Η Ισχύς ως κοινό γνώρισμα των θεών

Τις προάλλες έπεσα σχετικά νωρίς για ύπνο θέλοντας να ξεκουραστώ. Όμως, το μυαλό μου είχε άλλη άποψη, έτσι με αφορμή μια συζήτηση, στην οποία είχα συμμετάσχει πριν, σχετικά με τους μύθους και το τι αυτοί μας λένε για τους θεούς, διάφορες σκέψεις άρχισαν να με κατακλύζουν. Έχοντας διαφωνίες σχετικά με σύγχρονες ερμηνείες των μύθων, όσον αφορά την ουσία των θεών, που συνήθως εμφανίζουν ηθικολογικά, ιστορικά ή ακόμα και επιστημονικά στοιχεία ως ουσιαστικά χαρακτηριστικά τους, προσπαθούσα να σκεφτώ ποια θα μπορούσαν να είναι τα κοινά γνωρίσματα των θεών, τουλάχιστον έτσι όπως αυτά παρουσιάζονται σε πλήθος μύθων. Έψαχνα κάτι βασικό που να μπορεί να μεταφερθεί σαν αντίληψη και να διαμορφώνει και τις δικές μας προσλήψεις για αυτούς και κατ' επέκταση τον τρόπο που τους προσεγγίζουμε.

Έτσι, προσπαθούσα να βρώ κάτι αντίστοιχο της αθανασίας, κοινό σε όλους τους θεούς και θεές ανεξαρτήτως των διαφορετικών τους εκφράσεων και εκδηλώσεων και κατά προτίμηση κάτι που θα μπορούσε να εξηγεί τις συχνά διαφορετικές σε σχέση με τις πρακτικές των προγόνων  αντιλήψεις, που κατά καιρούς διαβάζω να εκφέρονται σε ανάλογα της μυθολογίας θέματα. Επίσης, κάτι που να φανερώνει, πάλι όπως η αθανασία, την ετερότητα μεταξύ ημών και αυτών, καθώς πολλά συνεπαγόμενα της απόδοση τιμών και λατρείας εξηγούνται καλύτερα μέσω αυτής παρά μέσω των ομοιοτήτων.Σαφέστατα θα δεχθώ το ποιητικό λεχθέν πως : ἓν ἀνδρῶν, ἓν θεῶν γένος: ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν ματρὸς ἀμφότεροι το οποίο ξεκινάει με την ομοιότητα μας, όμως η συνέχεια του νομίζω είναι πολύ πιο κατατοπιστική. Έτσι :

διείργει δὲ πᾶσα κεκριμένα δύναμις, ὡς τὸ μὲν οὐδέν, ὁ δὲ χάλκεος ἀσφαλὲς αἰὲν ἕδος μένει οὐρανός. 

δηλαδή : ναι μεν είναι ένα το γένος των θεών με αυτό των ανθρώπων καθώς προερχόμαστε από την ίδια μητέρα, αλλά διαφοροποιούμαστε ως προς την δύναμη, τόσο πολύ που οι άνθρωποι δεν είναι τίποτα μπροστά στους θεούς.

Μπορούμε όμως λόγω των ομοιοτήτων μας και ξεπερνώντας τον εαυτό μας, να τους προσεγγίσουμε

ἀλλά τι προσφέρομεν ἔμπαν ἢ μέγαν
νόον ἤτοι φύσιν ἀθανάτοις,
καίπερ ἐφαμερίαν οὐκ εἰδότες οὐδὲ μετὰ νύκτας ἄμμε πότμος
οἵαν τιν᾽ ἔγραψε δραμεῖν ποτὶ στάθμαν. 

Γι' αυτό εξάλλου μέσω φυσικών ή πνευματικών άθλων διασχίζουμε τα όρια που μας χωρίζουν. Να ένας λόγος της μεγάλης σημασίας των αγώνων, αθλητικών, ποιητικών, μουσικών δεν έχει σημασία στην λατρεία. Είναι γιατί μέσω αυτών των εκδηλώσεων ξεπερνάμε έστω για λίγο το ανθρώπινο επίπεδο και δείχνουμε μια συνάφεια στους θεούς που τους χαροποιεί.

Είναι λοιπόν η ισχύς αυτό το κοινό γνώρισμα όλων των θεών που αντανακλάται τόσο έντονα σε κάθε έκφανση τους, σε κάθε δική μας ιστορία γι' αυτούς και μάλιστα είναι ένα χαρακτηριστικό που ελάχιστοι σήμερα λαμβάνουν υπόψιν. Ίσως είναι γιατί ελάχιστοι έχουν και μια πραγματική σύνδεση πια, μετά την πληθώρα των καταστροφών που υπέστει ο πολιτισμός μας, με τον κόσμο των θεών, οπότε λογικά αντί ο ανθρωπομορφισμός των μύθων να λειτουργεί στην δημιουργία συνάφειας καταλήγει να μπερδεύει και να απομακρύνει. Αυτός είναι για μένα ένας από τους κύριους λόγους που τόσο συχνά εστιάζουμε σε λάθος πράγματα, όπως αυτά που ανέφερα στην αρχή, με τραγικά αποτελέσματα όχι μόνο στην όποια κατανόηση των θεών επιτρέπεται στους ανθρώπους, αλλά και στην πρακτική μας θρησκευτική έκφραση.

Και, όμως, η ισχύς ως βασικό χαρακτηριστικό των θεών, φανερώνεται σε όλες τις δυνατές εκφάνσεις παντού, παρότι δεν φαίνεται να επικρατεί στις αντιλήψεις των σύγχρονων πολυθεϊστών. Βλέπουμε την πληθώρα των λατρευτικών επιθέτων που απηχούν ακριβώς αυτό, διαβάζουμε τους μύθους για τις πράξεις τους που δεν τις καταλαβαίνουμε με ανθρώπινα μέτρα, αλλά κατανοούνται αν υπολογισθεί αυτή η τεράστια διαφορά δύναμης. Φαίνεται ακόμα και στους τρόπους με τους οποίους τους απευθυνόμαστε, κραταιοί, βασιλείς, πατέρες και μητέρες, τα οποία δεν έχουν σκοπό να εκφράσουν καμία συναισθηματική συγγένεια παρά μόνο μια διαφορά τάξης, μια διαφορά δύναμης. Ακόμα και όταν οι θεοί αποκαλούνται και είναι φίλοι, δεν είναι στο επίπεδο το δικό μας και δεν προσεγγίζονται όπως οι όμοιοι φίλοι αλλά ως όντα με απείρως μεγαλύτερη από εμάς δύναμη τα οποία όμως δείχνουν συμπάθεια προς εμάς. Αν επομένως δεν λαμβάνουμε υπόψη αυτή την διαφορά, τότε δεν κατανοούμε και όλα τα παραπάνω με αποτέλεσμα αντί να τους προσεγγίζουμε ανεβαίνοντας να τους "κατεβάζουμε" ανθρωποποιώντας τους. Κάτι που φυσικά δεν γίνεται οπότε δεν αλλάζει κάτι στους θεούς αλλά σαφέστατα έχει αρνητικά αποτελέσματα σε εμάς και στην σχέση μας μαζί τους αν αυτή είναι ανάλογη της κατανόησης μας.

Μάλιστα, πεσμένος στο κρεβάτι όπως ήμουν, την στιγμή που αποφάσιζα πως το χαρακτηριστικό που ψάχνω είναι η Ισχύς ξέσπασε η μπόρα. Δεν είχε δώσει κανένα σημείο πριν πέρα από ένα απαλό ψιχάλισμα που ίσα ίσα ακούγονταν για κανά λεπτό. Ήταν κάτι πολύ απότομο και δυνατό. Αναγγέλθηκε με ένα απίστευτο κρότο της βροντής και έλαμψε με το προκαλών δέος απαστράπτον φως ενός κεραυνού. Μα ναι φυσικά και είναι η Ισχύς σκέφτηκα, ο κεραυνός το επιβεβαιώνει. Ή ίσως και να το απορρίπτει, αλλά αυτή είναι η αβέβαιη μοίρα των θνητών.