριακής λατρείας του Ilāh hag-Gabal (Ο θεός του βουνού Γκαμπάλ από τον οποίο προήλθε το εξελληνισμένο όνομα της ηλιακής θεότητας Ηλιογάβαλος ), από τον επίσης Σύρο αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο Αύγουστο (~203-222) της δυναστείας των Σεβερίνων, ο οποίος πρώτος προσπάθησε να συνενώσει τους λαούς της αυτοκρατορίας με ένα είδος πρώιμου περιεκτικού μονοθεϊσμού( inclusive monotheism)[1]. Ο Ηλιογάβαλος, όπως έμεινε γνωστός και ο αυτοκράτορας, μπορεί να απέτυχε και να ακυρώθηκαν τα περί θρησκείας έδικτά του, όμως στα βήματά του, ο Κωνσταντίνος καθιέρωσε αργότερα τον χριστιανισμό ως επίσημη λατρεία της αυτοκρατορίας,  ενώ εν τω μεταξύ είχαν ενσωματωθεί και άλλα στοιχεία επίσης ασιατικών λατρειών όπως του Μιθραισμού. Οι σημερινοί λοιπόν παγανιστές, μοιάζει να επιστρέφουν σε αυτήν την προ χριστιανισμού ηλιολατρία, με την προσθήκη φιλοσοφικών επιρροών σε θεολογικό επίπεδο, οι οποίες  έλκουν και αυτές την καταγωγή τους από τον μυστικισμό της ύστερης αρχαιότητας και κυρίως από τον νεοπλατωνισμό της τελευταίας περιόδου[2]. Έτσι, η ηλιολατρική καταβολή αυτής της έκφανσης του χριστιανισμού επαναεισπράτεται και από τους σύγχρονους πολυθεϊστές ή παγανιστές, οι οποίοι θεωρούν πως "καθαρίζοντας"  την από τα τελευταία χριστιανικά ψήγματα,  επαναφέρουν σε κάποιο βαθμό τις "παραδοσιακές" παγανιστικές εορτές του ηλιοστασίου, με έναν πανευρωπαϊκό ηλιολατρικό εορτασμό.

 Με αυτά τα δεδομένα υποστηρίζουμε, πως ο παραδοσιακός πολυθεϊστικός χαρακτήρας των εορτών της περιόδου του χειμερινού ηλιοστασίου, παραμένει θαμμένος και θα προσπαθήσουμε να τον προσεγγίσουμε με δύο διαφορετικά συνήθως παραβλεπόμενα αλλά πολύ ενδιαφέροντα παραδείγματα, τα οποία καλύπτουν και το μεγάλο μέρος των πολυθεϊστικών παραδόσεων της Ευρώπης.

Σήμερα, έχουμε συνηθίσει στον δημιουργημένο από τα καταναλωτικά πρότυπα της μοντέρνας εποχής ανάλαφρο χαρακτήρα της εορτής των Χριστουγέννων,  και αποχαυνωμένοι μέσα στα τεχνικά διαμορφωμένα αστικά περιβάλλοντά μας, εύκολα ξεχνάμε πως η αληθινή καρδιά του χειμώνα είναι ψυχρή άγρια και επικίνδυνη. Θα ήταν περίεργο, αν αυτός ο χαρακτήρας διέφευγε της προσοχής των παραδοσιακών πολυθεϊστών του παρελθόντος, και πράγματι κοιτώντας πίσω στους μύθους της βόρειας Ευρώπης,  βρίσκουμε να δεσπόζει μια σκοτεινή αφήγηση για την εποχή που εξετάζουμε. Ο μύθος του "άγριου κυνηγιού", όπως συναντάται συνήθως, είναι μια πολύπλοκη και πολυπρόσωπη αφήγηση, με εξάπλωση σε όλο τον Ευρωπαϊκό βορρά και από την Αγγλία μέχρι τα όρια της Βαλτικής. Στην κοινή συγκεντρωτική της μορφή, αναφέρεται στην εμφάνιση μιας στοιχειακής ομάδας άγριων κυνηγών, αποτελούμενης από φάσματα νεκρών, δαιμονικά όντα, μαύρα σκυλιά κτλ[3] που υπό την καθοδήγηση μιας θεϊκής μορφής, συνήθως αντρικής που ταυτίζεται με τον Όντιν, περιδιαβαίνει τον κόσμο πετώντας πάνω από το έδαφος, καθ' όλη την διάρκεια των χειμερινών μηνών (το Yule σαν περίοδο), αλλά με κορύφωση τις τρείς ημέρες του χειμερινού ηλιοστασίου (Την εορτή του Yule). Αν κάποιος περπατά μόνος του έξω την νύχτα, μπορεί και να την συναντήσει. Και τότε κινδυνεύει να απαχθεί, να χάσει τα λογικά του, ακόμα και να σκοτωθεί, και το μόνο που τον σώζει είναι μόλις ακούσει την οχλαγωγή και τα γαυγίσματα των σκυλιών, να ξαπλώσει μπρούμυτα στην μέση του μονοπατιού χωρίς να κοιτάξει ούτε στιγμή το θαυμαστό φαινόμενο. Το "μαινόμενο πλήθος" σε αυτές τις περιοχές, κυρίως στις αγροτικές και δασικές, εμφανιζόταν τακτικά σύμφωνα  με τις μαρτυρίες από τον 11ο μέχρι και τον 20αιώνα τρέφοντας την φαντασία των ανθρώπων με αποτέλεσμα την παρατηρούμενη πολυπλοκότητα στις καταγραφές.

Οι μελετητές του μύθου/φαινομένου έχουν κάνει πληθώρα εικασιών για το νόημα του, με συμπεράσματα που ποικίλουν ανάλογα με την κάθε εστίαση. Κάποιοι παρατηρώντας την ομοιότητα των περιγραφών για τους κυνηγούς/πολεμιστές του "πλήθους" με τις περιγραφές του Τάκιτου για το πως πολεμούν διάφορα Γερμανικά φύλλα συμπέραναν, πως πρόκειται για επιβιώσεις ορδών εισβολέων στην λαϊκή φαντασία. Άλλοι συσχέτισαν το φαινόμενα με τα ιστορικά κυνήγια των βασιλέων της περιοχής, στο δρόμο των οποίων καλό θα ήταν να μην βρεθεί κάποιος φτωχός χωρικός. Τέλος, άλλοι διαπίστωσαν πως αν αποφλοιώσουν την αφήγηση από τα τρομαχτικά, δαιμονικά στοιχεία που κατά την άποψη τους οφείλονται στην παρανόηση ή επί τούτου δαιμονοποίηση από τους χριστιανούς, μένει η υποψία μιας παγανιστικής τελετής για το Yule την περίοδο του χειμερινού ηλιοστασίου. Πράγματι, κάποιες παραλλαγές του μύθου και οι λαϊκές επιβιώσεις, μας προσφέρουν μια τέτοια εικόνα καθώς σε αυτές προΐσταται του κυνηγιού μια θηλυκή οντότητα (σε αυτή την έκφανση ταυτίζεται με την Φρέγια ή άλλη ανάλογη θεά) η οποία οδηγεί το ίδιο πλήθος πάνω από τα χωράφια και σε όσα περνάει αυτά γίνονται εύφορα. Αυτή η εξήγηση μάλιστα συνδέει και την ουσία του άγριου κυνηγιού με τους άλλους εορτασμούς του Yule που κατά κοινή ομολογία έχουν χαρακτήρα γονιμοποιητικό. Εδώ δεν πρέπει να μας ξεφεύγει επίσης η ομοιότητα μιας τέτοιας εικόνας με τις περιγραφές της κυνηγητικής κουστωδίας της Αρτέμιδος[4], ή με τις άγριες νυχτερινές, πανσέληνες, εμφανίσεις της Εκάτης με την συνοδεία μαύρων σκυλιών και φασμάτων νεκρών, μυθολογικές δηλαδή εκφράσεις που συχνά χρησιμοποιούνταν ώς μπαμπούλας από τους χριστιανούς γεγονός που δικαιολογεί τα τρομαχτικά χαρακτηριστικά με τα οποία ντύθηκε η αφήγηση κατά τον μεσαίωνα.

 Η ύπαρξη των νεκρών ή των ψυχών στις αφηγήσεις, δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση, καθώς η ταύτιση τους με την γονιμότητα της Γής είναι δεδομένη αφού για την κυρίαρχη  μαγικό-θρησκευτική αντίληψη, αυτοί είναι που έχουν την δύναμη εντός της γης και μπορούν να επηρεάζουν τα πλούτη που αυτή δίνει πίσω στους ανθρώπους[5]. Μάλιστα σε κάποιες αναφορές αυτοί που κινδυνεύουν από το μαινόμενο πλήθος[6] είναι αυτοί που δεν έχουν αποδώσει τις πρέπουσες τιμές στους προγόνους τους, τα χωράφια των οποίων θα αφήσει στείρα ο χειμώνας. Τέλος, δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει, πόσο εύκολα θα μπορούσε να μετατραπεί μια κουστωδία μασκαρεμένων παγανιστών ακόμα και εύθυμης εορταστικής τελετής (το ανάλογο δηλαδή των Σατουρναλίων ή της εορτής των Πελωρίων ), σε άγριους επικίνδυνους δαίμονες, από το χριστιανικό φαντασιακό.

Η δεύτερη περίπτωση που θα εξετάσουμε αφορά την Ελληνική παράδοση, καθώς πουθενά δεν μαρτυρείται μια ηλιολατρικού περιεχομένου εορτή για τον χειμώνα[7]. Αντιθέτως γνωρίζουμε πως είναι κυρίως εορτές του Διονύσου, όπως τα μικρά Διονύσια ή τα Λήναια, που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο του χρόνου[8]. Επίσης σημαντικό, είναι ένα εξίσου παραμελημένο από τους σύγχρονους παγανιστές ζήτημα που τίθεται αρχής γενομένης από την ίδια την ονομασία του σεληνιακού μήνα στην διάρκεια του οποίου έχουμε το Χειμερινό ηλιοστάσιο. Ο μήνας ονομάζεται Ποσειδεών για πλήθος πόλεων[9] και κατά τα πρότυπα της ονομασίας των μηνών αυτό συμβαίνει γιατί είναι αφιερωμένος στον κυανοχαίτη θεό, πιθανότατα λόγω της εορτής των Ποσείδεων για την οποία δυστυχώς δεν έχουμε άμεσα στοιχεία. Όμως έχουμε πολλά στοιχεία απ’ όλη την επικράτεια του Ελληνικού κόσμου που δείχνουν πως η λατρεία του Ποσειδώνα εστιάζεται περίπου αποκλειστικά σε αυτήν περίοδο του χρόνου και η συγκεκριμένη εορτή πιθανότατα να ήταν η πλησιέστερη χρονικά στο χειμερινό Ηλιοστάσιο[10]. Η Έλλειψη αναφορών για εορτασμούς ηλιακών θεοτήτων αυτή την περίοδο  ίσως περιπλέκει τα πράγματα κάνοντας αρκετούς να αναρωτιούνται - και γι' αυτό ίσως παραβλέπουν την ουσία του θέματος - τι σχέση μπορεί να έχει ο Ποσειδώνας ο θεός της θάλασσας με τον χειμώνα και το ηλιοστάσιο. Ίσως είναι χρήσιμο, να υπενθυμίσουμε πως η λατρεία του Ποσειδώνα κατά την κλασσική και ύστερη αρχαιότητα είναι αρκετά περιορισμένη σε σχέση με τις πρότερες περιόδους όπως για παράδειγμα τα μυκηναϊκά χρόνια κατά τα οποία ο Ποσειδώνας είναι η κυρίαρχη θεότητα στις εορτές και τιμές. Ο χαρακτήρας του σύμφωνα με όλα τα δεδομένα και ειδικά για τις παλαιότερες εποχές, δεν περιορίζεται στην θάλασσα και τους σεισμούς, όπως ίσως υπονοεί η κυρίαρχη εικόνα  σήμερα, αλλά κατέχει πολύ πιο ευρύ πεδίο, όπως θα περιμέναμε εξ’ άλλου να συμβαίνει από το μυθικό μοίρασμα του κόσμου στα τρία αδέλφια παιδιά του Κρόνου. Στο παρόν, αρκεί να υπενθυμίσουμε πως ο σεισίχθων θεός, είναι επίσης ο κύριος όλου του υγρού στοιχείου που βρίσκεται στην Γη, των ποταμών και των γλυκών υδάτων που έχουν γεμίσει τις γεωλογικές αποθήκες του υδροφόρου ορίζοντα και αναβλύζουν με βοή τον χειμώνα, ίσως και πιο απόλυτα απ’  όσο μπορεί να θεωρηθεί άρχοντας του θαλασσίου ύδατος.[11] Είναι ο ίδιος η έκφραση του ζωτικού στοιχείου στην γη[12].

Κυρίως λοιπόν γι’ αυτόν το λόγο, της γονιμοποιούς για την γη δύναμης των γλυκών υδάτων, ο θεός συνδέεται σε πανάρχαιες λατρείες με την Δήμητρα. Aπ’ ότι φαίνεται μάλιστα πολύ πριν υπάρξουν τα Ελευσίνια μυστήρια και η εκεί λατρεία. Ειδικά στην Πελοπόννησο και περιοχές όπως η Αρκαδία, όπου  παρατηρούμε λατρείες  αδιάσπαστες από την μυκηναϊκή εποχή, βρίσκουμε αρκετά τέτοια χαρακτηριστικά και συνδέσεις όπως για παράδειγμα την λατρεία της αλογόμορφης (ιερό ζώο του Ποσειδώνα) Δήμητρας Ερινύς[13] . Κατ’ αντιστοιχία ακόμα και στην Ελευσίνα και για την περίοδο που μιλάμε, έχουμε στα τέλη του μήνα Ποσειδεόνα την μοναδική εορτή των Αλώων όπου τιμούνται μαζί Δήμητρα Ποσειδώνας (Πατρώος,  Θεμελιούχος και προσβατέριος) και Διόνυσος με μια μεγάλη και χαρούμενη εορτή με φανερά έντονα τα γονιμοποιητικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα εικάζεται πως και το όνομα αυτής της εορτής προέρχεται από το «Αλώς» το θερισμένο χωράφι[14] στο οποίο οι άντρες άναβαν μεγάλη πυρά[15] την ίδια ώρα που οι γυναίκες συμμετείχαν σε μια παννυχίδα με φαλλοφορίες .

Παρόμοιες τελετές με έντονα εορταστικό χαρακτήρα έχουμε καθ’ όλη την διάρκεια του μήνα και σε όλες τις περιοχές που αναφέρεται λατρεία του Ποσειδώνα, του Κύριου του Χειμώνα και του ηλιοστασίου. Αυτές μοιάζουν να συμπληρώνουν τις Διονυσιακές εορτές που επίσης κορυφώνονται κατά την χειμερινή περίοδο. Ο θεός της "ζωτικότητας" και ο θεός των χυμών της ζωής εδώ βρίσκουν το σημείο επαφής τους εκεί που από την μία η Γη ετοιμάζεται να θρέψει το σπέρμα, τον καρπό της ζωής, και να τον μεγαλώσει με την βοήθεια των γονιμοποιητικών δυνάμεων και από την άλλοι οι άνθρωποι βρίσκουν χρόνο για εύθυμους εορτασμούς και κοινωνικότητα την ώρα που το έχουν περισσότερο ανάγκη δηλαδή την εποχή που το σκοτάδι επικρατεί και η ανθρώπινη ψυχή κινδυνεύει να κλειστεί στον εαυτό της.

"Ην μεν γαρ Ποσιδεών μην, ίστε οιου χειμώνος...
Δωδεκάτη δε του μηνός αλουσιαν προσταζει ο θεός...
ταυτας τρεις ημέρας...διήγαγον δε περιπάτω χρώμενος κατ΄οικίαν και άμα παιδιά, ΟΙΑ ΕΟΡΤΩΝ ΟΥΣΩΝ. ΚΑΙ ΓΑΡ Η ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Ασκληπιού) ΠΑΝΝΥΧΙΣ, εγκατειλήφει την ΠΡΟΤΕΡΑΝ ΕΟΡΤΗΝ, ΤΗΝ ΤΟΥ ΠΟΔΕΙΔΩΝΟΣ.

Η παραπάνω αναφορά του Αίλιου Αριστείδη (117 - 180  μκχ) στους «Ιερούς λόγους» μας δείχνει πως μέχρι και την εποχή του η κύρια εορτή του μήνα ήταν αφιερωμένη στον Ποσειδώνα. Μάλιστα η περιγραφή μας μιλάει για τουλάχιστον τριήμερους εορτασμούς και ένα ευτυχές οικογενειακό κλίμα όπου ο ρήτορας περνά χρόνο με τα παιδιά του. Βλέπουμε λοιπόν πως καθ’ όλη την διάρκεια της παγανιστικής αρχαιότητας και από Βορρά ως Νότο, οι εορτές της περιόδου του χειμερινού ηλιοστασίου είχαν χαρακτήρα κυρίως γονιμοποιητικών τελετών και ευθυμίας και σχετίζονταν συνήθως με την Γη και τις αρσενικές γονιμοποιητικές δυνάμεις[16] ενώ ταυτόχρονα απουσίαζε ο ηλιολατρικός χαρακτήρας που αργότερα επικράτησε και μέχρι τις ημέρες μας δείχνει να έχει πρωτοκαθεδρία σε χριστιανούς και παγανιστές συνάμα. Η κυριότερη όμως διαφορά βρίσκεται στην ενοιοδότηση του χειμώνα και του σκοταδιού που επικράτησε μετά την έλευση του μονοθεϊσμού. Καθώς για τους παγανιστές οι διχαστικοί διαχωρισμοί καλό/κακό φώς/σκοτάδι δεν υπάρχουν είναι λογικό οι εορτές τους να τιμούν τις δημιουργικές συμπαντικές δυνάμεις ενώ ταυτόχρονα απουσιάζουν τα ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά που βρίσκουμε στην μετέπειτα ηλιολατρία όπου το καλό φώς επικρατεί του κακού σκοταδιού. Έτσι, εξηγείται ο ανάλαφρος και καθολικά εύθυμος χαρακτήρας των εορτασμών που ανιχνεύεται στην ουσία του παγανιστικού φαντασιακού και είναι αυτό περισσότερο από κάθε άλλη εξωτερική έκφανση[17] που ακολουθεί τις εορτές των "Χριστουγέννων/Ηλιουγέννων" μέχρι σήμερα, καθώς οι άνθρωποι στην βαθύτερη μας συνείδηση εξακολουθούμε να συνδεόμαστε με τους φυσιολογικούς ρυθμούς του κόσμου και την αντικειμενική αλήθεια της ζωής τα οποία κανένα αφύσικο περιβάλλον δεν μπορεί να ξεριζώσει.

 *Συνοδευτικά δείτε και την πολύ καλή δουλειά ενός φίλου για το εορτολόγιο του μήνα

ΠΟΣΕΙΔΕΩΝ, ΑΤΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, 2012-13, ΕΟΡΤΕΣ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΗΓΕΣ,ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ, ΣΧΟΛΙΑ, Ο. ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ

---

[1] Που δηλαδή δεν έχει τον απόλυτο μισαλλόδοξο χαρακτήρα της γνωστής αποκλειστικότητας του συνήθους μονοθεϊσμού  παρά αποδέχεται αν όχι την ύπαρξη, την λατρεία άλλων θεών.

[2] Κυρίως όσον αφορά την συμμετοχή στους εορτασμούς του Ηρακλή ως Ηλιακής θεότητας και ως σύμβολο της ψυχικής τελείωσης με άνοδο από τις Ηλιοσταστικές πύλες (πύλες του Ηρακλή)

[3] με την προσθήκη πολλών χριστιανικών εμμονών όπως αβάπτιστα μωρά, θηλυκούς δαίμονες κ.α

[4] Μάλιστα οι χριστιανοί ταύτιζαν αυτές τις εμφανίσεις του άγριου κυνηγιού υπό θηλυκή αρχηγία με την Dianna (Αρτέμιδα) και τους δαίμονες της από τους οποίους κινδύνευαν αν κατά λάθος τους συναντούσαν.

[5] Στην ίδια βάση εξηγείται και ο ευφημισμός Πλούτων για τον Άδη και οι αντίστοιχες σχέσεις του μύθου της Περσεφόνης με την γονιμότητα της Ελευσίνιας γης.

[6] Έχει ενδιαφέρον πως τέτοιοι  προσδιορισμοί όπως "πλήθος" (host) ταυτίζονται με τον χαρακτηρισμό "οι πλείστοι" με τον οποίο συχνά αναφέρονται οι νεκροί στην Ελληνική παράδοση.

[7] Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που γι' αυτή την περίοδο θεωρείται πως ο Απόλλων ο κατ' εξοχήν ηλιακός θεός για τους Έλληνες, φεύγει για την χώρα των Υπερβορείων και την θέση του στους Δελφούς αναλαμβάνει ο Διόνυσος.

[8] Ταυτόχρονα έχουμε και εορτές σχετιζόμενες με τους νεκρούς όπως τα Ανθεστήρια προς το τέλος του Χειμώνα.

[9] Περίπου για το σύνολο των Ιωνικών Πόλεων αλλά και στις υπόλοιπες όπως την Δωρική Πελοπόννησο όπου ακολουθείται άλλη ονομασία πάλι έχουμε τελετές για τον θεό.

[10] Καθώς το εορτολόγιο των αρχαίων Ελλήνων ακολουθούσε το σεληνιακό ημερολόγιο δεν μπορεί να υπάρχει συνεχή ταύτιση με το ηλιακό φαινόμενο. Φέτος για παράδειγμα το Ηλιοστάσιο συμπίπτει με την 8η ημέρα του μήνα Ποσειδεών η οποία μάλιστα είναι αφιερωμένη στον θεό.

[11] Μην ξεχνάμε εξ' άλλου πως απο την Τρίαινα του ανάβλυσε η πηγή στον ιερό βράχο της Ακρόπολης κατά την διάρκεια της "μάχης" του με την Αθηνά για την κυριαρχία στην πόλη του Κέκρωπα. Εξ’ άλλου υπάρχουν πλείστες όσες άλλες «θαλασσινές» θεότητες που δεν έχουν όμως κυριαρχία επι της Γης όπως ο Ποσειδώνας.

[12] "το δε μέσον και συνδετικόν αμφοίν τοιν άκροιν ο Ποσειδών εκληρώσατο, πληρούμενος μεν από της του Διός ουσίας, πληρών δε τον Πλούτωνα. έστιν γαρ της όλης ταύτης τριάδος πατήρ μεν ο Ζεύς, δύναμις δ' ο Ποσειδών, νους δ' ο Πλούτων. πάντων μεν εν πάσιν όντων, άλλου δε κατ' άλλο τον χαρακτήρα δεχομένου της υποστάσεως. επεί και ο μεν Ζεύς κατά το είναι υφέστηκεν. ο δε Ποσειδών κατά την δύναμιν, ο δε Πλούτων κατά τον νούν. καίτοι ζωής πάντων αίτιοι πάντες, αλλο μεν ουσιωδώς ο δε ζωτικώς ο δε νοερώς". Προκλος σχολια στον Κρατύλο.

[13] Στις οποίες λατρείες η Κόρη είναι προϊόν της ένωσης του θειικού ζεύγους Δήμητρας-Ποσειδώνα

[14] Το Θερισμένο προ μηνών χωράφι που τους μήνες του χειμώνα «ξεκουράζεται» και τρέφεται με βροχή μέχρι να το σπείρουν ξανά με το νέο σιτάρι.

[15] Οι νυχτερινές πυρές χαρακτηριστικό των εορτασμών του ηλιοστασίου που όμως όπως διαπιστώνουμε δεν σχετίζονται απαραίτητα με τον Ήλιο.

[16] Από την μία τον Ποσειδώνα και από την άλλη τον Διόνυσο που κυριαρχεί και αυτός την περίοδο του χειμώνα.

[17] όπως το πλήθος των παγανιστικών πρακτικών συμβόλων και στοιχείων που αναφεραμε

Οδηγός επιβίωσης για μετά το "τέλος του κόσμου"

Πέρασε ευτυχώς και αυτό το "τέλος του κόσμου" με το οποίο ασχολούμασταν παγκοσμίως τα τελευταία 2-3 χρόνια,  παρερμηνεύοντας τους Maya και το ημερολόγιο τους.

Λέω ευτυχώς γιατί, εν αντιθέσει με προηγούμενες προφητείες συντέλειας, δεν είχαμε - εκτός και αν έχασα κάποια είδηση - ούτε μαζικές αυτοκτονίες, ούτε άλλες βίαιες εκφράσεις στις οποίες συνήθως αρέσκονται οι καταστροφολάγνοι μονοθειστές όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με το υποτιθέμενο τέλος των ημερών όπου πρέπει να ξεχωρίσουν οι καλοί από τους κακούς.

Κάτι τέτοιο  δεν θα ταίριαζε εξάλλου και με τους Μάγια, αφού ως πολυθειστές αυτοί δεν θα έθεταν φαντάζομαι τέτοια διλήμματα για το τέλος, το οποίο για να στέκεται στο ύψος του - Τέλος - πρέπει είναι κοινό για όλους.

Αντιθέτως κινήθηκε η οικονομία, βγήκαν ταινίες, πουλήθηκαν kit επιβίωσης και βιβλία, άλλοι έφτιαξαν καταφύγια και ειδικές μπάλες αντι-καταστροφής, στην Γαλλία σε συγκεκριμένο χωριό θησαύρισαν και ούτω καθ' εξής. Με λίγα λόγια ένα ωραίο πάρτι που αν το επαναλαμβάνουμε κάθε μια δυο δεκαετίες πολλοί θα έχουν πολλαπλά οφέλη και όλοι κάτι να συζητάμε και να ασχολούμαστε.
Βέβαια θα μου πείτε και θα συμφωνήσω πως δεν είναι μόνο οι χιλιαστές και οι δευτεροπαρουσιώτες που έχουν τέτοιες ιστορίες αλλά μάλλον όλοι οι λαοί , παρά του ότι οι διαφορές στο ιδεολογικό και ηθικό επίπεδο μεταξύ των με και των δε είναι τεράστιες.

Οι βόρειοι έχουν πχ τον μεγάλο χειμώνα, οι Έλληνες τις καταστροφές στα πέντε γένη των ανθρώπων, κατακλυσμούς κ.α, οι Ινδοί τις Yuga και σίγουρα ανάλογες αφηγήσεις και όλοι οι υπόλοιποι.

Μια διαφορά που μπορώ όμως να διακρίνω είναι πως για αυτούς το τέλος ποτέ δεν είναι σκέτο Τέλος παρά μια αλλαγή. Μια ακόμα είναι πως αυτή η αλλαγή είναι συνήθως αποτέλεσμα έστω και νομοτελειακά μιας ύβρεως εκ μέρους της ανθρωπότητας -you had it coming δηλ - και σταδιακή όχι στιγμιαία. Δεν περιμένουμε δηλαδή το ρολόι να δείξει 12:00 και ξαφνικά....Τέλος. Όχι, ότι συμβαίνει, συμβαίνει με μια αλληλουχία, σταδιακά, αίτιο αιτιατό.

Έτσι η ουσιαστική διαφορά είναι πως στην περίπτωση των ιστοριών δευτέρου τύπου ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με μια επιλογή, τι στάση θα κρατήσω, ταίζω την ύβρη ή την πολεμώ, μάχομαι στο πλάι των θεών ή συμπεριφέρομαι σαν τα αδηφάγα τέρατα που απειλούν την κοσμική τάξη. Μπορεί τελικά να μην γλυτώνουμε, είπαμε οι ιστορίες δείχνουν να λειτουργούν με νομοτελειακά πρότυπα που ολοκληρώνονται πάντα και ισχύουν για όλους, όμως πρώτον έχουμε επιλογές, δεύτερον χρόνο να τις σκεφτούμε, και τρίτον την υποχρέωση να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας όταν τα πράγματα συμβαίνουν.

Το πρόβλημα με τις άλλες, του πρώτου τύπου, άμεσες και αυτόματες καταστροφές, είναι πως μας στερούν από την μια την δυνατότητα να αναλάβουμε την ευθύνη και να κάνουμε τις επιλογές μας, και από την άλλη μας κοιμίζουν, θεωρώντας πως αν δεν είναι μπαμ και κάτω, έκλεισαν οι διακόπτες και Τέλος, έ τότε όλα καλά συνεχίζουμε ακάθεκτοι.

Ο κόσμος όμως δεν λειτουργεί θεαματικά και εφετζίδικα όπως οι χολυγουντιανές ταινίες και οι δεύτερες παρουσίες. Ο Κόσμος λειτουργεί σαν την συνέλευση των Εντ στον άρχοντα των δαχτυλιδιών...αργάαααααα.

Δεν ξυπνάμε μια μέρα και τα υπεραιωνόβια δέντρα έχουν πεθάνει όλα μαζί, τα σκοτώνουμε λίγο λίγο με τρόπους που δεν γίνονται αντιληπτοί μέχρι να είναι πολύ αργά.
Το ίδιο ισχύει και για τους εαυτούς μας και τον "κόσμο" μας. Δεν καταστρέφουμε τις κοινωνίες μας και τους εαυτούς μας απότομα, αλλά σιγά σιγά μέχρι που πάλι να είναι αργά.

Αυτό που τελικά χρειαζόμαστε είναι ένας οδηγός επιβίωσης για τις ημέρες μετά το "τέλος του κόσμου". Ένας οδηγός του τι κάνουμε από τις 22/12/2012 και μετά.

Γιατί αν θέλουμε τελικά να γλυτώσουμε από την επικείμενη καταστροφή πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη, να πάρουμε θέση και να δράσουμε.

Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την σχέση μας με τον κόσμο.
Πρέπει να ξαναδούμε τις κοινωνίες μας.
Πρέπει να ξαναδούμε τους εαυτούς μας.
Και πρέπει να αλλάξουμε το δρόμο που ακολουθούμε.

Γιατί μπορεί και το πρόσφατο πάρτι του τέλους του κόσμου να πέρασε ανώδυνα, αλλά ο κίνδυνος δεν πέρασε, ούτε για το σιδηρούν γένος, ούτε για την Kali Yuga, ούτε για τον μεγάλο χειμώνα, ο κίνδυνος είναι μπροστά μας και πολύ αληθινός.

Εβραιοφάγοι και αντίχριστοι

Διάβασα σήμερα στον δικτυακό τόπο του στόκου μια επίθεση του μητροπολίτη Περαιώς Σεραφείμ κατά της εφημερίδας Ελ. Τύπος λόγω της σειράς Ντοκυμαντέρ του Discovery World για την ζωή του Ιησού που προσφέρει σε dvd αυτή πρόσφατα και θεωρήθηκε προφανώς επίθεση κατά του χριστεπώνυμου πλήθους καθώς μάλλον κινείται στα πλαίσια της ιστοριογραφίας, του μυθικισμού και των διαφόρων θεωριών περί του προσώπου του Ιησού.

Το ενδιαφέρον σε αυτές τις δηλώσεις του καλοσυνάτου μητροπολίτη οι οποίες μπαίνουν κάτω από ένα banner του στόχου που γράφει "Αλβανογυφτοσκοπιανοί...Στείλτε τανκς να τους κλείσουν τα σπίτια", είναι πως καθιστούν άνευ νοήματος προηγούμενες αντιδράσεις μου όταν κάποιοι ελάχιστοι προσπαθούν να συνδέσουν φαινόμενα όπως ο  ναζισμός, ο φασισμός κτλ με τον παγανισμό αφού είναι ηλίου φαεινότερη η μήτρα αυτών των φαινομένων.

Αντιγράφω ενδεικτικά

"τά γνωστά ἐμετικά ψεύδη καί οἱ κατασκευασμένες γελοιότητες* πού χαλκεύει μετά μανίας, ἐμπαθείας καί ἀτελευτήτου κακίας τό ἑωσφορικό Σιωνιστικό τέρας."

"Θά ἦταν προτιμώτερο γιά τήν ἐκλεκτή συντηρητική ἐφημερίδα ἡ ὁποία στίς ἀκροτελεύτιες σελίδες της διαφημίζει τά αἴσχη τοῦ σοδομιτισμοῦ* καί τῆς ἀστρολογίας νά προσέφερε τήν Καμπάλα καί τό Ταλμούδ*"

"ἀνύπαρκτα καί εὐτελῆ παραμύθια τοῦ ἑβραϊκοῦ σιωνισμοῦ* συμβάλουσα ἔτσι στήν ἀδιάπτωτη ἐκστρατεία τοῦ Σιωνισμοῦ γιά τήν ἀποδόμηση τοῦ Παναγίου Θεανδρικοῦ Προσώπου"

"ἐγνωσμένη χορεία τῶν ἐκκλησιομάχων καί διωκτῶν τῆς ἀμωμήτου πίστεως τοῦ ἀποκαλυφθέντος αἰωνίου Θεοῦ καί εἶναι ἐγνωσμένη ἡ τύχη* ὅλων αὐτῶν οἱ ὁποίοι «λακτίζουν πρός κέντρα» καί ἀποβαίνουν οἱ τραγικότεροι δήμιοι γιά τούς ἑαυτούς των."

"Προκαλοῦμε* τήν καλή Ἐφημερίδα νά ἐνημερώση δημοσίᾳ ποιά εἶναι ἡ ἐθνικότης καί ἡ θρησκευτική παραδοχή τῶν ἐμφανιζομένων ὡς δῆθεν Experts στά DVD....γιατί μόνο ἀπό τά ὀνόματα αὐτῶν ἀποκαλύπτεται ἡ Ἑβραϊκή ἤ μουσουλμανική τους καταγωγή καί πίστη*."

Ἀπάντηση βέβαια στήν καλή Ἐφημερίδα καί στήν ἑβραϊκῶν συμφερόντων ἑταιρεία Discovery World θά δώσει ὁ εὐσεβής λαός μας τίς ἅγιες ἡμέρες πού ἔρχονται γεμίζοντας ὅπως πάντα ἀσφυκτικά* κατά χιλιάδες τούς Ἱ. Ναούς σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς πατρίδος μας. 

και θα προσθέσω πως οποιαδήποτε ομοιότητα με εκφρασμένες από ναζί απόψεις είναι τυχαία και αποτελούν προπαγάνδα σκοτεινών κέντρων παγανιστών.

*Ενώ τα όσα λέει στην εκκλησία ο Σεραφείμ είναι αλήθειες.
*έλα τώρα, αφού ξέρεις...
*Ενώ εσείς αυτά που λέτε Σεραφείμ με το Ελληνικό όνομα είναι από άλλη πιάτσα
*Αντε πάλι κόντρα για τα παραμύθια
*Με την βοήθεια των παναγιων χριστιανικών χεριών βεβαιως
*Πριν λύσουμε τους αφιονισμένους πιστούς
*Οχι δεν ειμεθα φυλετιστές
*Πάω ένα στοίχημα πως ο Καρράς θα μαζέψει πιο πολύ κόσμο

Η Μήνις και τα νόμπελ

Αν συνειδητοποιήσουμε πως το πρώτο έργο της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας ξεκινάει με την λέξη "Θυμό".

Μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί᾿ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾿ ἔθηκε,
πολλὰς δ᾿ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι·

Ψάλλε θεά, τον τρομερό θυμόν του Αχιλλέως
Πώς έγινε στους Αχαιούς αρχή πολλών δακρύων.
Που ανδράγαθες ροβόλησε πολλές ψυχές στον Άδη ηρώων,
κι έδωκεν αυτούς αρπάγματα των σκύλων  και των ορνέων*

Και πως μέσα σε τρεις στίχους έχουμε δάκρυα, νεκρούς,  όρνεα και σκυλιά να τρώνε τις σάρκες τους και συνωστισμό στον κάτω κόσμο...

... τότε δεν είναι να απορούμε που μετά από ~3000 χρόνια η ΕΕ λαμβάνει το νόμπελ ειρήνης αφού κατάφερε να έχει μόνο οικονομικό πόλεμο και τους νεκρούς να μην τους τρώνε τα όρνεα και τα σκυλιά.

Βέβαια εδώ που τα λέμε ορισμένα θέματα λύνονται καλύτερα με μήνιν παρά με δάκρυα, και δεν μπορώ να φανταστώ τι θα τραγούδαγε ο ραψωδός αν ο Μενέλαος όταν του έκλεψε ο Πάρης την γυναίκα και το βιός απλά κάθονταν στην Σπάρτη και έκλαιγε την μοίρα του.

*Απόδοση Ιάκωβου Πολυλά