Δευτέρα 16 Αυγούστου 2010

Ιερό Μέσων, Λέσβος

Κατά την διάρκεια των θερινών διακοπών επισκέφτηκα για πρώτη φορά την ομολογουμένως πολύ όμορφη Λέσβο. Όπως πάντα προσπάθησα να περιηγηθώ σε όσο περισσότερα ιστορικά μέρη στο νησί μπορούσα. Από τους αρχαιολογικούς τόπους του νησιού ο μόνος που είναι προσεγμένος και αξιοποιείται τουριστικά είναι το Ιερό των Μέσων.Δεν θα γράψω τίποτα για τον χώρο πέρα του ότι είναι ο μοναδικός που έχω δει μέχρι στιγμής που τα καμίνια των χριστιανών - στα οποία κάνανε ασβέστη αγάλματα, αρχιτεκτονικά μέλη κτλ - βρίσκονται στην περίμετρο του ιερού, αναγνωρίσιμα στα μάτια του επισκέπτη.Όπως συνήθως συμβαίνει στους Ελληνικούς αρχαιολογικούς χώρους το φυλλάδιο του Υπ. είχε εξαντληθεί , όπως με ενημέρωσαν οι φύλακες πολύ καιρό, Και επειδή σε κάθε αλλαγή υπεύθυνου αρχαιολόγου αλλάζει και τα φυλλάδιο και μέχρι να αξιωθεί ο νέος αρχαιολόγος να γράψει άλλο, και μέχρι να εγκριθεί το κονδύλι, και μέχρι να τυπωθεί και να παραληφθεί από τους φύλακες μπορεί να περάσουν και μερικά χρονάκια είπα να ανεβάσω - μαζί με κάποιες φωτογραφίες - το ένα φυλλάδιο που κατάφερα να αποσπάσω από τον φύλακα με απειλή κατά της ζωής του ( γιατί το είχε καβάτζα μήπως περάσει κανάς αρχαιολόγος να του το δώσει ). Η σάρωση είναι σε αρκετά καλή ανάλυση οπότε κατεβάζετε τοπικά στον σκληρό σας την φωτογραφία και διαβάζετε το κατατοπιστικό φυλλαδιάκι μια χαρά.













και μερικές φωτό με πρώτη και καλύτερη αυτή που σε πρώτο πλάνο έχει ένα εκ των θαυμαστών καμινίων ( η αρχική πηγή και λίγες ακόμα εδώ http://www.panoramio.com/photo/33429235 )



και μερικές που τράβηξα εγώ βιαστικά























και για να μην ξεχνιόμαστε τιμή στους ηθικούς αυτουργούς των καμινιών





And here is the rest of it.

Παρασκευή 13 Αυγούστου 2010

Η παραβολή της Γάτας

Ενώ υπάρχει μια πληθώρα φιλοσοφικών βιβλίων περί θρησκείας τα οποία μπορεί κάποιος να διαβάσει, πολύ δύσκολα βρίσκεται κάποιο ο συγγραφέας του οποίου να μην είναι μονοθεϊστής ή έστω άθεος με αποτέλεσμα να είναι ελάχιστες οι καινούργιες οπτικές, τα επιχειρήματα να είναι χιλιοειπωμένα, και γενικά να δίνεται λόγω αυτής της μονομέρειας μια στρεβλή εικόνα στον αναγνώστη.
Μόνο τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να κάνουν δειλά - δειλά την εμφάνιση τους κάποια αξιόλογα βιβλία πολυθεϊστών συγγραφέων που έχουν κάτι να προσθέσουν στην συζήτηση. Τα περισσότερα από αυτά συνήθως ασχολούνται με θρησκευτικότητες σύγχρονου δυτικού τύπου, Wicca neopagan κίνημα κτλ, όμως ανάμεσα τους με πολύ ψάξιμο βρίσκουμε και κάποια εξαιρετικά ενδιαφέροντα όπως το A World Full of Gods: An Inquiry into Polytheism του «Δρυίδη» John Michael Greer, το οποίο είναι ακαδημαϊκού επιπέδου και ότι καλύτερο στο τομέα έχει πέσει στα χέρια μου.


*

Θα αναπαράγω – με δικά μου λόγια ( πλην των διαλόγων σε εισαγωγικά που είναι αυτοί του βιβλίου σε ελεύθερη μετάφραση) μια πολύ ωραία παραβολή του συγγραφέα από το βιβλίο αυτό, η οποία με διασκέδασε αφάνταστα όταν την διάβασα.




Η παραβολή της Γάτας.

Υπάρχει ένα χωριό με πέντε σπίτια. Επειδή στο χωριό παρουσιάζεται μια πίστη στο Ον Γάτα ένας λαογράφος πάει να κάνει μελέτη.



Πηγαίνει ο λαογράφος στο πρώτο σπίτι (exclusive monotheism) του χωριού και αρχίζει και ρωτάει τον ιδιοκτήτη για την εμπειρία, πίστη του στην Γατα.
«Μα φυσικά και πιστεύω στην Γάτα. Υπάρχει μια Γάτα τιγρέ με μπλέ μάτια. Έμαθα για την Γάτα από τους γονείς μου. Κάθε μέρα βγαίνω στην αυλή φωνάζω ψιψιψιψι και αφήνω σε ένα μπολ κροκέτες. Μέχρι το απόγευμα οι κροκέτες έχουν εξαφανιστεί.»
«Ένα πρωί μάλιστα, βγαίνοντας από το σπίτι με το μπολ, η Γάτα ήταν ακριβώς εκεί και με κοίταζε με τα μεγάλα μπλε μάτια της. Έμεινα με ανοιχτό το στόμα. Κατόρθωσα να ακουμπήσω κάτω το μπολ χωρίς να μου πέσει από τον ενθουσιασμό και η Γάτα αμέσως πλησίασε και άρχισε να τρώει. Ήταν μια μαγική στιγμή.»
Ο κάτοικος του πρώτου σπιτιού έχει ακούσει και αυτός πως και οι άλλοι κάτοικοι αναφέρουν εμπειρίες με την Γάτα, αλλά πιστεύει πως δεν την έχουν δει ποτέ και κάνουν λάθος.
«Είναι θλιβερό, δεν γνωρίζουν και πάνε και κάνουν λάθος καλέσματα, αφήνουν λάθος φαγητό για φανταστικές Γάτες που εν υπάρχουν παρά μόνο στο μυαλό τους. Το φαγητό που αφήνουν το τρώνε περιφερόμενοι άστεγοι.»



Ο λαογράφος μας επισκέπτεται το δεύτερο σπίτι (exclusive monotheism) του χωριού και ρωτάει τα ίδια και τον δεύτερο κάτοικο. Και αυτός πιστεύει πως υπάρχει μόνο μια Γάτα, μόνο που είναι κατά την άποψη του μια κοντότριχη μαύρη με πράσινα μάτια. Αυτός βγάζει ένα μπολ με γάλα κάθε απόγευμα στα πίσω σκαλιά του σπιτιού και καλεί την Γάτα μουτς μουτς μουτς. Το πρωί το γάλα έχει εξαφανιστεί. Ένα βράδυ μάλιστα γυρνώντας από την Pub άκουσε φτάνοντας στο σπίτι γρυλίσματα και είδε την Γάτα με σηκωμένες τρίχες να τον κοιτά από τον φράκτη. «Η εμπειρία αυτή ήταν καταλυτική για μένα, άλλαξε την ζωή μου. Από τότε δεν έχω πιεί τίποτα πιο δυνατό από νερό.»
Και αυτός ο κάτοικος έχει να πει κάτι για τους άλλους. Γνωρίζει πως και οι άλλοι βγάζουν φαγητό να ταΐσουν την Γάτα αλλά είναι σίγουρος πως τελικά το καταναλώνουν αρουραίοι. «Είμαι σίγουρος πως πιστεύουν πως ταΐζουν την Γάτα, αλλά είμαι πεπεισμένος πως υπάρχουν και άλλοι που ενσυνείδητα ταΐζουν τους αρουραίους, μπορεί να τους χαϊδεύουν κι’ όλας. Αηδιαστικό. Αργά η γρήγορα όταν το θελήσει η Γάτα, θα σκοτώσει τους αρουραίους και τότε θα δούμε σε αυτό το χωριό σε ποιόν θα γουργουρίζει και ποιος θα αρπάξει νυχιές και δαγκώματα.»



Ο ερευνητής μας φεύγει και επισκέπτεται το τρίτο σπίτι (inclusive monotheism) του οποίο ο ιδιοκτήτης πιστεύει και αυτός στην Γάτα αλλά είναι πιο ανεκτικός από τους δύο πρώτους συγχωριανούς του.
«Είναι ένας μεγάλος κεραμιδόγατος με πορτοκαλί μάτια. Το ξέρω πως οι άλλοι διαφωνούν με αυτό αλλά αν μη τι άλλο πρέπει να παραδεχτώ πως έχουν μια κάποια αληθινή γνώση για την Γάτα. Όλοι κατανοούν εξ’ ‘άλλου πως η Γάτα έχει 4 πόδια, ουρά, μουστάκια. Μπορεί να είδαν την Γάτα από μακριά , υπό κακό φωτισμό, μπορεί μάλιστα Αυτή να είχε κυλιστεί πουθενά πριν την δουν και να μπερδεύτηκαν. Μυστήριαι αι βουλαί της Γάτας.»
Ο σπιτονοικοκύρης αυτός αφήνει κάθε μεσημέρι μια κονσέρβα με φαγητό και αποσύρεται ήσυχα. Μια μέρα είδε την Γάτα να πηδά από τον φράχτη στο δίπλα σπίτι. «Γι’ αυτό γνωρίζω πως δεν περιορίζεται η Γάτα στην προσωπική μου οικία.» Έτσι ο τρίτος κάτοικος παραδέχεται πως η Γάτα μπορεί να τρώει και το γάλα και τις κροκέτες που αφήνουν οι άλλοι. «Είμαι όμως σίγουρος πως προτιμάει την κονσέρβα».



Συνεχίζει ο λαογράφος την έρευνα του στο 4 σπίτι (atheism). Εκεί μένει ένας σκυθρωπός μηχανικός, που έχει γεμίσει το σπίτι του με επιστημονικά βιβλία. Αμέσως αυτός απαντάει ειρωνικά στις ερωτήσεις του λαογράφου για την πίστη στην Γάτα.
«Εγώ δεν έχω δεί ποτέ καμία Γάτα και δεν πιστεύω και πως κανείς άλλος έχει δει. Μάλλον έχουν παραισθήσεις ή έχουν παρερμηνεύσει κάποια άσχετα με τα αιλουροειδή φαινόμενα, πιθανώς λόγω μια ισχυρής θέλησης να πιστέψουν. Αν θες πάρα πολύ να δείς μια Γάτα, έ κάθε φύλλο που κινείται από τον αέρα το πρωί θα σου μοιάζει με Γάτα. Το φαγητό που αφήνουν σιγά το τρώνε μάλλον περιφερόμενοι άστεγοι. Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για αυτά που δεν περιλαμβάνουν πίστη στην Γάτα. Επίσης βλέπουμε πως οι απόψεις αναιρούν η μία την άλλη. Δεν γίνεται η Γάτα να είναι ταυτόχρονα, τιγρέ, κοντότριχη μαύρη, και κεραμιδόγατος. Αυτό είναι παράλογο, οπότε αποδεικνύεται πως δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πλάσμα Γάτα.»



Τέλος ο λαογράφος καταλήγει και στο τελευταίο σπίτι του χωριού (polytheism), πιο απομονωμένο από τα άλλα και ρωτάει τα ίδια πράγματα την γριά που του ανοίγει την πόρτα. Αυτή γελώντας του λέει. «Μίλησες με τους άλλους;» «Είναι λίγο χαζούληδες, υπήρχαν τρείς Γάτες στο χωριό εδώ και χρόνια. Μια τιγρέ, ένας μαύρος και ένας κεραμιδόγατος. Η κάθε μία έχει την περιοχή της και της δικές της συνήθειες, ξέρουν αυτές που να βρουν το φαγητό που προτιμάνε. Φυσικά έρχονται που και που και από εδώ οπότε έχω και κροκέτες και γάλα και κονσέρβες για να τις ταΐζω όλες. Το πιο αστείο είναι πως άλλη μια Γάτα, μια θηλυκή Βιρμανίας εμφανίστηκε στην περιοχή πριν λίγο καιρό και τώρα έχει ένα σκασμό από μωρά. Δεν μπορώ ούτε να φανταστώ τι θα πουν γι αυτά οι άλλοι όταν αρχίσουν να κόβουν με την σειρά τους βόλτες στα σπίτια.



*Εάν το βιβλίο αγοραστεί με κλικ από εδώ ένα μικρό πόσο επί της τιμής του θα πιστωθεί στον λογαριασμό της Λατρευτικής κοινότητας Λάβρυς και θα χρησιμοποιηθεί για την αύξηση των τίτλων στην βιβλιοθήκη της.

Παρασκευή 14 Μαΐου 2010

Αλώπηξ Και Βότρυς

Με τα διάφορα που ακούω, διαβάζω απο εδώ και απο κεί θυμήθηκα τον μύθο του Αισώπου για την Αλεπού και τα σταφύλια.΄Ώρες ώρες σκέφτομαι πως μόνο τους μύθους αυτούς να είχαμε και να μπορούσαμε να διδάξουμε τους εαυτούς μας σίγουρα θα είμασταν αν όχι τέλειοι σίγουρα καλύτεροι απο αυτό που είμαστε

Αλώπηξ Και Βότρυς
αλώπηξ λιμμώττουσα ώς εθεάσατο απο τίνος αναδενδράδοςβότρυας κρεμαμένους, ηβουλήθη αυτών περιγενέσθαι και ουκ ηδύνατο.Απαλλατομέν δε προς εαυτήν είπεν"όμφακες εισίν."ούτω και των ανθρώπων ενιοι των πραγμάτων εφικέσθαιμη δυνάμενοι δι' ασθενείαν τους καιρούς αιτιώνται.

Βρήκα επίσης μια ποιητική για παιδιά διασκευή του συγκεκριμένου απο τον Χάρη Σακελλαρίου, πολύ όμορφη την αντιγράφω

Αλεπού και σταφύλια (Χάρης Σακελλαρίου Παιδικά ποιήματα)
Σε μια ψηλή κληματαριά
σταφύλια ολόγλυκα ένα κι ένα
κάτω απ' τα φύλλα κρέμονταν
λαχταριστά και γινωμένα

Τα λιγουρεύτηκε η αλεπού
και πάει, πηδά για να τα πιάσει.
Ξαναπηδά, τεντώνεται
μ' αδύνατο είναι να τα φτάσει.
"Σκασίλα μου" λέει φεύγοντας "
μονάχα ρόδινο έχουν χρώμα,
μα δεν πιστεύω να 'γιναν.
Άγουρα και ξινά είν' ακόμα..."

Και για να ολοκληρωθεί το παρόν ένα βιντεάκι . Συχνά η αλήθεια φανερώνεται με τους πιο απλούς τρόπους.

Παρασκευή 2 Απριλίου 2010

Άδωνις – Χριστός και η ιστορία μιας μελωδίας

Πάει καιρός που δεν έχω ανεβάσει τίποτα στο μπλογκ όχι μόνο λόγω του τεράστιου φόρτου εργασίας, αλλά κυρίως λόγω μιας αυξανόμενης εκτίμησης προς την σιωπή και ταυτόχρονης αντιπάθειας προς κάθε θόρυβο. Σήμερα όμως «ημέρες που είναι» δεν άντεξα.




Υπάρχει μια έκφραση που χρησιμοποιούν οι Αγγλόφωνοι για να δείξουν πώς είναι πολλές φορές τα μικρά πράγματα, τα δύσκολα εμφανίσιμα, τα ασήμαντα που τελικά είναι τα πιο σημαντικά που πολύ μου αρέσει. Λένε λοιπόν πως ο Διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και πραγματικά για πολλούς, ειδικά τέτοιες ημέρες, ο Διάβολος κρύβεται και κυριολεκτικά στις λεπτομέρειες.



Ο Διάβολος κρύβεται σήμερα στον χριστιανικό ορθόδοξο επιτάφιο, με την μορφή του νεκρού σώματος ενός νέου, ενός τελετουργικού θρήνου, με την μορφή των όμορφων ανοιξιάτικων λουλουδιών και στις πομπικές τελετουργίες με λαμπάδες που οδηγούν σε μια φυσική ανάσταση, την κυκλική ανάσταση της φύσης. Είναι ο Διάβολος στις λεπτομέρειες που ψιθυρίζει «Θυμήσου τον ωραίο Άδωνι τον Κύριο ( Adon, Adonai ). Ο Άδωνις Πέθανε, Ζήτω ο Άδωνις».



Σήμερα που συμπίπτει και το Πεσάχ των δυτικών χριστιανών, των Καθολικών, το Easter, ο Διάβολος κρύβεται μέσα σε χρωματισμένα αυγά, στο χορτάρι των λιβαδιών, και σε ομοιώματα λαγών και κουνελιών. Είναι ο Διάβολος στις λεπτομέρειες που πάλι ψιθυρίζει, «Θυμήσου την Αφροδίτη, την Ιστάρ/Αστάρτη, την Οστάρα/Eostre easter. Θυμήσου τους κύκλους της φύσις και του σώματος σου. Θυμήσου πως ο Κόσμος έρχεται σε ύπαρξη με Έρωτα. Θυμήσου πως ο θάνατος είναι εποχιακός»



"Eostur-monath, qui nunc paschalis mensis interpretatur, quondam a dea illorum quae Eostre vocabatur et cui in illo festa celebrabant nomen habuit."



Είναι αυτός ο Εως-φόρος, το καρβουνάκι στην ψυχή μας που αρνείται να σβήσει, που στην πραγματικότητα κατανοεί το πραγματικά ιερό νόημα των ημερών, παρά τα άσχετα πέπλα που το περιβάλλουν, αυτή η μικρή σπίθα κάνει τους ανθρώπους ανεξαρτήτως της συνειδητής τους γνώσης ( η καλύτερα της πλήρης άγνοιας τους ) να νοιώθουν κάτι, παρά το ατελέσφορο που δίδει η επικάλυψη με την μίζερη μαυρίλα στερώντας το νόημα από τα τυπικά που συμμετέχουν.

Είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον πως στο ίδιο υπόβαθρο χτίζονται πολλά παλάτια, διαφοροποιώντας την τεχνοτροπία τους, αλλάζοντας νοήματα, αλλάζοντας εποχές και ήχους.

Έτσι το 1736 ο Pergolesi παίρνει μια παραδοσιακή Γαλλική μελωδία ( δεν γνωρίζω πρότερη καταγωγή, και άλλα στοιχεία ) «au sang qu'um Dieu» και φτιάχνει έναν ύμνο που έμελε να γίνει ένας από πιο γνωστούς χριστιανικούς ύμνους του Πάσχα τον οποίο οι Καθολικοί τραγουδάνε την περίοδο της δικής τους Σαρακοστής ( Lent αν δεν κάνω λάθος ).



Αργότερα η μελωδία χρησιμοποιείται και από τους χριστιανούς του Λιβάνου στις ψαλμωδίες τους και γίνεται ευρύτερα γνωστή και εκτός θρησκευτικών κύκλων από την φωνή της μεγάλης καλλιτέχνιδας Φαιρουζ



Τέλος ο Χριστόδουλος Χάλαρης την χρησιμοποιεί για να ντύσει τους πολύ ωραίους στίχους ( αλήθεια δεν ξέρω πια πρόθεση είχε ο στιχουργός θρησκευτική, στίχοι ξενιτιάς ή άλλο, πάντως εμένα ο ουρανός, τα βουνά, το λουλούδι, ο ήλιος μου κάνουν αρκετά "pagan" ) του μεγάλου Γκάτσου. Τελικά αποδεικνύουμε ιστορικά οι Έλληνες πως παραμένουμε οι καλύτεροι «μεταπράτες» όλων των εποχών, αφού τουλάχιστον για τα γούστα μου το άσμα βελτιώνεται πολύ στην τελευταία έκδοση.



Οπότε ελπίζω με τις 3 εκδοχές να εκτιμήσετε όλοι – για κάθε γούστο, τάση και πίστη – την μελωδία και γιατί όχι έχοντας υπ’ όψιν πως ο Διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες ίσως να την ακούσουμε στο μέλλον να ντύνει μια τελετή για τον ωραίο Άδωνι μιας και όλοι οι κύκλοι πρέπει κάπου να κλείνουν.

And here is the rest of it.

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2010

Παρουσίαση του βιβλίου της Γεωργίας Αλεξίου – Γοργώ “Χλώρις, Η Χλωμή Βασίλισσα”

Η φίλη Γοργώ την Δευτέρα παρουσιάζει στην αίθουσα Ελλήνων λογοτεχνών το λυρικό μυθιστόρημα της και μου ζήτησε να επενδύσω μουσικά κάποιες στιγμές στην παρουσίαση κάτι που με τιμά ιδιαίτερα και με χαροποιεί όσο και τα έργα της. Καλό θα ήταν όλοι οι φίλοι να στηρίξουμε την εκδήλωση της Γεωργίας. Αντιγράφω την ανακοίνωση της εκδήλωσης έτσι όπως την παρουσίασε στο ιστολόγιο του ο Θέσπις.

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων που προγραμματίζει και πραγματοποιεί η Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών

θα παρουσιαστεί το λυρικό μυθιστόρημα της ποιήτριας – λογοτέχνιδος Γεωργίας Αλεξίου – Γοργούς με τίτλο: «Η Χλωμή Βασίλισσα».

Το μυθιστόρημα διαπραγματεύεται την τραγική ιστορία της Βασίλισσας της Πύλου, Μελίβοιας – Χλώριδος, κόρης του Αμφίονος και της Νιόβης, μητέρας του ξακουστού Νέστορα. Η Χλώρις υπήρξε η πρώτη νικήτρια δρομεύς των πρώτων Ηραίων, αγώνες που, σύμφωνα με αρχαίες πηγές, πρωτοθεσπίστηκαν από την Ιπποδάμεια, η οποία θέλησε να ευχαριστήσει την Ήρα για τον γάμο της με τον Πέλοπα.

Η παρουσίαση του μυθιστορήματος θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στην αίθουσα «Μιχαήλας Αβέρωφ» της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, Γεναδίου 8 και Ακαδημίας, 7ος όροφος, στις 8 – 02 – 2010, ημέρα Δευτέρα και ώρα 7 μ.μ., με κύρια ομιλήτρια την λογοτέχνιδα Μαρία Ράλλη – Υδραίου.

…………………

Εκτός από την ποιήτρια – λογοτέχνιδα, Γεωργία Αλεξίου – Γοργώ, η οποία



θα διαβάσει απόσπασμα του κειμένου, συμμετέχουν:

Η Ευαγγελία Θεριανού, Αρχιτέκτων με θεατρική παιδεία, η οποία θα απαγγείλει ποιητικά αποσπάσματα του έργου, καθώς και η Γιάννα Αλεξίου, που θα είναι η συντονίστρια της εκδήλωσης.

Ο ηθοποιός Κώστας Γιαλίνης, ο οποίος θα διαβάσει αποσπάσματα του κειμένου.

Ο Θάνος Μιχαλάς, σκηνοθέτης και ηθοποιός, ο οποίος εκτός από την απόδοση λυρικών αποσπασμάτων του βιβλίου, έχει αναλάβει και την καλλιτεχνική επιμέλεια της εκδήλωσης.

Την εκδήλωση θα συνοδεύσει με δίαυλο κ' φλογέρα, ο Χρήστος Πανόπουλος – Πανδίων.

Τον ύμνο «Ελαία – Αθηνά», που έγραψε η Γεωργία Αλεξίου –Γοργώ και μελοποίησε ο Δημήτριος Μιχάκης – Αλέξανδρος θα ερμηνεύσει ο ίδιος ο συνθέτης.

……………………………………………

Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2010

Η Μαγεία των αριθμών

Η Μαγεία των αριθμών

Από την εποχή των Πυθαγορείων μέχρι σήμερα οι αριθμοί φέρουν «μαγικές» δυνάμεις παρά την τεράστια διαφοροποίηση στο νόημα τους αφού από εκεί ( Πυθαγορίους ) που εξέφραζαν τις ιδιότητες και ουσίες τώρα μετράνε τις ποσότητες. Στην σύγχρονη τους εκδήλωση οι αριθμοί έχουν αποκτήσει υπερφυσικές ιδιότητες ( μαζί με τις ποσότητες που μετράνε ), με αποτέλεσμα να πιστεύουμε πως η απλή παράθεση και στατιστική μελέτη τους μπορεί να μας αποκαλύψει μεγάλες αλήθειες. Βέβαια φιλοσοφικά αυτό είναι άτοπο αφού για την φιλοσοφία η ποσότητα δεν φέρει καμία ποιότητα παρά αποτελεί το υπόβαθρο στο οποίο επενεργεί η ουσία για να έχουμε εκδήλωση. Υπό αυτό το πρίσμα βέβαια ποτέ δεν μπορεί να εξαχθεί συμπέρασμα για το μεγαλύτερο, μετρώντας το μικρότερο. Ας αφήσουμε όμως τις φιλοσοφικές «χαζομάρες» - ποιος ασχολείται με τέτοια πράγματα – , εξ’ άλλου μια χαρά χρήσιμο εργαλείο είναι η στατιστική, και ας δούμε μια περίπτωση τέτοιας μαγείας των αριθμών, παρόμοιας με αυτή στα οικονομικά της χώρας «αν πάψουμε 100.000 δημόσιους υπάλληλους οι δείκτες της οικονομίας θα καλυτερέψουν, θα πέσουν οι δυσμενείς όροι δανεισμού, θα προσελκύσουμε επενδυτές κτλ.» Ναι βέβαια θα έχουμε και 100000 ανέργους ξαφνικά….αλλά σιγά οι αριθμοί να είναι όμορφοι.

Είχε λοιπόν ένα ενδιαφέρον άρθρο τις προάλλες η εφημερίδα Έθνος με τίτλο «Ψάχνουν το Θεό μακριά από τη θρησκεία» που προσπαθούσε να παρουσιάσει μια γενική εικόνα σύγχρονων μορφών θρησκευτικότητας και τις κοινωνικές τους προεκτάσεις. Μέσα στο κείμενο υπήρχε και ένα μέρος με υπέρτιτλο «Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ... ΤΟΥΣ ΕΒΓΑΛΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ» το οποίο είχε την τιμητική του σε αρκετά ιστολογία που είτε προάγουν τον αθεϊσμό είτε φλερτάρουν μαζί του. Σε πολλά σχόλια που διάβασα φαίνεται πως το σημείο αυτό του κειμένου το οποίο αναπαράγω παρακάτω θεωρήθηκε ως μια πρώτης τάξεως απόδειξη πως η θρησκευτικότητα είναι αντιστρόφως ανάλογη με την κοινωνική ευημερία.


Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ... ΤΟΥΣ ΕΒΓΑΛΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ
Οσο πιο καλά περνάς τόσο λιγότερο πιστεύεις...
Πίστη στον Θεό και κοινωνική ευημερία δεν πάνε μαζί. Και όχι
μόνο δεν πάνε μαζί, αλλά κινούνται αντιστρόφως ανάλογα. Οσο ισχυρότερη είναι η μία, τόσο πιο αδύναμη είναι η άλλη και τούμπαλιν.
Αυτό είναι το πόρισμα έρευνας με τον τίτλο «Η χρόνια συνάρτηση της λαϊκής θρησκευτικότητας προς δυσλειτουργικές ψυχοκοινωνικές συνθήκες», η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην ψηφιακή επιθεώρηση «Εξελικτική Ψυχολογία» ( www.epjournal.net).
Αφού πρώτα έβαλε στη «ζυγαριά» τα δεδομένα 17 ανεπτυγμένων χωρών (Ιαπωνίας, Αυστραλίας, Καναδά, Νέας Ζηλανδίας, ΗΠΑ και 12 ευρωπαϊκών κρατών), ο συντάκτης της έκθεσης, ο Αμερικανός παλαιοντολόγος Γκρέγκορι Πολ, διαπίστωσε πως η κοινωνική ευημερία είναι μεγαλύτερη στις κοινωνίες που το θρησκευτικό αίσθημα είναι μικρότερο.
Πιο συγκεκριμένα, από τη μια μεριά της ερευνητικής πλάστιγγας ο Πολ έβαλε 25
«μέτρα» κοινωνικοοικονομικής σταθερότητας (ποσοστά εγκληματικότητας,
αυτοκτονιών, κρατικής διαφθοράς, ανεργίας, διαζυγίων κ.ά.) και από την άλλη
εννέα «σταθμά» θρησκευτικότητας (συχνότητα επισκέψεων στην εκκλησία, ποσοστό πίστης στη μετά θάνατον ζωή, βαθμός αποδοχής της θεωρίας της εξέλιξης κ.ά.).
Τα «ζύγισε» και είδε πως: οι χώρες που «σκαρφάλωσαν» υψηλότερα στην κλίμακα της κοινωνικής ευημερίας (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία) «τερμάτισαν» χαμηλότερα στην κλίμακα της θρησκευτικότητας, ενώ αντιστρόφως οι κοινωνίες που αποδείχτηκαν λιγότερο ευημερούσες (ΗΠΑ, Ιρλανδία, Ιταλία) διακρίθηκαν ως οι περισσότερο θρησκευόμενες. Οι έρευνες Με τα παραπάνω στοιχεία φέρεται να συμφωνούν και οι έρευνες του Αμερικανού ακαδημαϊκού Φιλ Τσούκερμαν, κοινωνιολόγου στο κολέγιο «Pitzer» της Καλιφόρνια και συγγραφέα δύο βιβλίων με θέμα τη σχέση μεταξύ ευτυχίας και πίστης. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ωστόσο, ο Γκρέγκορι Πολ έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως η παραπάνω αντιστοιχία (ή μάλλον αναντιστοιχία) μεταξύ κοινωνικής ευημερίας και θρησκευτικής πίστης αποτελεί απλώς καταγραφή ενός γεγονότος και όχι νομοτελειακή εξήγηση.
Από μόνα τους τα στατιστικά στοιχεία αδυνατούν να απαντήσουν στο ερώτημα εάν η κοινωνική ευημερία οδήγησε στην αποδυνάμωση της θρησκείας ή το ανάποδο (εάν δηλαδή η έλλειψη θρησκευτικού αισθήματος είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη κοινωνική ανάπτυξη).
Ο συντάκτης της έρευνας, ωστόσο, εκβιάζει ένα συμπέρασμα: η θρησκεία, λέει, είναι μηχανισμός ο οποίος βοηθά τον άνθρωπο να αντεπεξέλθει στις καθημερινές του ανησυχίες και ανασφάλειες. Οταν οι εν λόγω σκοτούρες φθίνουν (όπως συμβαίνει στο πλαίσιο ενός ευνομούμενου κράτους πρόνοιας), μαζί τους φθίνει και η ανάγκη πρόσδεσης των πολιτών στο άρμα του Θεού.

Δεν θα κάτσω τώρα να ασχοληθώ με το γεγονός πως από μόνη της μια μελέτη για την κοινωνική ευημερία είναι προβληματική αφού αυτή μπορεί να ορίζεται διαφορετικά ανάλογα με τον πολιτισμό, την εποχή κτλ ούτε θα σταθώ στο προφανές πως και αυτή η έρευνα ταυτίζει κατά πολύ την θρησκευτικότητα με τον μονοθεϊσμό και τις συνήθεις του εκδηλώσεις ( αφού ταυτίζεται η θρησκευτικότητα με την εκκλησία και πόσο συχνά κάποιος παέι εκεί).
Να δηλώσω εξ’ αρχής πως δεν διάβασα την έρευνα, όπως δεν την διάβασαν φαντάζομαι και όσοι αναπαρήγαγαν την είδηση, οπότε αναγνωρίζοντας το ρίσκο να παραβλέπω σημαντικά στοιχεία της θα ασχοληθώ με κάποια πράγματα που μου έκαναν μεγάλη εντύπωση σε μια πρώτη ανάγνωση του κειμένου, και το αποτέλεσμα τους δηλ τα χειροκροτήματα στα αθεϊστικά ιστολόγια.

Εξ' αρχής μου έκανε εντύπωση, το πώς στο κείμενο κάποιοι δείκτες και στατιστικά μπορεί να θεωρηθούν πως αποφαίνονται για φαινόμενα πολύ γενικότερα από αυτά που μετράνε, όπως η θρησκευτικότητα, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους άλλες αμέτρητες παραμέτρους που μπορεί να τα επηρεάζουν και να είναι άσχετες με την θρησκευτικότητα ( εφ’ όσον αυτή αναφέρεται γενικά), αλλά είπαμε η μαγεία των αριθμών.

Πώς μπορεί δηλ να μπαίνουν στον ίδιο κουβά μετρήματος χώρες με διαφορετική ιστορία, διαφορετικές παραδόσεις, διαφορετικές πολιτικές συνθήκες, διαφορετικές ιστορικές πορείες και το τελικό αποτέλεσμα να είναι μια κρίση για την ευημερία και την θρησκευτικότητα.
Τι σχέση μπορεί να υπάρχει μεταξύ πχ Αμερικής, και Ιαπωνίας ή και των δύο αυτών με την Ευρώπη.
Πως μια σύγκριση χωρών με ελάχιστο πληθυσμό, Σουηδία, Δανία και τεράστιων άλλων πχ Αμερική, μπορούν να οδηγήσουν σε συμπεράσματα.
Πώς μπορεί μια κοινωνία μπροστάρης του φιλελεύθερου καπιταλισμού, μιλιταριστική στις έξω σχέσεις της μπορεί να συγκριθεί με κοινωνίες διαμορφωμένες από σοσιαλιστικά συστήματα και ειρηνόφιλες.
Αλλά ας πούμε πως και έτσι κάτι θα διαπιστώσουμε, εκεί που μπερδεύτηκα τελείως είναι όταν διάβασα τους δείκτες που «έπαιξαν» στην έρευνα.
Αυτοκτονίες
Μα καλά, γίνεται να λαμβάνεται υπ’ όψιν τέτοιος δείκτης για μέτρηση όταν έχουμε χώρες από την μία Καθολικές όπου η αυτοκτονία σε στέλνει στην κόλαση ( Ιταλία, Ιρλανδία ) και από την άλλη χώρες όπου η παράδοση τους θεωρεί την αυτοκτονία το πρέπον αν απογοητεύσεις το αφεντικό σου ( Ιαπωνία ). Είναι μάλιστα αστείο πως αυτός ο δείκτης μπορεί σύμφωνα με την έρευνα να δείξει αρνητική πορεία στην κοινωνική ευημερία με βάση την θρησκευτικότητα. Αφού προφανώς λειτουργεί στις περιπτώσεις που αναφέραμε αντίστροφα. Και πραγματικά κοιτώντας πχ εδώ http://www.who.int/mental_health/prevention/suicide_rates/en/index.html αποδεικνύεται η απλή μου λογική. Ιαπωνία είναι μακράν πάνω από Ιταλία, Ιρλανδία. Επίσης μακράν παραπάνω από αυτές είναι και οι «άθεες» χώρες Δανία, Σουηδία, Φιλανδία κτλ. Συμπέρασμα; Ο Αθεϊσμός και οι Ασιατικές κοινωνίες ευνοούν τις αυτοκτονίες, ενώ η ιερά εξέταση όχι. Μαγεία των αριθμών

Παρακάτω βλέπω άλλον παρόμοιο δείκτη, ήτοι διαζύγια.
Μα καλά δεν τους είπε κανείς πως πάλι στις χριστιανικές ή άλλες παραδοσιακές χώρες τα διαζύγια θα είναι πιο περιορισμένα απ’ ότι στις «εξελιγμένες» ή φιλελεύθερες χώρες ακριβώς λόγω της θρησκευτικότητας; Η πώς σε χώρες με νομικό πλαίσιο που στηρίζει σύμφωνα συμβίωσης ή μονοπύρηνες οικογένειες είναι αστείο να μετράμε στον ίδιο κουβά διαζύγια κτλ; Μάλλον όχι. Και πάλι η απλή λογική αποδεικνύεται . Διαζύγια σε Ηνωμένο Βασίλειο, Δανία, Σουηδία κτλ είναι μακράν περισσότερα από Ιταλία, Ιρλανδία κτλ.
Συμπέρασμα; Ο Αθεϊσμός και η πρόοδος διαλύει τις οικογενειακές σχέσεις ενώ ο χριστιανισμός ( και το Ισλάμ ) τις ευνοούν. Μεγάλη μαγεία οι αριθμοί.

Άλλος δείκτης εγκλήματα.
Εδώ έπαθα πλάκα και δεν το περίμενα. Σε τρία διαφορετικά σαιτ με στατιστικά που κοίταξα ΗΠΑ, Δανία, Φιλανδία, ΗΒ, Ν.Ζηλανδία είναι στην πρώτη δεκάδα, Καναδάς, Νορβηγία, Ιταλία στην δεύτερη δεκάδα με αυτή την σειρά, και μετά σε μεγάλη απόσταση χώρες όπως Ιρλανδία, Ελλάδα, Ιαπωνία. Και επειδή η μέτρηση είναι για ολικά εγκλήματα ανά 100.000 κατοίκους οπότε μπορεί στην Δανία να μετράνε και τις κλήσεις για παρκάρισμα ενώ στην Ιαπωνία όχι έψαξα και τα στατιστικά για φόνους. Ηπα, Φιλανδία, Αυστραλία, Καναδάς κόκκινα. ΗΒ, Ιταλία, Ισπανία, Δανία κίτρινα. Νορβηγία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιαπωνία πράσινα. Συμπέρασμα; Έλα μου ντε, καμιά σχέση με θρησκευτικότητα; Τι να σας πω.

Φυλακισμένους;
Στην Ευρώπη πάνω κάτω ίδια τα νούμερα σε όλες τις χώρες που αναφέρθηκαν. Στην Αμερική ε άντε γεια ένας μέσα (αν βάλουμε και στοίχημα πως θα είναι ή αφροαμερικανός ή λατίνος θα κερδίσουμε μάλλον) 700 όξω. Και αν και δεν είδα τις πάλαι ποτέ κόκκινες χώρες είμαι σίγουρος πως το συμπέρασμα είναι Ο Καπιταλισμός και Ο κόκκινος στρατός χτίζουν τις καλύτερες φυλακές. Σχέση με θρησκευτικότητα; Έλα μου ντε.

Τι έμεινε, μα βέβαια η κρατική διαφθορά.
Ε εκεί δεν χρειάζεται να το δούμε Ελλάδα κ Ιταλία θριαμβεύουν στις πρώτες θέσεις από παράδοση άσχετα με την θρησκεία. Οι βόρειοι ως γνωστόν τελευταίοι στην διαφθορά αυτοί δεν ασχολούνται με τέτοια κόλπα, μετά την δουλειά πέφτουν λιώμα από τις μπύρες που να πας σε ταβέρνα με μπατζανάκηδες και ξαδέλφια ( είπαμε δεν ευνοούν και τις οικογενειακές σχέσεις ). Να και ένας δείκτης που συμβαδίζει με το συμπέρασμα της έρευνας.

Για να μην το κουράζουμε αυτό που θέλω να πώ είναι πως μου φαίνεται αστείο να πάς να βγάλεις συμπεράσματα τέτοια, να τα εκβιάζεις μάλλον, όταν υπάρχουν πολλές πιο σημαντικές παράμετροι για να σκεφτούμε από το να καταδικάσουμε την θρησκευτικότητα ως υπεύθυνη για κοινωνική δυστυχία. Επίσης καλό είναι να θυμόμαστε και πόσο κοινωνικά ευημερούσες υπήρξαν οι κοινωνίες όπου ο αθεϊσμός επεβλήθη. Περιττό να πώ πως αυτές οι χώρες τώρα είναι στις πρώτες θέσεις σε όλα τα στατιστικά που λέμε. Κανά λογικό επιχείρημα για αυτό το γεγονός;

Όπως και να έχει να κλείσουμε με κάτι που θα μπορούσε να έχει πεί ένας Πυθαγόρειος. Παρά την μαγεία των αριθμών όσους και αν προσθέσεις ποτέ το άθροισμα τους δεν θα κάνει την Μονάδα.