Από τον Αισχύλο στον Δέξιππο και από εκεί στο χάος

Αναρωτιέμαι μερικές φορές πως θα βλέπαμε τους σημερινούς πολιτικούς μας, ή και τους ίδιους μας τους εαυτούς αν είχαμε για παραδείγματα τους πραγματικούς Έλληνες του παρελθόντος.

Μου 'ρθε τώρα αναλογιζόμενος το παράδειγμα δυο μεγάλων μορφών στα "άκρα" της Ελληνικής ιστορίας.

Η περίπτωση του Αισχύλου είναι γνωστή. Στο ταφικό του επίγραμμα προτίμησε να αναφερθεί μόνο πως πολέμησε στον Μαραθώνα.

Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεῦθει
μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας·
ἀλκὴν δ' εὐδόκιμον Mαραθώνιον ἄλσος ἄν εἴποι
καὶ βαθυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος.    

Στα νεότερα ελληνικά:

Τον γιο του Ευφορίωνα τον Αθηναίο Αισχύλο
κρύβει νεκρόν το μνήμα αυτό της Γέλας με τα στάρια·
την άξια νιότη του θα ειπεί του Μαραθώνα το άλσος
κι ο Μήδος ο ακούρευτος οπού καλά την ξέρει.    

Άγνωστη ίσως είναι στους περισσότερος η αντίστοιχη (και αντίστροφη) περίπτωση του ιστορικού Δέξιππου του 3ου αιώνα μκχ.

Το 268, μια πολεμική ορδή Ερούλων από το σύνορο του Δούναβη λεηλάτησε
την Αθήνα. Τους απώθησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι της Αττικής, έχοντας επικεφαλής
τον ιστορικό Δέξιππο (άκμασε 253-76). Η ζωή ξαναπήρε το ρυθμό της
σε μια κατεστραμμένη πόλη. Η περίφημη Αγορά έστεκε ερημωμένη' πρόχειρα
τείχη περιέβαλαν την Ακρόπολη. Και όμως ο Δέξιππος δεν αναφέρει το επεισόδιο
στη δημόσια επιγραφή του: γι' αυτόν εκείνο που μετρούσε ήταν το ότι
γιόρτασε σύμφωνα με την παράδοση τα Παναθήναια.
Peter Brown, ο κόσμος της ύστερης αρχαιότητας

[ὁ σε]μνότατος ἀγ[ω/νοθ]έτης των με[γά/λων] Παναθηνα[ίων /

και ι]ερεὺς πανα[γὴς / Ερ]έννιος Δέξ[ιπ/πος]

Πτολεμαίο[υ / Ερμ]ειος το άκρ[ο/στό]λιον τη πολ[ει /

τῆς Π]αναθηναίδ/[ος σκά]φης καὶ τὸ ἕδο/[ς τῆ]ς θεοῦ

ἀνέστη/[σεν]

Δύο περιπτώσεις που οριοθετούν τον Ελληνικό κόσμο, την Ελληνική αρετή.